4.3 IJsselmeergebied en Zuidwestelijke Delta

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3 IJsselmeergebied en de zuidwestelijke delta

Domein Leefomgeving

Hoofdstuk 4

4 HAVO

Lesdoel

• Je weet welke maatregelen worden genomen in het Deltaprogramma.
  
• Je weet dat de grootse overstromingsrisico’s ontstaan bij een combinatie van springtij, noordwesterstorm en piekafvoeren van de rivieren.
  
• Je begrijpt dat door de zeespiegelstijging het spuien op zee steeds moeilijker wordt.
  
• Je kunt relaties leggen tussen klimaatsverandering en menselijk ingrijpen aan de ene kant en het toegenomen risico op overstromingen en wateroverlast aan de andere kant.

Zoek de verschillen

Zuiderzee

Inpolder plan Cornelis Lely:
Meer landbouwgrond i.v.m. voedsel te korten (WO1) en veiligheid

Plaats de gebeurtenissen op chronologische volgorde

1886

1914

1916

1920

1932

Plan Lely

WO 1

Waters
noodramp

Start
bouw
afsluitdijk

Afsluitdijk klaar

Zoetwater

- Belangrijk als zoetwatervoorraad.

- Grootste zoetwateropslag in Nederland.
- Met klimaatverandering gaat het IJsselmeer dus steeds een belangrijkere rol spelen.

Het IJsselmeergebied nu

Zuidwestelijke delta

Van natuurlijk Estuarium naar zoete, brakke of zoute meren met behulp van  dammen. 

Stuw bij Driel

Sluizen afsluitdijk

Haringvliet sluizen

IJsselmeergebied en Zuidwestelijke Delta

Blijft kwetsbaar gebied door klimaatverandering en bodemdaling. 

Grootste gevaar bij combinatie springtij, noordwesterstorm en piekafvoer. 

Springtij is de periode van het getij waarin het verschil tussen hoog- en laagwater het grootst is. Niet alleen het hoogwater is dan hoger dan gemiddeld, het laagwater is dan ook lager dan gemiddeld.

Springtij treedt eens in de ongeveer 15 dagen op en volgt gemiddeld ruim twee etmalen op het moment dat de getijkrachten van de maan en die van de zon dezelfde richting hebben en elkaar maximaal versterken. Dat laatste is het geval wanneer zon, maan en aarde in een rechte lijn staan, dus tijdens nieuwe maan en volle maan. 

Een noordwesterstorm is extra gevaarlijk in Vlaanderen, Nederland en Noord-Duitsland omdat daardoor het water in de Noordzee wordt opgestuwd.

Aan de slag

Maak de verkorte leerroute van paragraaf 4.3 en de hoofdvraag

Stuw bij Driel

Haringvliet sluizen

Sluizen afsluitdijk

De sluizen worden bij eb opengezet om water af te voeren naar de Noord- en Waddenzee.

De stuw bij Driel regelt de stroming van de IJssel.

1953

- De afsluitingsplannen der Tussenwateren verscheen

29 januari 1953.

- Drie dagen later, op 1 februari 1953, de watersnood.

Zuidwestelijke Delta