KT1 - 2.1.3 Bewegingsapparaat

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 2

Kerntaak 1 theorie

Les 3

Periode 1

Leerjaar 2

Lesindeling

1. Welkom + Osiris
2. Lesindeling en lesdoelen
3. Herhaling vorige les
4. Nieuwe lesstof
5. Huiswerk en afsluiting

Doelen van vandaag

Aan het eind van de les kun je:

De belangrijkste oorzaken van botfracturen benoemen

De termen osteomyelitis en septische artritis uitleggen

Uitleggen wat de ziekte van Paget inhoudt

Het verschil tussen artrose en artritis benoemen

Weet je wat het syndroom van Tietze inhoudt

Weet je wat de ziekte van Bechterew inhoudt

In grote lijnen de botten van het skelet benoemen

Literatuur: 

Medische Kennis hoofdstuk 10 

Medische terminologie anatomie en fysiologie hoofdstuk 10. 5

Herhalen

• Wat is de Nederlandse term voor pelvis, tibia, fibula en femur?
• Wat bedoelen we met osteoporose?
• Wat is het meest voorkomende letsel van het bewegingsapparaat?
• Wat is de behandeling bij een epicondylitis lateralis humeri? 
• Wat is een ganglion?

pelvis = bekken

tibia = scheenbeen

fibula = kuitbeen

femur= dijbeen

Een inversietrauma is het meest voorkomende letsel van het bewegingsapparaat. 

Een inversietrauma is een enkelverzwikking die kan leiden tot een enkelbanddistorsie, een laterale enkelbandruptuur of een enkelfractuur. 

Epicondylitis lateralis humeri (tennisarm). Behandeling is rust en medium bewegen. 

Fracturen/Botbreuken

Oorzaken:

1. Trauma: Door een ongeluk
2. Pathologisch: Osteoporose, kanker
3. 'Spontaan': Heel klein trauma/geen trauma
4. Stressfractuur: Door lang en intensief (hard)lopen of bij militairen

Symptomen: (Asdruk)pijn, abnormale stand van bot, zwelling, bewegingsbeperking, (meestal) zichtbaar op röntgen, CT, of MRI

Fracturen (2)

Mogelijke complicaties: 

• Longembolie: vooral bij heup- of bekkenfractuur

       - Pijn bij ademen, kortademigheid -> antistolling

• Afsterving van weefsel: zuurstoftekort door zwelling

       - Steeds heviger pijn
       - Ischemie, necrose

Behandeling: spalk om botdelen op plek te houden (intern of extern)

• Duur: afhankelijk van grootte bot, locatie, ernst en leeftijd

Botinfectie

Botinfectie: Osteomyelitis

Gewrichtsinfectie: Septische artritis

• Infectie van het bot of gewricht door bacteriën
• Via bloedbaan of via open wond: denk aan
    operatie, trauma of infectie in het lichaam

Symptomen: Pijn, koorts, roodheid en zwelling

• Zo snel mogelijk antibiotica!

Ziekte van Paget

Ziekte van Paget: Osteïtis deformans

• Lokale, verstoorde opbouw en afbraak van bot (slordig)
• Vorm van bot verandert, pijn
• Verhoogde kans op botbreuken
• Vaak na 50e levensjaar

Behandeling: 

• Medicijnen om botafbraak te remmen
• Blijven bewegen

Artrose

Artrose: Ziekte van het kraakbeen in gewrichten

• Kwaliteit van het kraakbeen gaat achteruit ('slijtage')
• Minder soepel bewegen
• Chronische irritatie van botweefsel, pijn, stijfheid
• Vooral in heup, knie, wervelkolom en handen
• Ouderdom, obesitas, trauma's, overbelasting,
  verkeerde aanleg van gewrichten, erfelijkheid

kwaliteit van kraakbeen gaat sowieso achteruit, maar factoren beïnvloeden snelheid hiervan

Pijn en stijfheid vooral aan begin van de dag en beginnen van beweging (opstartproblemen)

Artrose (2)

Preventie en behandeling:

• Pijnstilling: paracetamol en NSAIDs
• Blijven bewegen (zwemmen)
• Fysiotherapie/ergotherapie
• Injecties met corticosteroïden
• Operatie (osteotomie, artrodese, prothese)

Zwemmen voorkomt overbelasting

Osteotomie: stuk bot weghalen of implanteren

Artrodese: gewricht vastzetten

Prothese: nieuwe heup/knie/schouder

Wat is het?

Syndroom van Tietze

Syndroom van Tietze: Aandoening kraakbeen borstkas

• Zwelling aanhechting rib
• Hevige pijn (toename bij druk)
• Oorzaak is onbekend
• Gaat vanzelf over (paar maanden)

Behandeling: Pijnstilling

Artritis

Reumatoïde artritis: Verzamelnaam voor aandoeningen aan bewegingsapparaat ('reuma')

• Ontstekingsreactie in gewrichten
• Vooral bij vrouwen
• Start middelbare leeftijd
• Auto-immuunziekte (oorzaak onbekend)
• Vooral in handen en voeten

naarmate de ziekte vordert kunnen ook andere gewrichten mee gaan doen

Artritis

Symptomen: 

• Pijn en stijfheid (de hele dag)
• Warm aanvoelende gewrichten
• Vermoeidheid, bloedarmoede
• Verhoogde ontstekingswaarde (BSE) en reumafactor

Behandeling: Door reumatoloog

Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs), injecties met corticosteroïden, reuma-medicijnen

Medicijnen verkleinen kans op littekens en vergroeiingen

Ziekte van Bechterew

Ziekte van Bechterew

• Wervels en gewrichten in bekken ontsteken en groeien aan elkaar vast
• Rug wordt stijf en recht/bol
• Auto-immuunziekte
• Oorzaak onbekend
• Vooral bij mannen

SI gewricht ontstoken, Sacro-iliitis

Ziekte begint al op op jonge leeftijd, in de adolescentie

Ziekte van Bechterew (2)

Symptomen: 

• Pijn en stijfheid (vooral 's ochtends)
• Vermoeidheid, afname eetlust
• Verhoogde ontstekingswaarden in 

bloed (BSE)

• Afwijkingen op röntgenfoto (bamboe rug)

Behandeling: Ontstekingsremmende pijnstillers, fysiotherapie, bewegen

Ontstekingen kunnen ook door hele lichaam

Actieve ontsteking: meer pijn

Werktijd 

Herhaling anatomie skelet:

- Boek: Medische terminologie anatomie en fysiologie (H 10.5)

 https://www.anatomie-online.nl/mobiliteit-skelet-woordenquiz.html

Let op: 

MBO leren: (1) Fracturen, (2) Bewegingsapparaat en (3) Letsels van het bewegingsapparaat staan opnieuw open! 

BSL: (1) Reumatische aandoeningen en (2) Rugpijn.

Huiswerk: maak de opdrachten op Cumlaude.