sondes en sondevoeding

• vcvp
• MBO
• Studiejaar 2

Sondes en sondevoeding

Wat is een sonde?

een redelijk dunne lange slang via de neus, mond-keelholte en slokdarm.  Vaak voor voeding

een dikke sonde ingebracht via mond en slokdarm, bedoeld om de maaginhoud te verwijderen

kort, op operatieve wijze ingebracht slangetje, door de buikwand tot in de maag. Vaak voor langdurige voeding.

maag spoelen

PEG-sonde

neus maag sonde

Doel maagsonde

Er kan iets uit de maag worden gehaald.

• vb. medicatie, bij vergiftiging
• maagsap, bij voortdurend braken.

Er kan iets worden toegevoegd:

• voeding bij bv. slikproblemen, obstructie
• medicatie

Het inbrengen van een neusmaag sonde is helaas behoorlijk pijnlijk, daar is niets aan te doen.

1. juist
2. onjuist

onjuist. vraag de zorgvrager een gebaar te maken als het pijnlijk is. Is het erg pijnlijk dan moet je onmiddellijk stoppen.

het inbrengen van neusmaag sonde geeft een vervelend en benauwd gevoel. Vaak gaan de ogen ook flink tranen.

1. juist
2. onjuist

het is zeker naar en benauwd om een sonde te krijgen. De ogen gaan tranen doordat de sonde vlak langs de traanbuiskes komt.

een neusmaagsonde moet absoluut steriel worden ingebracht.

1. juist
2. onjuist

nee. Wel zo schoon mogelijk. Je eten is ook niet altijd steriel. Het maagzuur doodt ook bacteriën. 

Wat is de beste manier om te controleren of een sonde goed ligt?

1. wat maagsap optrekken
2. wat maagsap optrekken en de pH controleren
3. lucht door de sonde spuiten en luisteren met de stethoscoop

een verpleegkundige mag altijd een neusmaag sonde inbrengen.

1. juist
2. onjuist

Een verpleegkundige mag geen neus-maagsonde inbrengen:

als er een obstructie in de neus, keel, slokdarm of maag is;

wanneer de slikfunctie ontbreekt;

bij aandoeningen in de slokdarm: tumor, varices, chirurgie;

bij aandoeningen in het aangezicht: trauma;

bij een schedelbasisfractuur.

indicaties voor sondevoeding

Gestoorde slikfunctie Na een herseninfarct

Toestand van verminderd bewustzijn Na een hoofdtrauma

Aandoening in mond, keelholte, slokdarm of maag Slokdarmcarcinoom

Zeer slechte algemene toestand (dreigende ondervoeding) Ouderen, kinderen, zorgvragers met een verstandelijke beperking, ernstig zieken

Verminderde eetlust Bij kanker of chemotherapie

Zorgvragers die een slechte lichamelijke conditie hebben én

een risico hebben op wonden of decubitus

een grote operatie moeten ondergaan

Kwetsbare ouderen

Bijvoorbeeld een operatie aan het maag-darmstelsel

toedienen van sondevoeding

• continue, soms met hulp van een pomp
• in porties met hulp van een spuit.

Welke complicaties kunnen er ontstaan bij het toedienen van sondevoeding?

aspiratie doordat de sonde niet goed ligt.

maagkrampen bij te koude voeding.

diarree, doordat het lichaam de sondevoeding niet gewend is.

decubitus, omdat de slang gaat drukken op bepaalde plekken

Hoe lang kan sondevoeding aan blijven hangen bij continue toediening?

1. 6 uur
2. 12 uur
3. 24 uur
4. 48 uur

PEG sonde

wanneer hij de standaard neus-maagsonde niet meer verdraagt.

bij slikstoornissen of bewustzijnsveranderingen door neurologische afwijkingen;

bij tumoren in het hoofd-halsgebied;

bij slik- en passagestoornissen door een vernauwing van de maagtoegang;

wanneer hij onrustig is en de neus-maagsonde steeds verwijdert;

bij terugkerende aspiratie bij een standaard neus-maagsonde;

bij problemen met een neussonde, zoals parotitis (een ontsteking van de oorspeekselklier), sinusitis (een ontsteking van bijvoorbeeld de kaakholte) of irritatie van het slijmvlies van de neus en de slokdarm;

• bij beademing.

wanneer moet je een sonde doorspuiten?

voor en na de voeding

extra goed na het toedienen van medicatie

Indicaties PEG sonde

• wanneer hij de standaard neus-maagsonde niet meer verdraagt, (bij langdurig gebruik: langer dan één maand);
  
• bij slikstoornissen of bewustzijnsveranderingen door neurologische afwijkingen;
  
• bij tumoren in het hoofd-halsgebied;
  
• bij slik- en passagestoornissen door een vernauwing van de maagtoegang;

• wanneer hij onrustig is en de sonde steeds verwijdert;
  

bij terugkerende aspiratie bij een standaard neus-maagsonde;

• bij problemen met een neussonde, zoals parotitis (een ontsteking van de oorspeekselklier), sinusitis (een ontsteking van bijvoorbeeld de kaakholte) of irritatie van het slijmvlies van de neus en de slokdarm;
  
• bij beademing.

inbrengen PEG sonde

de eerste keer wordt het door een arts gedaan, onder plaatselijke verdoving.

Als er eenmaal een fistel ontstaan is mag een verpleegkundige de sonde wisselen.

Hoe verzorg je een PEG sonde?