Anatomie 2.6.3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 18

Periode 1

Leerjaar 2

Lesindeling

1. Welkom + Rapid 
2. Herhaling vorige les 
3. Lesindeling en lesdoelen
4. Herhaling skelet 
5. Zelf aan de slag 
6. Pathologie botten 
7. Huiswerk en afsluiting

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. Uitleggen wat osteoporose inhoudt, waardoor dit veroorzaakt wordt en welke symptomen hierbij horen
2. Uitleggen wat de ziekte van Paget inhoudt, waardoor dit veroorzaakt wordt en welke symptomen hierbij horen
3. De belangrijkste oorzaken van botfracturen benoemen
4. De termen osteomyelitis en septische artritis uitleggen

Vorige les

• Welke functies heeft ons skelet?
  
  
• Welke soorten botten zijn er?
  
  
• Wat bedoelen we met remodeling?
  
  
• Uit welke 5 onderdelen bestaat het gewricht?
  
  
• Welke 6 verschillende soorten gewrichten zijn er en waar zitten deze?

Herhaling gewrichten en skelet

Met behulp van gemaakte opdracht 'Skelet om in te vullen'.

www.bioplek.org

Zelf aan de slag

Werken aan missende Expert Colleges

Osteoporose

Osteoporose: Afbraak > Aanmaak

• 'Poreuze botten' (start na je 30e levensjaar)

Risicofactoren:

• Ouderdom, te weinig beweging
• Roken en alcoholgebruik
  
• Te weinig Vitamine D en/of calcium
• Vrouwelijk geslacht (oestrogeen remt botafbraak)
• Ondergewicht (er zit oestrogeen in vet) 

Oestrogeen remt de botafbraak

Osteoporose (2)

Gevolgen: 

• Fracturen (botbreuken): Heup, pols
  - Operatie noodzakelijk: kan fataal zijn
• Inzakkingsfractuur: Wervels zakken in elkaar
  - Ouderen worden 'kleiner'

Diagnose en Preventie: Botdichtheidsonderzoek

• Veel bewegen, niet roken en niet teveel drinken
• Voldoende zonlicht, calcium(tabletten)

Ziekte van Paget

Ziekte van Paget: Osteïtis deformans

• Lokale, verstoorde opbouw en afbraak van bot (slordig)
• Vorm van bot verandert, pijn
• Verhoogde kans op botbreuken
• Vaak na 50e levensjaar

Behandeling: 

• Medicijnen om botafbraak te remmen
• Blijven bewegen

Fracturen/Botbreuken

Oorzaken:

1. Trauma
2. Pathologisch
3. 'Spontaan'
4. Stressfractuur

Fracturen/Botbreuken

Oorzaken:

1. Trauma: Door een ongeluk
2. Pathologisch: Osteoporose, kanker
3. 'Spontaan': Heel klein trauma/geen trauma
4. Stressfractuur: Door lang en intensief (hard)lopen

Symptomen: (Asdruk)pijn, abnormale stand van bot, zwelling, bewegingsbeperking, (meestal) zichtbaar op röntgen, CT, of MRI

Fracturen (2)

Mogelijke complicaties: 

• Longembolie: vooral bij heup- of bekkenfractuur

       - Pijn bij ademen, kortademigheid -> antistolling

• Afsterving van weefsel: zuurstoftekort door zwelling

       - Steeds heviger pijn
       - Ischemie, necrose

Behandeling: spalk om botdelen op plek te houden (intern of extern)

• Duur: afhankelijk van grootte bot, locatie, ernst en leeftijd

Botinfectie

Botinfectie: Osteomyelitis

Gewrichtsinfectie: Septische artritis

• Infectie van het bot of gewricht door bacteriën
• Via bloedbaan of via open wond: denk aan
    operatie, trauma of infectie in het lichaam

Symptomen: Pijn, koorts, roodheid en zwelling

• Zo snel mogelijk antibiotica!

Huiswerk

Maken Expert College: Anatomie en Fysiologie: Botten (helemaal)