4H_Formuleren_3onjuistverwijzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Formuleren (3)

4 havo

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- Weet je wat een antecedent is

- Weet je de regels voor het gebruik van verwijswoorden

- Kun je onduidelijke/foute verwijzingen herkennen en verbeteren

Herhaling dubbelop

Formuleren: dubbelop

Iets wordt op de een of andere manier twee keer gezegd

• Onjuiste herhaling
  
• Tautologie
  
• Pleonasme
  
• Contaminatie
  
• Dubbele ontkenning
  

Nakijken Formuleren opdr. 2

• 1 Waarschijnlijk + vermoedelijk = 1.2 tautologie 
  Verbetering: laat ‘vermoedelijk’ weg. 
• 2 ontmoedigt + niet op de bank zetten = 1.5 dubbele ontkenning 
  Verbetering: laat ‘niet langer’ weg. 
• 3 achteraf een evaluatie = 1.3 pleonasme 
  Verbetering: laat ‘achteraf’ weg. 
• 4 naar + naar = 1.1 onjuiste herhaling 
  Verbetering: laat het tweede ‘naar’ weg. 
• 5 raadde … af + geen = 1.5 dubbele ontkenning 
  Verbetering: laat ‘geen’ weg. 

1. 
   

Nakijken Formuleren opdr. 2

• 6 je + bedenken = 1.4 contaminatie 
  Verbetering: ‘je realiseren’ of ‘bedenken’. 
• 7 van + van = 1.1 onjuiste herhaling 
  Verbetering: laat het tweede ‘van’ weg. 
• 8 Plotseling + ineens = 1.2 tautologie 
  Verbetering: laat ‘ineens’ weg. 
• 9 rekenschap houden met = 1.4 contaminatie 
  Verbetering: ‘rekenschap’ wordt ‘rekening’; vermenging van ‘rekening houden met’ en ‘(zich) rekenschap geven van’. 
• 10 stomme sufferd = 1.3 pleonasme; Verbetering: laat ‘stomme’ weg. 

Fouten met verwijswoorden

Verwijswoord =

• een woord dat vooruit of terug wijst naar een woord verderop of naar een eerder genoemd woord.
  

Antecedent =

• een woord, woordgroep of zin waarop het verwijswoord terugslaat
  

Fouten met verwijswoorden

• De man waarop ik wachtte, droeg een hoed.
  
• Het meisje die daar staat, is heel aardig.
  

Welke verwijswoorden zijn fout?

Fouten met verwijswoorden

Belangrijk bij het gebruik van verwijswoorden:

• Gebruik van het juiste verwijswoord
  
• Duidelijk waarnaar het verwijswoord verwijst (wat het antecedent is)
  

Twee soorten fouten met verwijswoorden:

•  2.1 gebruik van een onjuist verwijswoord
  
•  2.2 onduidelijk verwijzen
  

Verschillende verwijswoorden

1. hij/zij/ze; hem/haar; zijn/haar:

• mannelijke woorden – de-woorden – (m) – hij/zijn/hem
• vrouwelijke woorden – de-woorden – (v) – zij/ze/haar
• onzijdige woorden – het-woorden – (o) – het/zijn
  

2. die/dat; deze/dit:

• de-woorden – die/deze
  
• het-woorden – dat/dit
  

Verschillende verwijswoorden

3. hen/hun:

• hen als lijdend voorwerp (lv)                                                                                             Ik neem hen mee naar het museum

• hen na een voorzetsel                                                                                                     Aan hen geef ik toestemming om…

• hun als meewerkend voorwerp (mv)                                                                             Ik geef hun toestemming om…

Verschillende verwijswoorden

3. hen/hun:

• hun NOOIT als onderwerp (ow)                                                                                   Hun zitten de hele tijd te kletsen. = fout

• een verzameling personen is nooit meervoud                                                   Deze groep leerlingen is haar boek vergeten.

Verschillende verwijswoorden

4. dat/wat

* dat – het-woord

* wat – 

• onbepaald vnw. (alles, iets, niets, het enige)
                                                            Iets wat ik belangrijk vind, is… 

• overtreffende trap
                                                                                                                Het leukste wat ik meemaakte, was… 

• een hele zin
                                                                                                                             Het regende de hele dag, wat erg vervelend was. 

Verschillende verwijswoorden

5. wie/waar

* wie – bij personen 

• de man op wie ik wacht
  
• de vrouw met wie ik samenwerk
  

* waar – bij zaken

•  de vakantie waarop ik mij verheugde
  
•  het mes waarmee ik mijn brood smeer
  

Verschillende verwijswoorden

5. wie/waar

* wie – bij personen 

• de man op wie ik wacht
  
• de vrouw met wie ik samenwerk
  

* waar – bij zaken

• de vakantie waarop ik mij verheugde
  
• het mes waarmee ik mijn brood smeer
  

Onduidelijk verwijzen

2.2 Onduidelijk Verwijzen:

• Geen antecedent  –
  het woord waarnaar verwezen wordt, staat niet in de tekst. Bijvoorbeeld:
• Aaf en Ben hebben deze chaos veroorzaakt.
• Onduidelijk wat het juiste antecedent is  –  meerdere antecedenten zijn mogelijk. Bijvoorbeeld: 
• De gymleraar vroeg aan Kees of hij de bal uit de bosjes wilde halen die hij er zojuist had ingeschopt. 

Huiswerk

• NN Cursus Formuleren
• Maak opdr. 4 t/m 9 --> zin 1 t/m 5  blz. 214-215.
• Lees bij elke oefening zorgvuldig wat je moet doen.