2.2 DNA en specialisatie van cellen deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

• Vragen?
  https://docs.google.com/document/d/1SJGlDglU8FNEl9bgcwWQZSgnKjW4JCmttZKbR8N3wpA/edit?usp=sharing
• Herhaling 3.3
• Uitleg leerdoel 9 - 11
  

• Zelf aan de slag

Transport en bewerking van eiwitten

transport van eiwitten

regelcentrum van de cel

energie productie

transport van stoffen in en uit de cel

Welke stoffen kunnen door diffusie het celmembraan passeren?

Welke stoffen kunnen niet door diffusie het celmembraan passeren?

glucose

koolstofdioxide

natrium-ionen

vetachtige moleculen

water

zetmeel

zuurstof

Hoe noem je het proces waarbij eiwitten voor gebruik buiten de cel, de cel verlaten?

1. endocytose
2. endosoom
3. exocytose
4. exosoom

Een plantencel wordt in een
oplossing gelegd. Is deze
oplossing isotoon, hypertoon of
hypotoon ten opzichte
van de plantencel?

1. Hypertoon
2. Isotoon
3. Hypotoon

OB - begripskennis/stampwerk

Waaraan is de osmotische waarde van een celwand van een plantencel gelijk?

1. het externe milieu
2. het cytoplasma
3. de vacuole

Bouw DNA

• Nucleotide=bouwsteen
• 4 stikstofbasen: A,T,C,G
• Dubbele helix
• Gen = info eigenschap = code eiwit
  

Leerdoel en begrippen

10. Ik kan uitleggen (met binas) hoe de informatie in het DNA wordt omgezet naar eiwitten  

RNA, uracil, ribose, codon, startcodon, stopcodon, ribosoom, aminozuur, eiwit

Bron 6, binas 71C/E/G

Van DNA naar eiwit

Gebeurt in twee stappen:

1. Transcriptie: DNA > RNA (in de kern)

2. Translatie: RNA > eiwit (in ribosoom)

https://www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/transcriptiex.html

Verschil tussen DNA en RNA

Van DNA naar eiwit

Gebeurt in twee stappen:

1. Transcriptie: DNA > RNA (in de kern)

2. Translatie: RNA > eiwit (in ribosoom)

https://www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/transcriptiex.html

Voorbeeld uitwerking

DNA: TCTGATGCTCGGTGGGCACGCTTAAAAT (coderende streng)

          AGACTACGAGCCACCCGTGCGAATTTTA (niet-coderende streng)

RNA: 

• Zoek TAC als startpunt in niet-coderende streng = AUG startcodon!
• Vertaal rest van tripletten/codons in RNA, tot een stopcodon bereikt is
• Zoek in binas 71G de bijbehorende aminozuren bij elk triplet/codon

Eiwit: Met - Leu - Gly - Gly - His - Ala (in werkelijkheid veel langer!)       

Specialisatie van cellen

Genen worden aan/uit gezet, zodat wel/geen eiwitten worden gemaakt

Hoe ga je te werk?

1. Leren: 2.1, 2.5 en 3.1 (86) + Lezen boek: 2.2
2. Biologiepagina extra uitleg + oefening
   
3. Begrippenlijst aanvullen 
4. Opdrachten: zie planner!
   
5. Nakijken en verbeteren: uitwerkingen zie magister
6. Vragen? 

https://docs.google.com/document/d/1SJGlDglU8FNEl9bgcwWQZSgnKjW4JCmttZKbR8N3wpA/edit?usp=sharing