H9.3 automatische schakelingen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

https:

Lesdoelen

• Automatische schakeling: sensor, schakelaar, actuator
• wat is een Transistor

schuifdeuren

waterkoker

Automatische schakelen

onderdelen automatische schakeling

1. Sensor             Neemt waar & produceert een elektrisch                                          signaal  (b.v. LDR of NTC)
2.  Schakelaar   Reageert op het signaal van de sensor                                               (schakelt stroom in of uit)
3. Actuator        Voert gewenste actie uit (bv. lamp gaat aan of                                alarm gaat aan)

Sensoren

LDR (lichtsensor bij een lamp die in het donker aan gaat)

Meer licht --> lagere weerstand

NTC (in een thermostaat, op een koeler in de computer)

Hogere temperatuur --> lagere weerstand

Transistor

kan een actuator aan/uit zetten

= een automatische schakelaar

De transistor krijgt een klein beetje stroom op de Basis, dan kan er een grote stroom lopen van de Collector naar de Emitter

Met een kleine stroom (van B naar E) kan je een grote stroom laten lopen (van C naar E)

veel licht

weinig licht

 tip: weinig licht --> LDR hogere weerstand

1. waarom gaat het licht aan als het donker is 

2. welke component is de actuator in deze schakeling?

Samenvatting

Automatische schakeling heeft 3 onderdelen:

• sensor
• schakelaar
• actuator

Transistor is een automatische schakelaar

• als er een kleine stroom loopt van de Basis naar de Emitter
• kan een grote stroom lopen van de Collector naar de Emitter

Wat voor schakelingen zijn dit?

1. A = parallelschakeling B = serieschakeling,
2. A = serieschakeling B = parallelschakeling
3. A & B zijn serieschakelingen
4. A & B zijn parallelschakelingen

in een parallelschakeling..

1. is de stroom overal even groot
2. is er geen stroom
3. wordt de stroom verbruikt
4. verdeelt de stroom zich over de vertakkingen

Welke Rtot is kleiner? (Alle weerstanden zijn hetzelfde)

1. Linker plaatje
2. Rechter plaatje

Hoeveel "pootjes" heeft de transistor?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bij een inbraakalarm is het alarm de:

1. Sensor
2. Verwerker
3. Actuator