hst 4 paragraaf 4 "stoffen veranderen door ontleden"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 4.4 "stoffen veranderen door ontleden"

Leerdoelen

4.4.1 Je kunt drie typen ontledingsreacties noemen en aangeven welke soort energie er nodig is voor elk type.

4.4.2 Je kunt voorbeelden geven van ontledingsreacties.

4.4.3 Je kunt zuivere stoffen onderverdelen in ontleedbare stoffen en niet-ontleedbare stoffen.

4.4.4 Je kunt op basis van de formule van een stof aangeven of deze een ontleedbare of niet-ontleedbare stof is.

Definitie

Het woord ontleden geeft al een beetje aan wat we er met scheikunde mee bedoelen:

ont·le·den (ontleedde, heeft ontleed)

1. in delen scheiden: een zin ontleden in zinsdelen ontbinden

2. de afzonderlijke delen onderzoeken

Ontleding

We gaan het vandaag echt alleen over het ontleden van stoffen hebben. 

Dus je begint met 1 stof, en achter de pijl worden het er meerdere. 

Zilverchloride (s) -> Zilver (s) + Chloor (g)

Ontleden van water

Water bestaat uit watermoleculen. Deze moleculen kun je ontleden in Waterstof- en Zuurstofatomen.

Daarna kun je deze gassen gebruiken. Bekijk het volgende filmpje maar. 

Ontleden van water

We zetten dit even in een reactieschema (in woorden)

Water (l) -> Waterstof (g) + Zuurstof (g)

Op de volgende pagina zie je de reactievergelijking (in formuletaal, en kloppend (de juiste aantallen atomen en moleculen). 

Ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen

elementen: HONFBrICl - K, Na, P, S, Al etc...

verbindingen: CO₂, H₂O, NH₃, CH₄ etc...

Ontleden

In de quizvraag kwam je net een aantal moeilijke namen tegen:

Fotolyse

Elektrolyse

Thermolyse

Dit zijn 3 methoden om stoffen te ontleden. 

Thermolyse

• Ontleding dmv warmte.
  

• suiker (s) -> koolstof (s) + water (l) + gassen (g)
  

Elektrolyse

Voor de elektrolyse van water maak je gebruik van het toestel van Hofmann. 

• ontleding dmv elektriciteit

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Noteer:

• Waarnemingen voor en na de reactie met extra fel licht.

Fotolyse van zilverchloride

Voor: witte vaste stof

Na: met licht is het donkerder geworden.

Reactieschema: Zilverchloride --> zilver + chloor