Thema 4 BS 4 Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 4

Stevigheid en Beweging

BS 4

Doelen

BS 3: beenverbindingen

• Je kan de bouw van een gewricht beschrijven.

BS 4 Spieren

• Je kan de bouw van een spier beschrijven
• Je kut de werking van spieren beschrijven en uitleggen wat antagonisten zijn.

Botverbindingen 

Manieren waarop botten met elkaar verbonden kunnen zijn:

Opbouw van het skelet door beenverbindingen 

Een deel van het gewricht. De gewrichtskogel kan bewegen in de gewrichtskom.

Het andere deel van het gewricht. In de gewrichtskom beweegt de gewrichtskogel. 

De gewrichtskom en de gewrichtskogel zijn beide bedekt met een laagje kraakbeen. Hierdoor kunnen de botten soepel bewegen en wordt slijtage tegengegaan.

De binnenkant van het gewrichtskapsel geeft gewrichtssmeer af. Dat is een stroperige vloeistof die werkt als een soort smeervet. Hierdoor kunnen det botten soepel bewegen.

De twee botten van een gewricht zitten met het gewrichtskapsel aan elkaar vast. Het kapsel zorgt er onder andere voor dat de botten op hun plaats blijven zitten. 

Bij sommige gewrichten zitten er ook stevige kapselbanden om het gewricht heen. Deze kapselbanden helpen mee de botten op hun plaats te houden. 

Opbouw van een gewricht

Type gewrichten

Kogelgewricht:

- kogel van het ene bot draait in de kom van het andere bot

-beweging in verschillende richtingen, ook draaiende bewegingen

- schouder

Scharniergewricht:

- ene bot beweegt als scharnier ten opzicht van het andere bot

-alleen een beweging heen en terug

-elleboog

Video van een scharniergewricht

Gewricht

B4: Spieren 

Het skelet maakt beweging mogelijk. Daarvoor zijn ook spieren nodig. Spieren zitten aan je botten vast. Spieren en skelet zorgen samen voor bewegingen. Alle spieren samen vormen het spierstelsel. 

spieren

Hier zie je het spierstelsel.

Je ziet hier een kuitspier en botten in een been. De kuitspier zit met pezen vast aan de botten. De plek waar een pees aan een bot zit, heet aanhechtingsplaats. Een pees kan zich niet samentrekken en ook niet uittrekken. Een spier kan dat wel. Als de kuitspier zich samentrekt, wordt hij korter. Hij trekt dan de aanhechtingsplaatsen naar elkaar toe. Hierdoor ontstaat een beweging. 

Werking van een spier

Samentrekken van een spier:

• Spier wordt korter
• Spier wordt dikker
• De afstand tussen 2 aanhechtingsplaatsen wordt kleiner
• Er vindt veel verbranding plaats (meer zuurstof en brandstof nodig voor de verbranding in de spier)

Antagonisten             tegengestelde spieren

Biceps = armbuigspier

triceps = armstrekspier