Blok 5 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Blok 5 Grammatica

5.4   persoonsvorm (pv)

         werkwoordelijke gezegde (wwg)

5.5   zinsdelen

De Persoonsvorm (pv)

• Een werkwoord kan verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld   de persoonsvorm (pv). 
• De persoonsvorm is de vorm van het werkwoord die je in de   tegenwoordige tijd (tt)  en in de verleden tijd (vt)  kunt schrijven.
• Er zit altijd een persoonsvorm in de zin. Soms staat in een zin maar één werkwoord, dan is dat werkwoord de persoonsvorm.
• Tijdproef of vraagproef.
    

Tijdproef of vraagproef om de persoonsvorm (pv) te vinden.

• Tijdproef
   Staat een zin in de tegenwoordige tijd, zet hem dan in de verleden tijd.   Het werkwoord dat zich aanpast, is de persoonsvorm.
   Staat een zin in de verleden tijd, zet hem dan in de tegenwoordige tijd.   Het werkwoord dat zich dit keer aanpast, is de persoonsvorm.
• Vraagproef
   Maak van de zin een vragende zin. Het werkwoord dat vooraan in de zin   staat is de persoonsvorm.
  
  

Even oefenen

Zoek van de volgende zinnen de persoonsvorm.

Wat is de pv in de zin:

Ik heb niet het einde van de film gezien.

Wat is de pv in de zin:

Ik was namelijk in slaap gevallen.

Wat is de pv in de zin:

Waarom hebben varkens krulstaarten?

Wat is de pv in de zin:

De staart van de kat hangt steeds in mijn soep.

Het werkwoordelijk gezegde (WWG)

• Een zin is een verzameling woorden. De werkwoorden in de zin vertellen wat er gebeurt of wat iemand doet. 
• We noemen alle werkwoorden samen het werkwoordelijk gezegde (wwg).
• Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit één of meer werkwoorden.

Hoe vind je het werkwoordelijk gezegde (WWG)?

1. Je zoekt altijd eerst naar de PV.
   
   
2. Daarna kijk je of er andere werkwoorden in de zin staan.
   
   
3. Het PV + de andere werkwoorden = het werkwoordelijk gezegde

Even oefenen

Zoek van de volgende zinnen het werkwoordelijk gezegde (wwg)

Wat is het WWG in de zin:

Waarom hebben varkens krulstaarten?

Wat is het WWG in de zin:

Mijn buurman gaat 's ochtends eerst hardlopen.

Wat is het WWG in de zin:

Dat is ook gemakkelijk voor katten.

Wat is het WWG in de zin:

Ik heb de nieuwe auto toch niet gekocht.

Wat is het WWG in de zin:

Ik kon hem niet betalen.

Wat is het WWG in de zin:

Waarom heb jij die pen niet aan haar gegeven?

Wat is het WWG in de zin:

Dat kan je mij toch wel vertellen!

Wat is het WWG in de zin:

Op mijn rapport heeft de mentor een boodschap geschreven.

Wat is het WWG in de zin:

Ik ga eens goed nadenken.

Wat is het WWG in de zin:

Ik snap nu de pv en wwg wel.

Vorige les

Wat is de Persoonsvorm (pv) en het werkwoordelijk gezegde (wwg)?

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

Uitleg over zinsdelen

- Een zin is eigenlijk een bouwplan met allemaal zinsdelen.

Een zinsdeel kan uit 1 woord bestaan, maar vaak heeft een zinsdeel meer woorden.

Een zinsdeel kan ook van plaats wisselen in de zin.

Kijk maar naar het voorbeeld:

Je kunt ook het 'wanneer' en het 'waar' invullen.

wie doet het?	wat gebeurt er?	Wanneer?	Waar?	Wat?
Ruben	leert			zijn topo

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

Uitleg over zinsdelen

- Een zindeel kan ook van plaats wisselen in de zin.
   De woorden in een zinsdeel blijven wel bij elkaar.

• Ruben | leert                | in de morgen | op zijn kamer | zijn topo.
   wie       | wat gebeurt  | wanneer          |  waar                 | wat
  
  
• Op zijn kamer | leert               | Ruben | zijn topo | in de morgen.
     waar                 | wat gebeurt|  wie      |   wat         | wanneer     
  
  
• Zijn topo | leert                | Ruben | op zijn kamer | in de morgen.
     wat         | wat gebeurt |  wie      |   waar |              |   wanneer
  
  
• In de morgen | leert                 | Ruben | zijn topo | op zijn kamer.
       wanneer       |  wat gebeurt |  wie | wat |  waar

Het onderwerp (ond)

• Je weet al wat een werkwoord is. Een werkwoord is een doe-woord.
  De werkwoorden in de zin vertellen wat er gedaan wordt of wat er gebeurt.
  
  
• Het onderwerp (ond) in een zin vertelt wie of wat dat doet. 
• Het onderwerp is een zinsdeel. 
• Het onderwerp en persoonsvorm/werkwoordelijk gezegde horen bij elkaar.
  Denk maar aan de zin: Ruben leert zijn topo.
  

Hoe vind je het onderwerp (ond)?

1. Je zoekt altijd eerst naar het pv/wwg.
   
   
2. Daarna stel je de vraag: wie of wat + pv/wwg?
   
   
3. Het antwoord is dan het onderwerp(ond).

Even oefenen

Zoek van de volgende zinnen het onderwerp (ond)

Wat is het ond in de zin:

De man heeft de nieuwe auto toch niet gekocht.

Wat is het ond in de zin:

De oude man kon hem niet betalen.

Wat is het ond in de zin:

Waarom heb jij die pen niet aan haar gegeven?

Wat is het ond in de zin:

De kast staat nu in mijn moeders kamer.

Uitleg over zinsdelen

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt.

Nog even kijken naar het bouwplan en de zinsdelen.

- Een zin is eigenlijk een bouwplan met allemaal zinsdelen.

De zinsdelen kunnen van plek verwisselen, maar de woorden blijven bij elkaar.

wie doet het?	wat gebeurt er?	Wanneer?	Waar?	Wat?
Ruben	leert	vandaag	op school	zijn topo
onderwerp	persoonsvorm	bepaling	bepaling	lijdend voorwerp

Einde van de les.