H4 P4 Stoffen veranderen door ontleden

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H4.2 

Stoffen veranderen door ontleden

Wat moet je al kennen

Fase overgangen 

Reactie verschijnselen

(vuur, verkleuring, gas ontwikkeling)

Wat leer ik vandaag

Ik kan de verschillende type ontledingsreactie herkennen en benoemen:

• Thermolyse 

• Electrolyse

• Fotolyse

Ik weet wat het verschil is tussen een chemische reactie en een fase-overgang.

Chemische reactie

Je spreekt van een chemische reactie als de beginstoffen verdwijnen en er nieuwe stoffen worden gevormd.

Faseovergang

Bij een faseverandering verandert de stof niet, alleen de fase/toestand verandert. Door de stof te verwarmen of af te koelen verandert de fase van de stof.

Ontleden

Bij het ontleden van een stof ontstaan er uit één beginstof twee of meer nieuwe stoffen.

Voor de ontleding van stoffen is energie nodig.

• Thermolyse > energie door warmte
  
• Elektrolyse > energie door elektrische stroom
  
• Fotolyse > energie door licht
  

Thermolyse

Ontleding met behulp van warmte

Reactieschema voor de ontleding van suiker 

suiker (s) --> koolstof (s) + water (l) + zuurstof (g)

Thermolyse van suiker

Opmerking

In het filmpje werd gesproken over een endotherme reactie

Een endotherme reactie is een reactie die steeds warmte nodig heeft. Hier moet dus de vlam aan blijven staan om het suiker te verkolen

Een exotherme reactie is een reactie waar warmte bij ontstaat bijvoorbeeld het verbranden van hout, dat blijft gewoon branden

Elektrolyse

Ontleding met behulp van elektrische stroom

Reactieschema voor de ontleding van water

water (l) --> waterstof (g) + zuurstof (g)

Vanaf 0:20

Fotolyse

Ontleding met behulp van licht

Reactieschema voor de ontleding van zilverchloride

zilverchloride (s) --> zilver (s) + chloor (g)

Zelf doen

Neem een stuk krant leg daar een deksel, blik, bierviltje, of iets anders dan niet doorzichtig is op en leg dat geheel een dag in de zon (vensterbank waar de zon komt)

Kijk de volgende dag en je zal zien dat het krantenpapier geliger is geworden en onder het deksel, blik of wat je maar hebt gebruikt dat het daar een stuk lichter is. Ook een vorm van fotolyse

Als water smelt noem je dit een ontledingsreactie

1. Waar
2. Niet waar

Welke reactie is een ontledingsreactie?

1. water(l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)
2. hout (s) + zuurstof (g) -> verbrandingsproducten

Ontleden door thermolyse gaat door middel van

1. elektrische stroom
2. warmte
3. verbranding
4. licht

Ontleden door elektrolyse gaat door middel van

1. warmte
2. licht
3. elektrische stroom
4. verbranding

Ontleden door fotolyse gaat door middel van

1. verbranding
2. elektrische stroom
3. licht
4. warmte

Bij een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en worden er nieuwe stoffen gevormd.

1. Waar
2. Niet waar