10.6.1 Repatrianten en gastarbeiders 1945-1973

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

10.6.1 Repatrianten en gastarbeiders 1945-1973

https://schooltv.nl/video-item/repatriering-van-nederlandse-indiers-dekolonisatie-van-indonesie

Emigratie en immigratie

Na de tweede wereldoorlog had Nederland te maken met emigratie (wegtrekkend) en immigratie (binnenkomend).

Wegtrekkend: veel jongeren uit boeren- en arbeidersgezinnen trokken tijdens de wederopbouw van de jaren '50 naar landen als Australië, Nieuw-Zeeland en Canada. Ruim een half miljoen Nederlanders vertrok om een nieuw bestaan op te bouwen.

Immigratie vanuit Indonesië

Door de dekolonisatie trokken verschillende groepen mensen uit Indonesië naar Nederland:

- Nederlanders die in Indonesië werkten konden terugkeren naar Nederland. Dit noem je Repatriëring. Ze kregen financiële steun van Nederland voor de reis.

Indonesië - Indo's

- Indo's (Indische Nederlanders) kinderen van meestal een Nederlandse vader en Indonesische moeder. Zij kregen geen financiële steun vanuit Nederland voor de reis.

Nederland zat niet op hen te wachten en stimuleerde hen om de Aziatische nationaliteit aan te nemen en daar te blijven.

Indonesië - Molukkers

- Molukkers (met name van het eiland Ambon); zij hadden meegevochten met Nederland in het KNIL tijdens de politionele acties en waren in tegenstelling tot de meeste Indonesiërs Christen. In 1950 werd de Republik Maluku Selatan (RMS, Republiek van de Zuid-Molukken) uitgeroepen maar niet erkend door Indonesië. Nederland haalde daarop in 1951 zo'n 12.000 Molukkers naar Nederland. 

Indonesië -Molukkers

Nederland ging er vanuit dat de Molukkers terug zouden keren als de situatie daar stabiel was. Direct na hun aankomst in NL werden ze ontslagen uit het leger, zodat ze geen eigen inkomsten meer hadden. Ze voelden zich afgedankt. Ze werden ondergebracht in vroegere Duitse oorlogskampen Westerbork, Vught en Amersfoort.  

Indonesië - Molukkers

De overheid nam tot 1956 de kosten op zich, maar erg royaal was ze niet. Zo kreeg elke volwassene drie gulden zakgeld per week. De Molukkers voelden zich in de steek gelaten door de overheid en zochten steun bij elkaar. Er ontstonden hechte groepen van Molukkers.

Opvang Indonesische immigranten

Nederland zat niet echt te springen op al die mensen uit Inedonesië. Het was financieel lastig omdat Nederland met de wederopbouw bezig was en politiek gezien ook lastig.

Aan de Indo's werd geopperd dat ze beter de Aziatische nationaliteit konden aannemen en in Indonesië konden blijven. 

Veel repatrianten uit Indonesië waren door de Tweede Wereldoorlog getraumatiseerd. Denk aan Japanse kampen, dwangarbeid, de onafhankelijkheidsoorlog en de misstanden die daar werden gepleegd door beide kanten.  Echte zorg, aandacht en ondersteuning voor hen en de teruggekeerde tienduizenden dienstplichtige soldaten waren er nauwelijks, doordat Nederland met de eigen wederopbouw bezig was.

Gastarbeiders

Door de wederopbouw ging het vanaf 1955 economisch beter met Nederland. Er was een enorme vraag naar arbeiders in de fabrieken voor het zware en ongeschoolde werk. 

Doordat de werkweek van 6 naar 5 dagen ging ontstond er een nog grotere vraag naar arbeiders.

Gastarbeiders

De staalindustrie, textielindustrie en mijnen probeerden arbeiders uit het buitenland aan te trekken. De overheid hielp mee.  Daarbij richtten ze zich op landen rondom de Middellandse Zee, zoals Italië en Spanje. Na verloop van tijd gingen de wervingsbureaus ook naar Turkije en Marokko.

75% van de arbeidsimmigranten kwam via een onofficiële weg naar Nederland, via kennissen of familie.
 

Tijdelijk of vast?

De overheid, de bedrijven en de gastarbeiders zelf gingen er allemaal vanuit dat het werk hier tijdelijk was. Dat kon ook haast niet anders want er waren niet genoeg woningen. Gastarbeiders woonden in een soort pension of huurkamer en mochten hun vrouw en/of kinderen niet meenemen.

https://schooltv.nl/video-item/andere-tijden-in-de-klas-gastarbeiders

Aan de slag

ga naar 10.6.1

Maak opdr 1 t/m 3