Les 1 - leesvaardigheid (herhalen belangrijkste begrippen)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

- Herhalen begrippen leesvaardigheid

- Tekst Lang zal die gelukkig leven

Begrippen leesvaardigheid

Tekstdoelen:

Drie delen van een tekst:

Onderwerp:

Hoofdgedachte:

Deelonderwerp:

We kennen drie manieren van lezen:
oriënterend, grondig en zoekend lezen.
Neem de manieren over en leg ze kort uit.

Manieren van lezen

1 Oriënterend lezen: tekst verkennen

2 Grondig lezen: je wilt de tekst begrijpen en leest hem aandachtig door

3 Zoekend lezen: je zoekt gericht naar informatie die je nodig hebt

Welke tekstdoelen
kennen wij?

Tekstdoelen

1 Informeren: informatie geven / iets nieuws vertellen

2 Uitleggen: de schrijver wil uitleg of een instructie geven

3 Mening weergeven / laten vormen: de schrijver geeft verschillende meningen (beschouwing)

4 Overtuigen: de schrijver wil anderen van zijn/haar mening overtuigen / waarschuwen

5 Amuseren: vermaken

6 Activeren / aansporen / overhalen: de schrijver wil de lezer tot handelen overhalen

Uit welke drie delen bestaat een tekst?

Opbouw van een tekst

1 Inleiding

2 Middenstuk / kern

3 Slot 

Manieren van inleiden

Inleiding

- onderwerp van de tekst noemen

- een vraag stellen over het onderwerp

- een probleem noemen

- anekdote (= kort grappig verhaaltje)

- een persoonlijke ervaring vertellen

- de aanleiding van het schrijven noemen

Manieren van afsluiten

Slot

- een samenvatting geven

- een conclusie trekken

- antwoord geven op een belangrijke vraag

- de oplossing van een probleem geven

- een advies geven of oproep doen

Wat is het verschil?

Andere belangrijke begrippen

- Onderwerp: zo kort mogelijk de tekst samenvatten (één woord of een paar woorden)

- Hoofdgedachte: de tekst samenvatten in één zin (markeer de belangrijkste zinnen en vorm die samen tot één zin)

- Titel: naam van de tekst

- Tussenkopjes: minititels boven alinea's

- Deelonderwerp: onderwerp van een deel van de tekst

Hoe pak je een examentekst aan?

Stap 1: lees de tekst oriënterend door (titel, bron + voorspellen)

Stap 2: lees de eerste alinea

Stap 3: lees de hele tekst

Stap 4: lees de eerste vraag bij de tekst en het gedeelte van de tekst dat hierover gaat

Soorten vragen examentekst

1 Meerkeuzevragen: 

- Dek alle antwoorden af en bedenk zelf een antwoord - kies het meest passende antwoord.

- Zoek in elk antwoord het kernwoord en ga na of je dat herkent in het deel van de tekst waar de vraag over gaat.

2 Citeervraag

Neem een zin of een deel van de zin over (citeren of letterlijk overnemen met regelnummer).

' Eerste twee woorden..... laatste twee woorden.'  (r. 1)

Soorten vragen examentekst

3 Gesloten vragen

Wees duidelijk in je antwoord.

4 Open vragen

Je moet hier zelf het antwoord formuleren. 

Tip: neem zoveel mogelijk woorden uit de tekst over + let op het maximaal aantal woorden

Lang zal die gelukkig leven

1 Lees de tekst oriënterend door (titel - bron - voorspellen)

2 Lees de eerste alinea

3 Lees de hele tekst

4 Lees de vraag en het stukje tekst dat daarbij hoort

Antwoorden Lang zal die gelukkig leven

• 1 Wat is het onderwerp van de tekst? - 1 pt
• D verband tussen geluk en gezondheid
• 2 Uit welke alinea's bestaat de inleiding? - 1 pt
• Alinea 1 en 2
• 3 Welke twee verklaringen geeft de schrijver in de tekst voor het gegeven dat geluk voor gezondheid zorgt? (per verklaring niet meer dan 10 woorden) - 2 pt
• - Gelukkige mensen maken betere keuzes / beheersen de kunst van het leven beter
• - Gelukkige mensen hebben een drukker sociaal leven
• 4 Welke afbeelding geeft het verband tussen geluk en gezondheid het beste weer? - 1 pt
• B

Antwoorden Lang zal die gelukkig leven

• 5 Hoe sluit alinea 5 aan op alinea 3 en 4? - 1 pt
• D vormt een uitwerking van de alinea’s 3 en 4. 
• 6 Wat zegt Ruurd Veenhoven over de vlucht- en vechtmodus (alinea 5)? - 1 pt
• B handig bij het klaarmaken voor actie op korte termijn. 
• 7 Welk kopje geeft het beste de inhoud van alinea 7 en 8 weer? - 1 pt
• A Effect geluk op lange termijn 
• 8 Noteer de twee doelgroepen waar het om gaat. - 1 pt
• Ouderen en studenten.

Antwoorden Lang zal die gelukkig leven

• 9 Hoe kun je de hoofdgedachte van de tekst het beste weergeven? - 1 pt
  
• D Een positieve levensinstelling kan bevorderlijk zijn voor de levensverwachting. 
• 10 Wat is de functie van de laatste alinea? - 1 pt
• C een nieuw gegeven toevoegen
• 11 Wat is het voornaamste doel van de schrijver? - 1 pt
• D informeren over de effecten van levensinstelling op levensverwachting. 

Puntentelling

Totaal: 12 punten

N-term = 0,5

12 pt	10
11 pt	8,8
10 pt	8
9 pt	7.3
8 pt	6.5
7 pt	5.8
6 pt	5.0
5 pt	4.3
4 pt	3.5