Grammatica woordsoorten HS 3 + 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Grammatica Woordsoorten 

• Hulp-, zelfstandige- en koppelwerkwoorden
• Persoonlijke- en bezittelijke  voornaamwoorden.

Leerdoelen

• Je weet wat  hulp-, zelfstandige- en koppelwerkwoorden zijn.
• Je weet hulp-, zelfstandige en koppelwerkwoorden te herkennen in de zin.
• Je weet het verschil te herkennen tussen persoonlijk- en bezittelijke voornaamwoorden. 

HS 3 Grammatica woordsoorten

Hulp-, zelfstandige- en koppelwerkwoorden

Zelfstandig-, hulp- of koppel werkwoorden

• Het werkwoordelijk gezegde (WG) bevat altijd één werkwoord met een duidelijke betekenis, het zelfstandig werkwoord (zww).

• Een hulpwerkwoord (hww) helpt om het gezegde te maken in een zin met meer dan één werkwoord. Als er maar één werkwoord in de zin staat, is dat NOOIT een hulpwerkwoord. Je kunt het hulpwerkwoord 'weglaten'.

• Een koppelwerkwoord (kww) koppelt een woordgroep met een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord aan het onderwerp. De koppelwerkwoorden zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en vóórkomen.  VB: Mijn broer werd (kww) misselijk (bn), Timon is(kww) clubkampioen (zn).

Stappenplan Zww, kww en hww

1. Zin MET een zww (werkwoord met een duidelijke betekenis) = een zin met werkwoordelijk gezegde (wg). Als er meer werkwoorden in de zin zijn, dan zijn dat de hulpwerkwoorden.
2. Zin ZONDER een zww - moet een koppelwerkwoord in de zin staan. Zijn er meer werkwoorden, dan zijn dat de hulpwerkwoorden.

Hoeveel zelfstandige werkwoorden zijn er mogelijk in een gezegde?

1. 1
2. meer dan 1

De woorden zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen noemen we...

1. Hulpwerkwoorden
2. Zelfstandige werkwoorden
3. Koppelwerkwoorden
4. Meewerkend voorwerp

Welk ww is géén koppelwerkwoord?

1. blijven
2. voorkomen
3. hebben
4. heten

Loes zaaide vergeet-mij-nietjes in haar tuin.

1. Zelfstandige werkwoord (zww)
2. Hulpwerkwoord (hww)

Spaart Karim bierviltjes en postzegels?

1. Zelfstandige werkwoord (ZWW)
2. Hulpwerkwoord (HWW)

De handige monteur repareerde de kapotte wasmachine.

1. Zelfstandig werkwoord (ZWW)
2. Hulpwerkwoord (HWW)

De kat volgde Jill de hele dag

1. Zelfstandig werkwoord (ZWW)
2. Hulpwerkwoord (HWW)

Job mocht van de verzekering gratis een nieuwe fiets uitzoeken.
Twee antwoorden zijn juist.

1. mocht = zelfstandig werkwoord
2. uitzoeken = zelfstandig werkwoord
3. uitzoeken = hulpwerkwoord
4. mocht = hulpwerkwoord

Met dit abonnement kun je onbeperkt internetten.
Twee antwoorden zijn juist.

1. Kun = zelfstandig werkwoord
2. Kun = hulpwerkwoord
3. Internetten = Zelfstandig werkwoord
4. Internetten = hulpwerkwoord

Sjors is gisteren geslaagd voor zijn brommerrijbewijs.
Twee antwoorden zijn juist

1. is = zelfstandig werkwoord
2. geslaagd = zelfstandig werkwoord
3. is = hulpwerkwoord
4. geslaagd = hulpwerkwoord

Noteer het koppelwerkwoord:
'Het kleine meisje was ontzettend verlegen.'

Noteer het koppelwerkwoord: 'Na de wedstrijd waren alle voetballers doodmoe."

Noteer het koppelwerkwoord: 'Wordt prinses Amalia later koningin?'

Grammatica woordsoorten

Persoonlijk- en bezittelijk voornaamwoord

Persoonlijk vs bezittelijk voornaamwoord

Er zijn persoonlijke- en bezittelijke voornaamwoorden die bijna hetzelfde klinken, maar anders geschreven worden. Voorbeelden:

•  jou ( pers. vnm) / jouw (bez.vnw)
• u (pers. vnm) / uw (bez.vnm)

Persoonlijk voornaamwoord vervangt een zelfstandig naamwoord en verwijst naar een persoon, dier of ding.

Bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is. Het bezittelijk voornaamwoord staat altijd vóór een zelfstandig naamwoord en komt in plaats van het lidwoord. 

Ik zag ..... laatst nog in het voetbalstadion.

1. Jou
2. Jouw

Voor ... verjaardag kreeg ik een Ipad.

1. Mij
2. Mijn

Deze goocheltruc heb ik van .... geleerd.

1. Jou
2. Jouw

.... broer zit bij mijn zus in de klas.

1. Jou
2. Jouw

Wil je ...even helpen met het tillen van die zware kast?

1. Mij
2. Mijn

... gaan op vakantie naar Turkije.

1. Hun
2. Zij

... vergeet ... paraplu, mevrouw.

1. U, uw
2. Uw, uw
3. Uw, u
4. U, u

Ik kijk altijd met .... vader naar de Tour de France.

1. Me
2. Mijn