Overleven in Europa 3.1 + 3.2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Middellandse Zeegebied

specifieke luchtstromen
specifieke vulkanen

Het westelijke deel van het Middellandse Zeegebied in de knel

Scharnierende beweging

oosten verloopt sneller in vergelijking met het westen.

60 miljoen jaar geleden (Krijt): Afrikaanse en Euraziatische platen bewogen naar elkaar toe → convergente plaatgrens.

 12 tot 13 miljoen jaar geleden botste Zuidoost-Turkije door deze beweging met het Arabisch Schiereiland → de Middellandse Zee.

Het westelijke deel van het Middellandse Zeegebied in de knel

Het westelijke deel van het Middellandse Zeegebied in de knel

Tijdens convergentie was er sprake van subductie: de zwaardere Afrikaanse plaat dook onder de lichtere Euraziatische plaat.

Aan de randen van de botsingszone werden de gesteenten geplooid, waarbij grote stukken van de Afrikaanse plaat over afstanden van honderden kilometers over Zuid-Europa werden geduwd.

In deze alpiene plooiingsfase ontstonden de Pyreneeën, de Karpaten en de Alpen.

Convergent

Afrikaanse plaat met Euraziatische plaat (Convergent)

Middellandse Zee (Thetys Zee) wordt kleiner / verdwijnt

Stukken afgebroken: microplaten; eigen bewegingsrichting

Alpiene plooiingsfase: 

Apulische plaat beweegt noordelijk -> Alpen

Iberische plaat -> Pyreneeën

oceanische plaat duikt onder andere plaat = subductie

Convergentie

continentale plaat botst met continentale plaat.

= plooiingsgebergte.

Bestaat uit sedimentgesteente (zand, klei, kalk) dat omhoog gedrukt wordt. 

Ontstaan Alpen

De grond in de Alpen was dus ooit een zeebodem!

Ontstaan Alpen

Convergente beweging tussen de Afrikaanse plaat en de Euraziatische plaat. Ontstaan plooiingsgebergte de Alpen.

Transform - Anatolische plaat

Transforme breukzone in Turkije

In Turkije loopt eigenlijk 1 grote transforme breukzone. Hier ontstaat er met enige regelmaat ontzettend zware aardbevingen. Omdat de huizen niet aardbevingsbestendig zijn (vooral in arme, rurale gebieden), storten veel gebouwen in en vallen er veel slachtsoffers.

1

Er wordt al jaren verwacht dat er op korte termijn een aardbeving gaat plaatsvinden in Istanbul, de grootste stad van Turkije. De bevolkingsdichtheid is hier erg hoog. Ook zijn veel huizen niet aardbevingsbestendig gebouwd. De combinatie van slechte bouw en een hoge bevolkingsdichtheid leidt ertoe dat er waarschijnlijk veel slachtoffers zullen vallen bij een aardbeving.

2

nos.nl

nos.nl

nos.nl

Subductie

• Afrikaanse plaat duikt onder Eurazitsche plaat
• Magma en gas.
• Stratovulkaan

Stratovulkaan

• Explosief vulkanisme
• Snelle pyroclastische stroom (300 km/h)
  
• Kegel vorm (omdat er iedere keer een laagje lava op elkaar wordt gestapeld)
  

Complex systeem 

Microplaten

Wat zie je hier voor plaatgrens?

Wat verwacht je dat er gebeurt?

www.rtlnieuws.nl

Aan de slag

Maak de volgende vragen!

Je krijgt hiervoor 15 min. de tijd

Voor vraag 13 mag je kaart 77C Alcarta gebruiken

Kaart 77C Alcarta