Les 5 in ontwikkeling, van Angélika (filmen voor school)

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren Signaleren en Rapporteren

Observatieplan rapporteren mondeling en schriftelijk, lesweek 5

Energizer.. Ik zie, ik zie wat jij niet ziet!

Wat zie je?

Een student neemt een voorwerp in het lokaal in gedachten.

De andere studenten mogen alleen gesloten vragen stellen, waar de student met ja of nee op mag antwoorden.

Raden de binnen 2 minuten het voorwerp?

(Te makkelijk? Lukt het ook binnen 1 minuut?)

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kun jij:

- Een observatieplan schrijven over een cliënt of casus.

- Benoemen welke 3 manieren er zijn van het verwerken van gegevens. 

- Benoemen wat het doel van rapporteren is.

Programma- vandaag 
Deel (90 min.)

• Welkom
• Lesdoelen vandaag
• Verwachtingen
• Algemene planning
• Terugblik vorige les + check voortgang 
• Theorie: Rapportage uitwerken
• Opdracht: aan de slag met het observatieplan
• Lesdoelen check
• Afsluiting, laatste check voor jezelf.

Le

Lesuren: 3 (45 min x 3) 
Lesweken : 9

Boek: Communicatie en gedrag Thema 11 
Boek: Methodisch werken Thema 3.6 
Afsluiting: Eindopdracht school + BPV

Deel 1: 90 min (2 x45 min)

Welkom en AWR 5 

Energizer 5 

Programma doornemen 3 
lesdoelen 2

-----------------------------------------15 min 

Algemene planning 5 min- vragen? 
Terugblik 5 min 

Check waar ben je? 5 min 
Vragenronde 10 min 
-------------------------------------------25 min 

Theorie (observatie ordenen en rapporteren) +check 
------------------------------------------- 40min 

Afsluiting lesdoelen----------------- 10 min 
 ---------------------------------------------

90 min. Totaal 

Deel 2:  Aan de slag met de rapportage uitwerken! 
Geen stage? of geen rapportage bij zich? Studenten doen dit tijdens HWB. En kunnen aan de slag met de leeractiviteiten.  --------------------45 min 

Verwachtingen 

• Niet eten en drinken (uitzondering flessen) in de klas
• Toilet? Eerst vragen
• Telefoon weg stoppen
• Leermiddelen in orde 
• Beroepshouding correct
• Feedback over de lessen is altijd welkom

Algemene planning 

Let op! Alle informatie komt terug in de lessen. Het is dus belangrijk dat je alle lessen volgt!! 
Mis je een les? Bestudeer dan zelf de lesson-up en vraag naar aantekeningen van je medestudent.
Eigen verantwoordelijkheid! 

Check in!
Hoe gaat het met de eindopdracht van observeren?

😒🙁😐🙂😃

Terugblik vorige les- check je kennis! 

Wat is een voorbeeld van een subjectieve observatie?

1. 'De cliënt eet zijn bord leeg.'
2. 'De patiënt haalt zijn wenkbrauwen op.'
3. 'De patiënt is snel boos.'
4. 'De patiënt huilt.'

Bij een niet-participerende observatie.......

1. Observeer je midden in de situatie
2. Observeer je de situatie van een afstand
3. Laat je een ander observeren
4. Word je zelf geobserveerd

Welke methode kun je het beste toepassen wanneer de observatievragen nog niet concreet zijn?

1. Vrije observatie
2. Gestructureerde observatie
3. Intervalobservatie
4. Contextuele observatie

Vragenronde? Nog vragen voor we met nieuwe theorie starten? 

Theoretische gedeelte  

Pak je pen/papier/laptop erbij voor aantekeningen!!

Houd rekening met elkaar en focus je op de instructie/uitleg!       

Lesmateriaal/ Boek:
Methodisch begeleiden- Thema 3.7 + Communicatie en gedrag -Thema 11

Observatie ordenen 

- Je hebt je observatieplan uitgevoerd en aantekeningen gemaakt van de observatie. Dit heb je gedaan door te tellen en te turven of door een beschrijving.  
We staan hier bij de volgende dia's nog even kort bij stil! 

-Nu is de volgende stap dat je het gaat verwerken in een rapportage. Een rapportage kan zowel schriftelijk als mondeling. 

Voor je opdracht moet je deze zowel mondeling als schriftelijk terugkoppelen. We nemen even de rubric door--> 

Observatieplan 5

Denk ook na over hoe je de observatie gaat vastleggen. 
Ga je: 
- Beschrijven (Wat zie je? beschrijf feitelijk de observatie) 

- Turven / tellen 

- Verbanden leggen. 

Voor je  eerste observatie raden we aan om te starten met beschrijven, of turven en tellen. 

- Evaluatiepunten n.a.v. de observatie. 
Waar wil je op evalueren?  
Je blikt terug met vragen naar het moment van de observatie. 
Waren er factoren van invloed? Heb ik voldoende informatie nav deze observatie?etc 

Ordenen en verwerken van gegevens 

Als je een observatiemethoden hebt gekozen en weet hoe je gaat observeren bijv. tijdens een kookactiviteit waarin je participeert dan is de volgende stap dat je gaat vastleggen in je plan hoe je dit gaat verwerken. 

In de theorie- Methodisch begeleiden 3.6- spreken we van een aantal manieren: 

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd)
• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
• Verbanden leggen 
  
  Op de volgende dia lopen we dit per onderdeel door. 

Verwerken van gegevens: ''beschrijven''

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd) (meest gebruikte optie!) 
  Je schrijft tijdens een observatie alle opvallende punten die gebeuren op. Dit doe je zo objectief en volledig mogelijk. Vaak eerst steekwoorden, na je observatie omzetten tot een observatieverslag.  Voordeel= compleet beeld van de situatie/cliënt krijgen
  Nadeel= tijdrovend, gevaar subjectiviteit.
  
  08.30-09.00u - observatie tijdens bewegingsactiviteit met mevrouw X (84 jaar) 
  Mevrouw X zit achteraan op een stoel. AB'er geeft aan dat ze met een zachte bal gaan gooien. Mevrouw X geeft aan dat ze dit niet kan. Mevrouw X legt de bal op de grond en herhaalt dat ze het niet kan. Mevrouw X  mompelt en beweegt met haar handen ze kijkt weg van de AB'er. etc etc. 
  
  

Verwerken van gegevens: ''turven/tellen''

• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
  Van tevoren zet je je observatievragen om in gedragskenmerken/aspecten. 
  Tijdens het teamoverleg wordt er besproken dat een client een gedragsverandering laat zien of er is bijvoorbeeld bij een client sprake van moeilijk verstaanbaar gedrag. 
  Je gaat kijken hoe vaak en wanneer de situatie zich voordoet. 
  
  
• Voordeel : objectief en door meerdere
  collega's kunnen de observatie doen 
• Nadeel: doordat het in het schema al geordend is,
  gaat er mogelijk ook informatie verloren 

Verwerken van gegevens: verbanden leggen

Je kunt informatie verwerken door verbanden te leggen tussen de gegevens die je hebt verzameld. Als je verbanden legt, kun je een ander beeld krijgen van een situatie.

Voorbeeld vanuit de theorie: 

Rapporteren - nav de observatie 

Rapporteren = vastleggen van de informatie (volgens de richtlijnen van de organisatie) 

Doelen van rapporteren

- Informatieoverdracht 

- Om betrokkenen te informeren ( collega's, familie etc.) 

- Voor een goede doorgang van werk (denk aan doelen van cliënten- voortgang)

- Tijdig signaleren van problemen (gedragsverandering en acties) 

- Verantwoording aan bijvoorbeeld het zorgkantoor of gemeente (subsidie) 

Rapporteren is iets wat in de zorg ontzettend belangrijk is! 
LET OP! je rapportage dient volgens de richtlijnen te zijn, objectief en professioneel. 
De rapportage kan zowel intern als extern gebruikt worden. 

Loop deze doelen door met de studenten maar laat ze bij elk punt even actief nadenken over wat dit zou betekenen. Maak de theorie interactief! 

Aandachtspunten observeren 

- Algemene verordening gegevensbescherming(AVG) bepaalt wie er toegang heeft tot deze informatie. 
Elke organisatie moet een protocol hebben waarbij ze rekening houden met de privacy van de cliënt. De cliënt mag altijd zijn/haar rapportage inzien.
---Betrokkenen? Ouders? als de cliënt onder de 16jaar is, inzage. 
---Boven de 16 jaar? Met medeweten/ toestemming cliënt.

Aandachtspunten rapportage: 
Stap 1 : Bepaal het doel (aan wie, overdracht intern?)  
Stap 2:  Orden de gegevens- De informatie is van belang voor degene die je informeert.  Maak een keuze tussen letterlijk en gedetailleerd beschrijven of samenvatten. 
Stap 3: Maak een schriftelijk verslag met de volgende punten: 

- Aanleiding: waarom dit verslag                                                    - Samenvatting - wat heb je geconstateerd/gezien? 
- Doel: Wat wil je met het verslag bereiken                                - Conclusie- Wat zijn de (vervolg)acties? 
- Kern: Beschrijf de gebeurtenis/ observatie  

Boek: Communicatie, Thema 11.4 +11.5

Sta stil bij het berip relevantie- wat betekent dit... 

Aan de slag:

We gaan werken in subgroepjes

	Groepje 1: Je hebt een stage en een client	Groepje 2: Ik heb wel/geen stage en geen client
Wat:	PAK JE FORMAT observatieplan erbij! Ga (verder) aan de slag met de uitwerking. Vraag feedback aan je medestudent!	Lees de casus, pak je format observatieplan erbij en schrijf deze zo volledig mogelijk uit met behulp van de casus.
Hoe:	Zelfstandig, doorloop de stappen uit je observatieplan	In drietallen, overleg en werk samen.
Hulp:	1 . Zelf nadenken 2. Boek raadplegen! 3. Buurman/vrouw vragen. Vraag feedback aan je medestudent. 4. Docent vragen	1. Zelf nadenken 2. Boek raadplegen 3. Buurman/vrouw vragen 4. Docent vragen
Tijd:	60 min	30 min in eigen groepje aan casus 10 min delen en doornemen van elkaars werk. 10 min uitwisselen van feedback.
Uitkomst:	Een volledig uitgewerkte observatieplan.	Geef elkaar feedback op het doel en methode van de observatie, de hoofdvraag en deelvragen.
Klaar:	Aan de slag met leeractiviteit: 15 & verwerkingsopdrachten van boek Communicatie Thema 11, opdracht 4, 7, 10 en 11	Wissel de feedback uit: - Hoe beoordeel je je eigen en elkaars werk? - Wat ging goed tijdens de uitwerking van het observatieplan en waarom? - en welke uitdagingen kwamen jullie tegen?

Lesdoelen check 

- Je hebt een observatieplan geschreven over een cliënt of casus.

- Je kan benoemen welke 3 manieren er zijn van het verwerken van gegevens. 

- Je kan benoemen wat het doel van rapporteren is.

  

Tip: Maak een pot of gebruik de spinner (component) met de namen van je studenten.... zo laat je het lot beslissen wie antwoord geeft op de lesdoelen. 

Tellen en turven doe je door

1. Objectief op te schrijven wat je hebt geobserveerd.
2. Aantallen bijhouden/streepjes zetten
3. Subjectief op te schrijven wat je hebt geobserveerd.
4. Aantallen bijhouden/streepjes zetten bij wat je mist in je observatie.

Waarom is het bij tellen/turven een nadeel dat je alleen het gedrag kunt vastleggen?

1. Je bent dan niet kritisch genoeg
2. Het is geen nadeel; het is juist handig!
3. Op die manier kan informatie verloren gaan gaan
4. Je kunt geen verbanden leggen

Ik ben tevreden over mijn inzet/inbreng tijdens de les.

0100

Ik ben tevreden over hoe ik heb samengewerkt.

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting - check voor jezelf

1. Volgende week voor 10 april 23.59u: Inleveren van de volledige opdracht!!
   Observatie en de rapportage zijn beoordeeld met handtekeningen en volledige naam van de begeleiders (+ eventueel instellingsstempels).
   
   
2. LET OP! Ontbreekt handtekening? Dan wordt de opdracht niet nagekeken en is het automatisch herkansing! Let op herkansing is: 5 mei voor 23.59u via ITS learning! Je hebt dan geen lessen meer van dit vak dus bent verantwoordelijk om hier zelf alert op te zijn! 
   
   
3. Volgende week laatste les! En dan heb je nog twee weken om de module af te ronden. Daarna starten we met PARTICIPATIE (deel 2 van BEGINSITUATIE) 
   
   

Extra uitleg-oefenmateriaal- zelfstudie

Observatieplan 3

Observatievraag: Wat zijn mogelijke redenen/oorzaken dat meneer R. onrustig is tijdens het eetmoment?

Voorbeeld van deelvragen :

1. Hoe uit zich het onrustige gedrag van meneer R tijdens het eten (specifieke gedragingen- fysiek, verbaal?) 

2. Wordt de onrust mogelijk veroorzaakt door omgevingsfactoren ( personen, geluid, licht)?

3.Hoe lang duurt de periode van onrustig gedrag van meneer R tijdens het eetmoment?

4. Hoe is het contact van meneer R. met de andere bewoners en/of personeel? 

5. Wat zijn mogelijke manieren om het onrustige gedrag van meneer R tijdens eetmomenten te verminderen (werkt afleiding)? 

Observatieplan 4

Heb je je observatiedoel en vragen helder? 
Deelvragen ook? 
Dan ga je een observatiemethode en techniek kiezen. 
Kijk ook naar de volgende lessen,  
je boek ''Methodisch werken'' thema 3, en de vorige lessen. 

Plan van aanpak: Waar, wanneer, tijd? 
- Als je weet waar je op gaat letten dan ga je een dag en tijd vaststellen. Dit doe je in overleg met je begeleider.

Observatieplan 5

Denk ook na over hoe je de observatie gaat vastleggen. 
Ga je: 
- Beschrijven (Wat zie je? beschrijf feitelijk de observatie) 

- Turven / tellen 

- Verbanden leggen. 

Voor je  eerste observatie raden we aan om te starten met beschrijven, of turven en tellen. 

- Evaluatiepunten n.a.v. de observatie. 
Waar wil je op evalueren?  
Je blikt terug met vragen naar het moment van de observatie. 
Waren er factoren van invloed? Heb ik voldoende informatie nav deze observatie?etc 

Extra oefenmateriaal- studenten

Onderstaande slides kun je zelfstandig doornemen als je hier behoeften aan hebt. De theorie staat ook in het boek die je de afgelopen weken hebt bestudeerd. 

In de theorie- Methodisch begeleiden 3.6- spreken we van een aantal manieren:

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie' genoemd)
  
• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd)
  
• Verbanden leggen 

Ordenen en verwerken van gegevens 

Als je een observatiemethoden hebt gekozen en weet hoe je gaat observeren bijv. tijdens een kookactiviteit waarin je participeert dan is de volgende stap dat je gaat vastleggen in je plan hoe je dit gaat verwerken. 
In de theorie- Methodisch begeleiden 3.6- spreken we van een aantal manieren: 

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd)
• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
• Verbanden leggen 
  
  Op de volgende dia lopen we dit per onderdeel door. 

Ordenen en verwerken van gegevens 

Als je een observatiemethoden hebt gekozen en weet hoe je gaat observeren bijv. tijdens een kookactiviteit waarin je participeert dan is de volgende stap dat je gaat vastleggen in je plan hoe je dit gaat verwerken. 

In de theorie- Methodisch begeleiden 3.6- spreken we van een aantal manieren: 

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd)
• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
• Verbanden leggen 
  
  Op de volgende dia lopen we dit per onderdeel door. 

Verwerken van gegevens: ''beschrijven''

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd) (meest gebruikte optie!) 
  Je schrijft tijdens een observatie alle opvallende punten die gebeuren op. Dit doe je zo objectief en volledig mogelijk. Vaak eerst steekwoorden, na je observatie omzetten tot een observatieverslag.  Voordeel= compleet beeld van de situatie/cliënt krijgen
  Nadeel= tijdrovend, gevaar subjectiviteit.
  
  08.30-09.00u - observatie tijdens bewegingsactiviteit met mevrouw X (84 jaar) 
  Mevrouw X zit achteraan op een stoel. AB'er geeft aan dat ze met een zachte bal gaan gooien. Mevrouw X geeft aan dat ze dit niet kan. Mevrouw X legt de bal op de grond en herhaalt dat ze het niet kan. Mevrouw X  mompelt en beweegt met haar handen ze kijkt weg van de AB'er. etc etc. 
  
  

Verwerken van gegevens: ''turven/tellen''

• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
  Van tevoren zet je je observatievragen om in gedragskenmerken/aspecten. 
  Tijdens het teamoverleg wordt er besproken dat een client een gedragsverandering laat zien of er is bijvoorbeeld bij een client sprake van moeilijk verstaanbaar gedrag. 
  Je gaat kijken hoe vaak en wanneer de situatie zich voordoet. 
  
  
• Voordeel : objectief en door meerdere
  collega's kunnen de observatie doen 
• Nadeel: doordat het in het schema al geordend is,
  gaat er mogelijk ook informatie verloren 

Verwerken van gegevens: verbanden leggen

Je kunt informatie verwerken door verbanden te leggen tussen de gegevens die je hebt verzameld. Als je verbanden legt, kun je een ander beeld krijgen van een situatie.

Voorbeeld vanuit de theorie: