ICLON Les Natuurbeheer

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

N

Stikstofkringloop

Leerdoelen

• Wat is de N-kringloop?
• Hoe grijpt de mens in in de N-kringloop?
• Wat zijn gevolgen hiervan?
• Hoe lossen we het op?

Noem een stof / molecuul in je lichaam dat stikstof bevat

in welke stoffen/moleculen vind je stikstof terug in de omgeving? (niet in organismen)

Stikstof

• Wat is stikstof? N
  
• Waarvoor hebben   organismen stikstof nodig?
• Hoe zit de stikstof-   kringloop  in elkaar?

Stikstof nodig?

• In lucht: 78% N gas
  

• (Vloeibare stikstof...)
  

Stikstof is nodig voor:

• aminozuren -> eiwitten
  
• in DNA

Koolstofkringloop

BINAS 93F

Stikstofkringloop

BINAS 93G

Gebruikelijke route

A: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

B: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

    (vorming eiwitten = voortgezette assimilatie)

C: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen        organische stoffen.

D: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

E: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

F: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

G: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

H: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Bijzondere route

• Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g). 
• Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

• Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH₃ (zie plaatje + Binas 93G).
• Gevolg: bodem voedselrijker.
• !! Groenbemesten

Andere routes

'Verstorende' routes:

- NO₃-  > NH₄+    ammonificatie

- NO₃- > N_{2 (g)    denitrificatie}

Er kan stikstof (tijdelijk) verloren gaan via:

- uitspoeling in de bodem (NH₄- en NO₃-)  

- vervluchtiging (NH₃)

Artikel Correspondent

KUNSTMEST

Welke effecten zien jullie van stikstof in jullie leefwereld?

Hoe lossen we dit op?

1. Bedenk in groepjes van 2 oplossingen voor het stikstofprobleem - 5 min
2. Kort bespreken van oplossingen

Welke N-bron gebruiken planten voornamelijk?

1. N2
2. NO3-
3. NH3
4. aminozuren

Welke N-bron gebruiken consumenten voornamelijk?

1. assimilatie
2. NO3-
3. aminozuren
4. ureum

In welke vorm komt stikstof vrij bij het verkeer?

1. N2
2. CO2
3. NOx
4. NH3

In welke vorm komt stikstof vooral vrij bij veehouderij?

1. N2
2. aminozuren
3. NOx
4. NH3

N-kringloop

Binas 93G

let op de legenda

op welke manier verstoren mensen nog meer de N-kringloop?

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van nitriet naar nitraat noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van eiwit naar ammoniak noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van nitraat naar stikstofgas noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

Hoe kan NH3 uit de kringloop verdwijnen?

1. omzetten naar NH4+
2. ammonificatie
3. vervluchtiging
4. uitspoeling

eutrofiëring

• Je moet weten op welke manieren mensen de N-kringloop beïnvloeden.
• Wat gebeurt er als er teveel nitraat in de bodem / in het water zit?
• Leg uit hoe eutrofiëring van water leidt tot O2-arm water!
• http://www.biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/eutrofiering.htm 

eutrofiëring -> waterbloei

N uit de kringloop door:

Oogsten

(vervluchtiging en uitspoeling)

N in de kringloop door:
(kunst)mest gebruiken
groenbemesting

GROENBEMESTING
Hoe werkt groenbemesting?
Welk type planten wordt hiervoor gebruikt?

Is groenbemesting beter of slechter voor het milieu dan (kunst)mest? Waarom?

Wat heb je nu geleerd over de verstoring van de N-kringloop?

Aan de slag:

- zie weektaak op Trello

- afmaken §8.3

- maak voor jezelf een samenvatting!