U3A koolstofkringloop Energie en zuren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Koolstofkringloop

Energie

en

zuren

Wat is jouw leeftijd in het jaar 2040 ?

Hoeveel kinderen denk je zelf te hebben in 2040 ?

1. 0
2. 1
3. 2
4. meer dan 2

Welk milieu probleem zou je opgelost willen hebben in 2040?

Wat leer je deze les? 

• Je leert dat koolstof in een kringloop rond gaat
• Je leert het verband tussen het versterkte broeikaseffect en verzuring.  
• Zuren, basen en pH schaal

Koolstofkringloop

Dit is het rondgaan van het element koolstof (C). 

Koolstof komt voor in veel verbindingen,  zoals bv. koolstofdioxide (CO₂) en glucose (C₆H₁₂O₆)

CO₂ ontstaat bij de verbranding van koolwaterstoffen) 

Deze CO2 is weer nodig bij de fotosynthese. 

Glucose ontstaat bij fotosynthese. 

Snelle koolstofkringloop

Koolstof:  van producenten  --> naar consumenten.
En van consumenten, rechtstreeks of via reducenten,  

naar de producenten.

CO2 consumenten

CO2 producenten

algen

vissen

aerobe bodem bacterien

mensen (organisme)

schimmels

groene planten

Langzame koolstofkringloop

Een deel van het organische materiaal wordt opgenomen in de bodem. Hiervan ontstaan fossiele brandstoffen als steenkool en aardolie.  Dit is een langzaam proces (miljoenen jaren). 

Langzame koolstofkringloop

Kalkgesteente (CaCO₃) is ontstaan uit kalkhoudende overblijfselen van in de zee levende organismen. 

CaCO3 komt ook in grote hoeveelheden voor in de schelpen van krabben, slakken, mosselen en koralen

pH

- pH geeft de zuurtegraad van een oplsossing aan

- pH schaal van 0 tot 14.

pH lager dan 7 is zuur.

pH hoger dan 7 is base.

zuurgraad en pH schaal

Sleep de termen naar de juiste plaats op de pH schaal.

zuur

neutraal

basisch

wanneer CO2 oplost in water ontstaat er koolzuur.

koolzuur molecuul

Wanneer het CO2 gehalte in de atmosfeer toeneemt dan gaat het CO2 gehalte in de oceaan?

1. omlaag
2. omhoog
3. blijft gelijk
4. CO2 lost niet op in water

Wanneer het CO2 gehalte in de oceaan toeneemt dan wordt de oceaan meer...

1. basisch
2. neutraal
3. zuur
4. gevuld met water

BINAS 93F

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Welke pijl hoort uitsluitend bij de 

langzame koolstofkringloop? 

Noem alleen het nummer. 

De vraag staat op de volgende sheets.

Welke pijl hoort uitsluitend bij de
langzame koolstofkringloop?
Noem alleen het nummer.

BINAS 93F

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Welke pijl staat gelijk aan de 

bruto primaire productie?

Noem alleen het nummer.

Beantwoord deze op de volgende sheet.

Als welke stof kan koolstof in de koolstofkringloop niet voorkomen?

1. Stikstof
2. Methaan
3. Glucose
4. Organische stoffen

Het eten van mosselen verlaagt het CO2 gehalte in de atmosfeer.
Waar of niet waar?

1. waar
2. niet-waar

Het versterkte broeikaseffect

• Broeikasgassen houden warmte in de atmosfeer vast
• Door verbranden van fossiele brandstoffen meer uitstoot van broeikasgassen
• Gevolg; een versterkt broeikaseffect en hierdoor een opwarming van de aarde 

Welk van de volgende uitspraken over het broeikaseffect is/zijn waar

1. broeikaseffect is nodig om leven te laten ontstaan op een planeet
2. versterkt broeikaseffect ontstaat onder andere door koolstofdioxide
3. het broeikaseffect bestaat helemaal niet
4. verbranden van fossiele brandstoffen zorgt voor versterkt broeikaseffect

Welk van de volgende uitspraken over het broeikaseffect is/zijn waar

1. broeikaseffect wordt veroorzaakt door het gat in de ozonlaag
2. broeikaseffect is nodig om leven te laten ontstaan op een planeet
3. versterkt broeikaseffect ontstaat door koolstofmonoxide
4. verbranden van fossiele brandstoffen zorgt voor versterkt broeikaseffect

Welk gas levert de belangrijkste bijdrage aan het versterkte broeikaseffect?

1. zuurstof
2. koolstofdioxide ( CO2)
3. stikstof
4. biogassen

Met hoeveel procent is het CO2 gehalte in de atmosfeer toegenomen ten opzichte van 1800 ?

1. 20%
2. 50%
3. 100%
4. geen idee.

Zonder het broeikaseffect zou er geen leven
op aarde mogelijk zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Fossiele brandstoffen

Voordelen: makkelijk te vervoeren en verbranden. 

Nadelen: versterkt het broeikaseffect, geeft luchtvervuiling, raakt op. 

Hoe warm zou het zijn als er geen broeikaseffect was?

1. -8 C
2. -18 C
3. 2 C
4. -12 C

Geef de betekenis van het broeikaseffect?

1. Het verbouwen van planten in kassen.
2. Gaslaag in de atmosfeer die ons beschermt tegen zonnestraling.
3. Het vasthouden van koude lucht door koolzuurgas.
4. Het vasthouden van warmte in de gassen binnen de dampkring

Ik weet het verschil tussen het broeikaseffect en het versterkte broeikaseffect?

😒🙁😐🙂😃

Leg in jouw eigen woorden de korte koolstofkringloop uit.