§2.5 Een komen en gaan van soorten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§2.5 Een komen en gaan van soorten

Leerdoelen

1. Je weet welke vormen van leven er in de loop van de aardgeschiedenis zijn geweest.

2. Je weet hoe de aarde veranderd is in de afgelopen 4,5 miljard jaar.

3. Je weet uit welke gesteenten de aardkorst bestaat.

Belangrijk om nog even te herhalen

- Check de opdrachten uit het werkboek goed. Hier komen dingen in voor die je moet kennen voor de toets.

Tijdens de vorming van Pangea (in het Perm) zijn de continentale korsten tegen elkaar gebotst. Deze botsing heeft ervoor gezorgd dat er bergen zijn ontstaan.

- Er zijn verschillende ijstijden geweest. Dit kan verschillende oorzaken gehad hebben. Bijvoorbeeld een lage CO2 gehalte, of de plek op aarde.

Meteorieten

• Grote brokken steen tussen planeten

• Soms scheert een meteoriet langs de aarde.

> Soms raakt de meteoriet de aarde.

Dit gebeurde ook zo'n 65 miljoen jaar geleden (einde tijdperk Krijt).

Inslag (1)

De meteoriet sloeg in in Yucatan (Mexico).

> zorgde voor inslag van 12 km diep en meer dan 100 km breed.

> Inslagen elders

> Stof -> verduistering -> kou en donker

-> Sommige stof was zwavelhoudend -> zure regen

Inslag (2)

Rondom de inslag werd het heel warm (>1000°C)

> natuur werd verwoest -> milieuramp

Bewijs voor uitsterven

1. Als gekeken wordt naar de gesteente die zo'n 65 mjj oud zijn, dan komt er tussen die laag iridium voor. Deze stof komt niet op aarde voor van nature.

2. In gesteente ouder dan 65 miljoen jaar komen fossielen van dinosauriërs voor. 

3. De Chicxulubkrater (bij Yucatan) is zo'n 65 miljoen jaar oud.

Hoe ziet Yucatan er nu uit?

Dino's de baas

Ten tijden van de dinosauriërs was er vrijwel geen ander dierlijk leven mogelijk.

Ze aten zowel planten als dieren.

Uit fossielen van die tijd blijkt dat er bijna geen zoogdieren waren. 

Toen de dinosauriërs uitstierven kon het leven op aarde zich ontwikkelen.

De mens heeft zich in de afgelopen 2,4 miljoen jaar ontwikkeld

Soms veel, soms weinig

In de loop der eeuwen zijn er veel soorten bijgekomen, maar ook veel  uitgestorven.

> De ene periode veel, de andere minder.

Uiteindelijk zijn er wel meer soorten op aarde.

Alleen een meteoriet?

Een meteoriet kan zorgen voor het uitsterven van organismen.

Maar er zijn meer oorzaken:

- Siberië -> lavaveld 

Dit heeft invloed op klimaat en omgeving.

Grote veranderingen in klimaat, zeeniveau en vulkanen op aarde. Deze zorgen ook voor leven of dood (bron 30.)

Doen

- Lees §2.5

- Beantwoord de leerdoelen

- Maak de opdrachten uit je werkboek en kijk na

- Stel vragen