4.7 Ontstaan van soorten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 3 Genetica en 

Thema 4 Evolutie

Regel van Hardy-Weinberg

Binnen een grote populatie blijven de allelfrequenties door de generaties heen constant

p² + 2pq + q² = 1

• p² = frequentie AA
• 2pq = frequentie Aa
• q² = frequentie aa

Allelfrequentie berekenen in opdracht?? Begin altijd eerst met de frequentie aa (recessief fenotype) = q²

Binas tabel 93D3

Flessenhalseffect

Foundereffect

Leerdoelen 4.7 Ontstaan van soorten

• Je kent manieren van reproductieve isolatie.

Ontstaan van een nieuwe soort

Reproductieve isolatie: gedurende lange tijd geen voortplanting en dus geen gene flow tussen de individuen van twee of meer populaties

• Geografische isolatie (bergketen/eiland) = "allopatrisch" (ander vaderland)

Eilandtheorie

• Hoe groter een eiland, hoe groter het gemiddeld aantal soorten

• Hoe groter de afstand van het eiland tot het vasteland, hoe kleiner het gemiddeld aantal soorten 

De Eilandtheorie

Robert MacArthur en Edward Wilson (1965)

Eilanden spelen een grote rol in evolutie, omdat de soortvorming er versneld verloopt door het ontbreken van predatoren, genetic drift en beperkte hoeveelheden voedsel. Daarentegen gaat het uitsterven op eilanden ook veel sneller.

De Eilandtheorie

Het aantal soorten op een eiland = immigratie + soortvorming (door evolutie) - extinctie (uitsterving)

Oftewel: S = I + s - E

Binas tabel 93C

Eilandtheorie

Eilandtheorie

Eilandbiogeografiemodel

Sympatrische soortvorming

Soortvorming (door reproductieve isolatie) zonder geografische scheiding

• Verschil in gedrag (baltsen)
• Verschil in voortplantingsactiviteit (moment dag/jaar)

Leerdoelen 4.7 behaald???

• Je kent manieren van reproductieve isolatie.

De opdrachten:

Bestudeer blz. 60 t/m 67

Maak opdr. 93 t/m 100 + ook nakijken.