Spelling 3.2: trema, koppelteken, accent

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Trema, koppelteken, accent

3.2

0

Je leert:

• wanneer en waarom je een trema plaatst;
  
• wanneer en waarom je een koppelteken gebruikt; 
• wanneer je een accent gebruikt.

Waarom?

Om uitspraakproblemen te voorkomen gebruik je trema’s, apostrof en koppeltekens.

Trema:  ë ï ö

Om te voorkomen dat 2 opeenvolgende klinkers als één klank worden gelezen.

ideeen -> ideeën

patient -> patiënt

Azie -> Azië

Let op: in samenstellingen gebruik je geen trema, maar een koppelteken: radio-interview, mee-eten, opera-achtig, cd-speler

Trema komt op de laatste letter. Die letter spreek je dan opnieuw uit:

Vb: geïnteresseerd

Wat als het trema er niet staat? geinteresseerd

Trema bij meervoud 

Extra “e” of niet?

Klemtoon op de ie -> dan een extra e, zo niet dan plaats je het trema op de “e” van “ie”

Klemtoon op de ie? E d'r bie!

Voorbeelden

knie - knieën

bacterie - bacteriën

calorie - calorieën

Twijfel je waar de klemtoon zit? Hond kwijt!

Meervoud van porie

1. porien
2. porie-en
3. poriën
4. porieën

Koppelteken

1. Een koppelteken plaats je als je twee woorden samenvoegt, dus bij een samenstelling én als er een nieuwe klank ontstaat.

2. Na een afkorting, cijfer of letter

3. Samengestelde aardrijkskundige namen

4. Na “ex” of “oud”

5. Als je een deel weglaat

Voorbeelden

In samenstellingen met 2 klinkers die als één klank kunnen worden uitgesproken

naapen -> na-apen

meeeten -> mee-eten

Om aan te geven dat een deel van een woord is weggelaten

voordelen en nadelen -> voor- en nadelen

zondagen en feestdagen -> zon- en feestdagen

Wat is de juiste spelling?

1. drie-en-zestig
2. drieënzestig
3. drieenzestig

Wat is de juiste spelling?

1. egoistisch
2. egoïstisch

Wat is de juiste spelling?

1. zeeegel
2. zee-egel
3. zee'egel
4. zeeëgel

Wat is de juiste spelling?

1. vmbo'er
2. vmbo-er

Wat is de juiste spelling?

1. Video'tje
2. Videootje
3. Videötje

Wat is de juiste spelling?

1. Auto-ongeluk
2. Autoongeluk
3. Auto'ongeluk
4. Autoöngeluk

Wat is de juiste spelling?

1. Het sms-je stond vol sms-taal
2. Het sms'je stond vol smstaal
3. Het sms'je stond vol sms-taal
4. Het smsje stond vol sms-taal

Wat is de juiste spelling?

1. Zuid-Korea
2. Zuid Korea

Wat is de juiste spelling?

1. café-restaurant
2. café restaurant

Accenten

Het geeft aan hoe je een letter moet uitspreken.

hé, oké (klinkt als “ee”)

hè, misère (klinkt als de e in elf)

Crêpe (klinkt als è)

Curaçao

Accenten 2

Als je ergens de nadruk op wilt leggen.

Dat moet jíj doen.

Het is wél leuk!

Je leerde:

• wanneer en waarom je een trema plaatst;
  
• wanneer en waarom je een koppelteken gebruikt; 
• wanneer je een accent gebruikt.

Maak 3.2 A en B