12.3-2 Specifieke afweer deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H12: Gezondheid

H12 Gezondheid

12.1-1 Voorkomen is beter dan genezen (huid/ slijmvliezen)

12.2 Eigen afweer en antibiotica

12.3-1 Specifieke afweer deel 1

12.3-2 Specifieke afweer deel 2

12.4 Bloedgroepen

12.5 Als het misgaat (kanker/ virussen/ allergiën)

12.1-2 Bescherming bij planten

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 12.3 Specifieke afweer - deel 2

Herhaling typen afweer

Niet specifieke afweer (barriëres en fagocyten)

Specifieke afweer (door T cellen en B cellen)

1: niet specifieke afweer

2: Antigeen presentatie (APC)

3: Activatie T helpercellen

4: Activatie cytotoxische T cellen

-> celdood geinfecteerde cellen

5: Activatie B cellen

6: Plasmacellen -> antistoffen

Doel en begrippen 12.3-2

Je leert hoe immuniteit ontstaat

geheugencellen, actieve immuniteit, passieve immuniteit, natuurlijke immuniteit, kunstmatige immuniteit, vaccinatie, antiserum, monoklonale antistoffen

Geheugencellen

Geheugencellen

Wanneer de specifieke afweer wordt geactiveerd tijdens een infectie worden geheugenvellen gevormd (Th, Tc en B geheugencellen).

Bij een volgende infectie met dezelfde ziekteverwekker (hetzelfde antigeen) komt de specifieke afweer sneller en sterker op gang.

Antistoffen

De afweer reactie is de meten aan de hand van de hoeveelheid antistoffen in het bloed.

Antistoffen heten ook wel immunoglobuline.

Antistoffen die afkomstig van één (gekloneerde) B cel, en dus tegen één antigeen werken heten monoklonale antistoffen. 

Immuniteit

Bij een tweede (of volgende) infectie komt de afweer zo snel op gang dat je minder/ niet ziek wordt.

Immuniteit

Deze vorm van immuniteit heet natuurlijke, actieve immuniteit.

Natuurlijk: de immuniteit is ontstaan doordat je de infectie een keer hebt doorgemaakt.

Actief: het immuun systeem heeft zelf antistoffen gemaakt.

Moeder op kind

Vóór de geboorte geeft de moeder via de placenta antistoffen aan haar ongeboren kind. Het kind wordt dus geboren met antistoffen en is dus (tijdelijk!) immuun. Deze vorm van immuniteit heet natuurlijke, passieve immuniteit.

Natuurlijk: de antistoffen zijn op een natuurlijke manier in het lichaam gekomen.

Passief: het kind heeft de antistoffen niet zelf gemaakt.

Vaccinatie

Door dode of verzwakte (delen van) ziekteverwekkers in te spuiten kun je óók de specifieke afweer activeren en geheugencellen laten vormen. Een persoon is daarna immuun en kan de infectie niet meer krijgen.

Deze vorm heet actieve, kunstmatige immuniteit.

Kunstmatig: je de antigenen kunstmatig verkregen.

Actief: je lichaam heeft zelf de antistoffen gemaakt.

Antiserum

Door een (verzwakte/ dode) ziekteverwekker in te spuiten bij een dier en daarna het bloedplasma te isoleren (antiserum) kun je antistoffen isoleren tegen een bepaalde ziekteverwekker en deze inspuiten bij een patiënt. Dit heet kunstmatige, passieve immuniteit.

Kunstmatig: je hebt de immuniteit kunstmatig verkregen.

Passief: je lichaam heeft niet zelf de antistoffen gemaakt.

Natuurlijk

Kunstmatig

P

a

s

s

i

e

f 

A

c

t

i

e

f 

Pasgeboren kinderen	Zelf de infectie doormaken
Antistoffen inspuiten	Vaccineren

Natuurlijk

Kunstmatig

P

a

s

s

i

e

f 

A

c

t

i

e

f 

Doel en begrippen 12.3-2

Je leert hoe immuniteit ontstaat

geheugencellen, actieve immuniteit, passieve immuniteit, natuurlijke immuniteit, kunstmatige immuniteit, vaccinatie, antiserum, monoklonale antistoffen