4KB Thema 1 Planten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Thema 1: Planten

Bladeren

In bladeren zitten bladgroenkorrels:
Die bladgroenkorrels maken glucose, een voedingsstof

Onderdelen bladeren

Huidmondje

Bladgroenkorrel
vaatbundel

Fotosynthese

Stevigheid door water

Huidmondjes

Hebben twee sluitcellen
Zitten in de opperhuid
Hebben een opening


CO2 komt de plant in
O2 verlaat de plant

Transport

De plant moet bepaalde stoffen vervoeren door zijn hele lichaam
Dit doet hij door vaatbundels: dunne buisjes die van wortels tot bladeren lopen (en andersom)

Houtvaten

Vaatbundels bestaan uit twee soorten vaten

Houtvaten: vervoeren water en mineralen van de wortels, helemaal naar boven tot in de bladeren

Bastvaten

Bastvaten vervoeren energierijke stoffen (suiker ofwel glucose) naar de rest van de plant

Bastvaten en houtvaten

bastvaten en houtvaten

Houtvaten zijn dode cellen
Ze bestaan uit cellulose en houtstof

Bastvaten zijn levende cellen
Er zitten openingen in om stoffen 
door te laten

Bastvaten en houtvaten

Stevigheid

houtvaten en vezels zorgen voor stevigheid
Ze hebben dikke celwanden en bestaan uit cellulose en houtstof (heel stevig)
Vezels zijn steviger dan houtcellen
Touw wordt bijvoorbeeld gemaakt van vezels

Vervoer door wortels gaat via de celwanden

Verdamping van bladeren

Organisch en anorganisch

Organisch: stoffen waaruit levende en dode organismen zijn opgebouwd
Ze zijn energierijk en zijn door organismen gevormd

Organisch en anorganisch

Anorganisch: stoffen die in organismen en de levenloze natuur voorkomen
Bevatten weinig energie

Verbranding

Nodig? Glucose en zuurstof
Wat wil je? Energie
Wat ontstaat nog meer? Koolstofdioxide en water

Fotosynthese en verbranding in organismen

Waar doen dieren aan?

Waar doen planten aan?

Assimilatie

Ongeslachtelijke voortplanting

Maar 1 ouderplant
Nakomelingen hebben dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouderplant
Een deel van de ouderplant groeit uit tot nieuwe plant

Mitose

Een plantencel deelt zich om zo twee nieuwe plantencellen te vormen
Algen en wieren doen dit

Stekken

Je snijdt een deel van de plant af en plant deze in een andere pot
Het afgesneden stuk heet de stek en groeit uit tot nieuwe plant

Knollen

Verdikte stengels
Aardappel bijvoorbeeld

Bollen

Bestaan uit rokken en een bolschijf
De rokken zijn verdikte bladeren
Er zitten knoppen in die kunnen uitgroeien tot nieuwe plant
Denk aan tulpenbol

Uitlopers en wortelstokken

Uitlopers: Stengels die bovengronds uitgroeien tot nieuwe plant 

Wortelstok: Stengels die ondergronds uitgroeien tot nieuwe plant

Geslachtelijke voortplanting

Eicel en zaadcel: geslachtscellen

Geslachtscellen worden gemaakt in de bloemen (voortplantingsorganen)

Zaadcel = stuifmeelkorrel

Geslachtelijke voortplanting

Eerst meiose: Deling waarbij geslachtscellen worden gemaakt

Als stuifmeelkorrel en eicel samen zijn gesmolten is er sprake van bevruchting

Er ontstaat een zaadje en die wordt de nieuwe plant

Onderdelen plant

Meeldraden

Stamper

Bestuiving

Kruisbestuiving en zelfbestuiving

Insectenbloemen

Sommige bloemen worden bestoven met behulp van insecten
Deze bloemen moeten opvallen door kleur of geur
Insecten gaan op zoek naar nectar
Het stuifmeel is plakkerig en ruw

Windbestuiving

Het zijn vaak kleine, onopvallende bloemen
De meeldraden en stamper hangen buiten de bloem
Het stuifmeel is licht en glad

Bevruchting

Stuifmeelkorrel maakt stuifmeelbuis
Die groeit naar de eicel toe
Eicel en stuifmeelkorrel versmelten met elkaar: Bevruchting

Na bevruchting

Groeit iedere bevruchte eicel uit tot zaad
Er kunnen meerdere zaden per vruchtbeginsel zijn
De eicellen zitten in zaadbeginsels en groeien samen uit tot zaadje
Het vruchtbeginsel wordt de vrucht

Hoeveel zaadjes?

Zaadverspreiding

Bedenk eens hoe planten hun zaden kunnen verspreiden

Zaad
verspreiding

Wind
Dieren
Door planten zelf