Thema 13 Transport en afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 13 Transport en afweer

Bloed = transport

voedingsstoffen, zuurstof, afvalstoffen, 

hormonen, warmte, ...

Samenstelling

Bloedcellen

• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

Bloedplasma

• Plasma-eiwitten
• Water
• Opgeloste stoffen  (voedingsstoffen en   afvalstoffen)

Rode bloedcellen

Functie:  vervoeren zuurstof

Let op: GEEN celkern!

Witte bloedcellen

• Bestrijden ziekteverwekkers
• Drie typen witte bloedcellen:

       * die dode celresten opruimen

       * die antistoffen maken

       * die bacteriën insluiten en doden

• Enige bloedcel MET een celkern!
• Pus: dode witte bloedcellen en     bacteriën. 

Bloedplaatjes

Functie: zorgen voor bloedstolling

 

Bloedplaatjes hebben GEEN vaste vorm en GEEN celkern.

Overzicht bloedcellen

Wat is waar over het bloed?

1. Het bloed vervoert voedingsstoffen.
2. Het bloed vervoert afvalstoffen.
3. Het bloed vervoert zuurstof.
4. A, B en C zijn waar.

Hoe heet de bloedcel bij 4 (enkelvoud)

Hoe heet de bloedcel bij 1
(enkelvoud)

Bloedplasma

Bloedcellen

water

Rode bloedcel

Witte bloedcel

Glucose

Warmte

Bloedplaatje

Afvalstoffen

voedingsstoffen

Sommige soorten slangengif kunnen stolling van bloed in de bloedvaten veroorzaken. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met bloedstolling?

1. witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. bloedplasma

Er zijn mensen die extra vitaminen slikken om een betere afweer tegen ziekteverwekkers te krijgen. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met afweer?

1. witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. bloedplasma

• Dubbele bloedsomloop
• Kleine bloedsomloop

        * hart - longen - hart

        * gaswisseling  (zuurstof naar bloed en 

            koolstofdioxide naar lucht) in longen

• Grote bloedsomloop

        * hart - rest van lichaam - hart

        * zuurstof/voedingsstoffen afgeven aan cellen

        * koolstofdioxide/afvalstoffen opnemen in bloed

Bloedsomloop

1. Kleine bloedsomloop
2. Grote bloedsomloop

In welke volgorde stroomt het bloed vanaf het hart?

1. Slagader - haarvaten- ader
2. haarvaten - ader - slagader
3. Ader - haarvaten - slagader
4. Slagader - ader - haarvaten

bloedvatenstelsel

poortader

Welke bloedvaten bevatten kleppen?

1. Slagader
2. Aders
3. Haarvaten

Je snijdt in jouw vinger snijd.
Welke route lopen ziekteverwekkers af voor ze bij de aorta komen?

Bevatten alle slagaders zuurstofrijk bloed?

1. ja
2. nee
3. soms

De poortader is belangrijk.
Wat is waar over de poortader?

1. vervoert zuurstofrijk bloed naar de lever
2. Vervoert zuurstofarm bloed naar de lever
3. Vervoert zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar de lever
4. Vervoert zuurstofarm bloed en voedingsstoffen naar de lever

buitenaanzicht hart

binnenkant hart

Kleppen in het hart

Werking van het hart

Samentrekken van de boezems

• Bloed stroomt naar de kamers.
• Hartkleppen open; halvemaanvormige kleppen dicht.

Samentrekken van de kamers

• De hartkleppen gaan dicht.
• De druk in de kamers stijgt.
• Halvemaanvormige kleppen gaan open.
• Bloed wordt in aorta en longslagaders gepompt.

Hartpauze

• Boezems en kamers zijn ontspannen.
• Bloed vanuit holle aders en longaders stroomt in boezems en kamers.
• Hartkleppen open; halvemaanvormige kleppen dicht.

Wat scheidt de linker- en rechter harthelft?

1. Hart-tussenvlies
2. Hart-tussenspier
3. Hart-wand
4. Hart-tussenwand

Waar zitten de hartkleppen?

1. Tussen de linker - en de rechterhelft van het hart
2. Tussen het hart en de aorta en longslagader
3. Tussen de boezems en kamers in het hart
4. In de aders die naar het hart toelopen

Zitten de boezems boven of onder in het hart?

1. Boven
2. Onder

Sleep de onderdelen naar het hart!

Rechterboezem

Rechterkamer

Linker

boezem

Linkerkamer

Via welk bloedvat stroomt er zuurstofarm bloed het hart in?

1. Via bloedvat 1
2. Via bloedvat 3
3. Via bloedvat 11
4. Via bloedvat 10

Welk deel van het hart heeft de meest gespierde wand?

1. De linker boezem
2. De linker kamer
3. De rechter boezem
4. De rechter kamer

Welk nummer geeft aan dat het bloed naar o.a. de benen stuurt

1. nummer 13
2. nummer 10
3. nummer 9
4. nummer 16

Het bloed in de kransslagader wordt verbonden met het bloed in de kransader. In welk bloedvat bevindt zich bloed met het hoogste glucose gehalte? En in welke richting stroomt dit bloed?

1. Hoogste glucose gehalte: kransader Stroomt: naar de hartspier toe
2. Hoogste glucose gehalte: kransader Stroomt: van de hartspier af
3. Hoogste glucose gehalte: kransslagader Stroomt: naar de hartspier toe
4. Hoogste glucose gehalte: kransslagader Stroomt: van de hartspier af

Wat is de functie van de hartkleppen.

1. Verhinderen dat het bloed uit de boezems naar de aders stroomt.
2. Verhinderen dat het bloed uit de boezems naar de kamers stroomt.
3. Verhinderen dat het bloed uit de kamers naar de boezems stroomt
4. Verhinderen dat het bloed uit de kamers naar de slagaders stroomt.

In welk bloedvat is op dit moment de druk het hoogste?

1. Longader
2. Aorta
3. Longslagader
4. Kransslagader

Een menselijk hart klopt ongeveer 70 keer per minuut in rust. Bij elke hartslag verlaat er uit elke kamer ongeveer 70ml bloed . Hoeveel bloed stroomt er ongeveer per hartslag het hart binnen?

1. 70 ml
2. 140 ml
3. 5 liter

Joris heeft een gaatje in tussenwand van de hartkamers. Als het hart samentrekt stroom er bloed van linkerkamer naar de rechterkamer. Is de zuurstofvoorziening van de organen hier door hoger of lager of maakt het geen verschil?

1. Hoger
2. Lager
3. Geen verschil

Bij de werking van het hart zijn drie fasen te onderscheiden. Tijdens welke fase staan de kleppen tussen de boezems en de kamers open?

1. Alleen tijdens de hartpauze
2. Alleen tijdens het samentrekken van de boezems
3. Alleen tijdens het samentrekken van de kamers
4. Zowel tijdens de hartpauze als tijdens het samentrekken van de boezems.

De boezems trekken samen, bloed gaat de kamers in. 

Hartpauze, bloed stroomt het hart in vanuit de aders.

De kamers trekken samen, bloed gaat de slagaders in. 

Hartinfarct