Hermeneutiek les 5

• Filosofie
• HBO
• Studiejaar 3

Hermeneutiek les 5

Perspectief in het gesprek

Leerdoelen

Ik kan persoonlijke en religieuze perspectieven in een gesprek herkennen.

Ik kan analyseren hoe de betekenis van een tekst verandert wanneer die tekst in een andere context verschijnt.

Verbatim: Fragment 1

1. Welke levensbeschouwelijke vragen komen in dit gesprek aan bod?

2. Welke perspectieven ('verstaanshorizonten') spelen een rol? Welke worden uitgewerkt, welke blijven onderbelicht?

3. Zie je een verschil tussen het perspectief van de geestelijk verzorger ('p') en dat van Henk ('pt')?

Verbatim: Fragment 2

1. Hoe wordt het verhaal van Henk verbonden met een grotere verhaaltraditie?

2. Wat is de inhoud van die verbinding?

3. Wie legt de verbinding?

Canvas toelichting

Bericht en code

• genre als "generatief procédé"
• door genre kunnen we ons oriënteren t.o.v. een tekst
• maar genre schept ook nieuwe teksten

Wie en van wie?

Bericht en verwijzing / referentie

• voorwerpen, standen van zaken, dingen, feiten, ...
• 'deiktische indicatoren': de betekenis van een taaluiting verwijst naar het gebeuren van de taaluiting

Deiktische indicator

Bericht en verwijzing / referentie

• gedeeld spatio-temporeel netwerk (vb.: Gallië / Frankrijk)
• eerste uitbreiding: de mens heeft niet alleen een situatie, maar een wereld (vb.: "de wereld van middeleeuws Europa")
  
• tweede uitbreiding: in poëtische teksten wordt de verwijzing 'gespleten' en een wereld geprojecteerd

Situerende elementen

persoonlijke voornaamwoorden

werkwoordstijden

bijwoorden van tijd en plaats

aanwijzende voornaamwoorden

Deiktische indicatoren

Genesis 22,14

Abraham noemde die plaats: 'De HEER zal erin voorzien'. Vandaar dat men tot op de dag van vandaag zegt: 'Op de berg van de HEER zal erin voorzien worden.'

Jozua 4,9
Jozua richtte ook twaalf stenen op in het midden van de Jordaan, op de plaats waar de priesters stonden die de ark van het verbond droegen. Die stenen staan daar tot op de dag van vandaag.

Opdracht

Vind de situerende elementen

"Five score years ago, a great American, in whose symbolic shadow we stand today ..."

1. five score years ago
2. a great American
3. whose symbolic shadow
4. today

"We refuse to believe that there are insufficient funds in the great vaults of opportunity of this nation"

1. to believe
2. insufficient funds
3. vaults of opportunity
4. this nation

"We have also come to this hallowed spot to remind America of the fierce urgency of now"

1. also
2. this hallowed spot
3. fierce urgency
4. now

"Now is the time to lift our nation from the quicksands of racial injustice to the solid rock of brotherhood"

1. now is the time
2. to lift
3. our nation
4. solid rock

"1963 is not an end, but a beginning"

1. 1963
2. is not
3. an end
4. but a beginning

"There are those who are asking the devotees of civil rights, when will you be satisfied?"

1. those
2. the devotees of civil rights
3. when
4. satisfied

"I have a dream that one day ... the glory of the Lord shall be revealed, and all flesh shall see it together"

1. a dream
2. the glory of the Lord
3. shall be revealed
4. together