Walvissen

• NLT
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

https://www.bing.com/images/search?view=detailV2&ccid=dY7%2bYfd9&id=4883A17F8C350119DB21B16C7BBA1C39D1A9E04B&thid=OIP.dY7-Yfd9QYkTmzrAOdYgYQHaFP&mediaurl=https%3a%2f%2fthumbs.werkaandemuur.nl%2f1%2fc5c2fbf46bfc08410edcbfc4d295f51e%2f817x600%2fdynamic-size%2ffit%2f41a1c92f9b3941cd77392efe178a52f9ce58811efc70521470ea9cc226165dda.jpg&cdnurl=https%3a%2f%2fth.bing.com%2fth%2fid%2fR.758efe61f77d4189139b3ac039d62061%3frik%3dS%252bCp0TkcuntssQ%26pid%3dImgRaw%26r%3d0&exph=578&expw=817&q=walvis&simid=608016796659614271&FORM=IRPRST&ck=E3C06563681A62816446B76821660370&selectedIndex=13&ajaxhist=0&ajaxserp=0

Les walvissen

Deze les is gemaakt door Sea Shepherd. De Sea Shepherd Conservation Society is opgericht in 1977 om de oceanen en het leven in zee te beschermen. Sea Shepherd is wereldwijd actief en voert directe acties uit tegen tal van zaken die de oceanen bedreigen. Eén van Sea Shepherds missies is een einde te maken aan de walvisjacht.

paragraaf 5. 1

Inleiding op walvissen

Evolutie van walvissen

Evolutie dankzij succes diatomeeën 

Leven op land, net als koeien (kalf)

hert-achtige ten grootte van een vos (Condylarthra)

Krijt, 65 miljoen jaar geleden

oneven- evenhoevigen 

evenhoevigen -> walvissen

Centrale vragen dit hoofdstuk

1) Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van de walvissen?

2) Hoe zijn de walvissen uitgegroeid tot de grootste zeezoogdieren aller tijden?

3) Wat is de relatie van de walvissen met de silicakringloop?

paragraaf 5.2

Wat zijn walvissen?

Wat zijn walvissen precies en hoe overleven ze tegenwoordig?

- zeezoogdieren

- oorspronkelijk landdieren 

-meerdere soorten zeezoogdieren

Walvissen

zeehonden

zeekoeien

(zee) otters

1

2

3

4

2 groepen walvissen

1. tandwalvissen (Odontoceti)

2. baleinwalvissen (Mysticeti)

ze maken onderscheid in hun voedelkeuze

Tandwalvissen

- bruinvis, tuimelaar, potvis, orka

- bruinvis niet veel groter 

dan mens --> eten vis

- orca (grootste dolfijnen) 

--> eten vis, zeehonden,

baleinwalvissen, potvissen

Potvissen eten inktvis, ze hebben in hun bovenkaak geen tanden, waarom denk je van niet?

baleinwalvissen

- eten macroplankton

- grootste voedselbron krill

- dichtheid tienduizend per kubieke

meter

- balein 

Paragraaf 5.3 

Hoe ontstonden walvissen?

Hoe gebruikt de walvis zijn balein om de krill te eten?

balein

- werkt als zeef

- 10.000 garnaaltjes tergelijk

- via krill diatomeeen 

- baleinwalvissen roofdieren

--> prooi veel kleinder dan

bij tandwalvissen

Waar stammen walvissen vanaf?

- Indohuys 

- Mesonychidae 

- Anthracotheriida

Pakicetus

- Roofdier

- 1,80m

- leefde alleen boven water 

--> aquatische omgeving steeds belangrijker

--> poten evolueren

'Poten' van de 'walvis'

- Voorpoten 

- De flipper ontstaat

- Achterpoten 

- Walvis zoals we ze nu kennen

Waaruit bestaat de staart van een walvis?

Archaeoceti

- Tanden 

- Basilosaurus

- Mysticeten

- Odontocenten

Beschrijf hoe verschillende delen van de walvis in de loop der tijd zijn geëvolueerd en beschrijf waarom ze zo zijn veranderd.

Paragraaf 5.4

Walvissen in de mariene voedselketen

Waar zitten de walvissen in de mariene voedselketen?

5.4.1 onderzoek in uitvoering

- Egypte (woestijn van wadi hitan)

- Pakistan

- Zuid-Afrika en Namibië  

- Peru & Chili

- Koud & voedselrijk water

- Snelle sedimentatie

5.4.1 Humbolt Current

- koude zeestroom omhoog

- upwelling

- zeestroom van kust af

- terugstroom 

- plankton --> sedimentatie 

- veel voedsel in oceaan

5.4.2 Toppredator

- livyatan melvillei (leviathan

- laat midden-mioceen

- tanden

- grootste zoogdierbek

- perfecte grijp mechanisme 

- snelle sedimentatie --> volledige fossielen

De walvis leefde oorspronkelijk al in het water

1. waar
2. niet waar

Koeien en walvissen zijn verwant aan elkaar

1. waar
2. niet waar

Walvissen zijn

1. Vissen
2. Zeezoogdieren

Grootste voedselbron van walvissen zijn waterplanten

1. waar
2. niet waar

De condylarthra leefde ongeveer 65 miljoen jaar geleden

1. waar
2. niet waar

De walvis stamt af van de Pakicetus

1. waar
2. niet waar

Door een tekort aan de vingerkootjes ontstond er een flipper als 'voorpoot'

1. waar
2. niet waar

De tanden van de odontocenten werden baleinen

1. waar
2. niet waar

De leviathan is de toppredator in de voedselketen van de walvis

1. waar
2. niet waar

Upwelling is een koude zeestroom vanuit de diepte van de oceaan die omhoog stroomt

1. waar
2. niet waar

De potvis is een baleinwalvis.

1. waar
2. niet waar

Silicium is het meest voorkomende element in de aardkorst

1. waar
2. niet waar

Silicium wordt alleen silica genoemd als het is gebonden aan een ander element

1. waar
2. niet waar