Griekse natuufilosofie

• Latijn en Grieks
• Secundair onderwijs

Filosofie

Van de Griekse natuurfilosofen tot de Romeinse mensfilosofie

Verplicht luisterfragmentje

Wat is filosofie volgens jou?

Nu je dit filmpje gezien hebt opnieuw de vraag: wat is filosofie? Zie je het anders of nog steeds hetzelfde?

Volgens woordenboeken/encyclopedieën

→ de wetenschap die zich bezighoudt met het wezen van alle dingen en het leven

→ het kritisch onderzoeken van de basis van fundamentele overtuigingen en de analyse van de basisbegrippen, dogma's en praktijken die uiting geven aan deze overtuigingen

→ wetenschap die streeft naar kennis en wijsheid (~wijsbegeerte)

Een inleiding op de volgende slide

https:

Besluit

→ Geen eenduidige definitie

→ Het domein van de filosofie bestaat uit “alle intellectuele inspanningen om antwoorden te vinden op universele vragen”

   Natuurfilosofen

Thales 

Anaximander

Anaximenes

Een inleidend woordje

Wat heeft Thales voorspeld?

1. zonsverduistering
2. maanverduistering
3. vulkaanuitbarsting
4. de bekendheid van Homeros

Waar gaat Thales naar op zoek?

Wat is die 'oerstof' van Thales?

1. Water
2. het onbepaalde
3. lucht
4. aarde

Anaximander

- Het onbepaalde = apeiron

- Een eerste 'evolutieleer'

- werk: 'Over de natuur' 

-> natuur = aard der dingen

Voor wie liever luistert i.p.v. leest

Wie?

De laatste filosoof van de Milesiërs uit de 6de eeuw v. Chr.

Wat?

De oerstof was niet water (zoals Thales) of het onbepaalde (zoals Anaximenes), maar lucht.

Waarom denk je dat deze 3 eerste filosofen nu zo belangrijk waren?

Waaraan denk je bij 'Pythagoras'?

Pythagoras

- Samos / Croton

- Filosofische school met strikte geheimhouding

- "Alles is getal"

- Gaat op zoek naar 'oerwet', geen 'oerstof'

- Leer van de onsterfelijkheid van de ziel

Voor wie liever luistert i.p.v. leest

Filmpje?!

00:39

Waar had Xenophanes kritiek op?

01:02

Waarom had hij moeite met de traditionele kijk op de goden?

1. De antropomorfe voorstelling van de goden
2. Hij had er geen moeite mee
3. De personificatie van de goden
4. Omdat het zo kinderachtig was

01:55

Heb je zelf al ooit gevonden dat Romeinse goden zich immoreel gedragen? Geef een vb.

03:30

Pythagoras ging op zoek naar ...

1. oerstof
2. oerwet

04:40

Een god is dus volgens Xenophanes

- uniek

- één

- eenvoudig te vatten

- eeuwig en onveranderlijk

- alomtegenwoordig

05:04

Xenophanes is dus

1. een monotheïst
2. een polytheïst
3. een pantheïst
4. een atheïst

Verplicht luisterfragmentje

01:18

Zeno verdedigt dat 'beweging onmogelijk is'. Wie verdedigt hij dan?

1. Parmenides
2. Xenophanes
3. Heraclitus
4. Democritus

01:38

Kan jij de paradox van Zeno volgen?

JA

Nee

01:51

Voor Zeno

beweging = onmogelijk

WANT

wat we zien, bedriegt ons!

Verplicht luisterfragmentje

00:21

Wie geloofde dat respectievelijk water, vuur of lucht de oerstof was van alles? (Let op de juiste volgorde)

1. Thales, Axanimenes, Heraclitus
2. Thales, Heraclitus, Anaximenes
3. Thales, Heraclitus, Anaximander
4. Anaximenes, Heraclitus, Anaximander

00:29

Welk element zal Empedocles nog toevoegen?

01:11

Wat zijn de 2 krachten die die 4 elementen in beweging brengen?

1. 2 krachten?!
2. Liefde & haat
3. Het zijnde en het niet-zijnde
4. Zeus & Hera

De atoomtheorie

De atoomtheorie

→ Alles is opgebouwd uit atomen: onsplitsbare deeltjes die zich in de lege ruimte bewegen

→ deeltjes = ondeelbaar, onveranderlijk en onvergankelijk, maar enorm talrijk

→ botsing -> combinatie van atomen

→ geen angst voor de dood want dat is slechts het uiteenvallen van deeltjes

Democritus wordt ook wel de lachende filosoof genoemd. Nu je zijn theorie kent, waarom zou dat zijn?

Op de afbeelding op de vorige slide kan je de boven de persoon zijn naam lezen, in het Grieks weliswaar. Hoe denk je dat hij heet?

Wie is hij? Wat doet hij? Nog een laatste natuurfilosoof...

- De werkelijkheid is opgebouwd uit zaden.

- Die zaden verschillen niet kwantitatief, maar kwalitatief van elkaar.

- Die zaden worden in beweging gezet door een nous. 

- Hij zei ook dat de zon een gloeiende klomp aarde was. Daarna moest hij Athene uitvluchten om niet wegens goddeloosheid veroordeeld te worden.

Voor wie liever luistert i.p.v. leest (over de laatste 2)

Water

Vuur

Atomen

Getallen

Het zijnde

Thales van Milete

Pythagoras

Heraclitus

Parmenides

Democritus

Door de opvattingen van welke filosoof is Plato's ideeënleer beïnvloed?

1. Heraclitus
2. Parmenides
3. Thales van Milete
4. Democritus

Een wiskundige en filosoof van het eiland Samos, die zijn beroemde stelling als een "erfenis" naliet aan alle mensen en de kampioen werd in vuistgevechten.

1. Thales
2. Anaxagoras
3. Pythagoras
4. Archimedes

Heb je nog vragen, opmerkingen,...?