Woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag 

1. Huiswerk behandelen (blz. 152, 1 t/m 3)
2. Woordenschat werken in duo's (blz. 114)
3. Zelf aan de slag

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Opdracht 1 (blz 152)

• 1 Omdat de universiteit minder geld krijgt, neemt ze minder studenten aan.
  
• 2 De feestcommissie vindt dat het bestuur haar niet serieus neemt.
  
• 3 Ik heb in mijn tuin een vijver aangelegd, maar hij loopt steeds leeg.
  
• 4 Als de buizerd naar voedsel zoekt, zie je hem hoog in de lucht cirkelen.
  
• 5 Dit product is zo populair dat het nauwelijks nog te krijgen is.
  
• 6 Wanneer dit aanbod je niet bevalt, kun je het beter niet accepteren.
  

1 beroemd

2 breekbaar

3 creatief

4 dwaas

5 fors

6 gewiekst

7 onjuist

8 raar

9 triest

10 vals

11 verwend

12 zuur

beroemder

breekbaarder

creatiever

dwazer

forser

gewiekster

onjuister

raarder

triester

valser

verwender

zuurder 

beroemdst

breekbaarst

creatiefst

dwaast

forst

meest gewiekst

meest onjuist

raarst

meest triest

valst

verwendst

zuurst

Opdracht 1 bladzijde 152

Opdracht 2 (blz 153)

• 1 Is een Ferrari duurder of goedkoper dan een Fiat?
  
• 2 Ga jij even vaak shoppen als Cynthia en Iris?
  
• 3 Mijn kamer in ons nieuwe huis is niet zo gezellig als die in het vorige.
  
• 4 De gymdocent praat harder dan de muziekleraar.
  
• 5 Marije vindt het in de brugklas minstens zo leuk als in groep 8.
  
• 6 Danst Melchior volgens jou beter of minder goed dan Alex?

Opdracht 3 (blz 153)

• 1 Josefiens broer gaat vaker naar de film dan zij.
  
• 2 Ik vind dat ik vergeleken met Bas wel sneller kan werken dan hij.
  
• 3 De meeste jongeren geven niet zo veel geld aan make-up uit als jij.
  
• 4 Melle zei dat hij niet zo veel voor zijn telefoon had betaald als wij.
  
• 5 Volgens Diana koopt haar zus meer nieuwe kleren dan zij.
  
• 6 Patricia kan lang niet zo goed hockeyen als ik.

Lesdoel

Aan het eind van de les weet je hoe je de betekenis van een woord kunt raden door gebruik van een tegenstelling.

Aan de slag!

Je maakt de startopdracht

Je gebruikt je boek (blz.114) en je schrijft in je schrift.

Je maakt deze opdracht in duo's. Ik loop rond voor vragen.

5 minuten.

Je weet wat de woorden betekenen en kunt tegenstellingen noemen

Ga individueel verder met 2, 3 en 5

Startopdracht

Leerlingen worden aan de slag gezet door middel van een visueel WHHTUK-model.

• amateur: liefhebber; ondeskundige
  
• camper: motorvoertuig waarin men kan kamperen
  
• conditie: voorwaarde; toestand waarin iemand of iets zich bevindt
  
• dieet: leefregel met betrekking tot het gebruik van voeding
  
• doping: pepmiddel; stimulerend middel
  
• finish: eindpunt; eindstreep
  
• fitness: conditietraining, meestal in een sportzaal
  
• individueel: afzonderlijk
  
• maximaal: hoogstens
  
• mentaliteit: geestelijke instelling, houding
  
• ontspanning: vermaak; amusement
  
• picknick: maaltijd in de open lucht met zelf meegebracht eten
  
• prestatie: resultaat; verrichting; het nakomen van een verplichting
  
• record: de beste prestatie die ooit op een bepaald gebied bereikt is
  
• supporter: aanhanger; fan
  
• uitslag: resultaat; afloop; ook: aanslag, puistjes, schimmel
  
• wintersport: sport die alleen ’s winters beoefend kan worden; ook: vakantiereis naar een plaats waar men kan skiën, langlaufen, etc.
  

Startopdracht (blz. 114) (1)

• amateur ↔ deskundige; professional; expert
  
• finish ↔ beginpunt; startpunt; startlijn
  
• individueel ↔ gezamenlijk; samen
  
• maximaal ↔ minimaal
  
• ontspanning ↔ inspanning
  
• prestatie ↔ wanprestatie
  
• wintersport ↔ zomersport

Startopdracht (blz. 114) (2)

Tegenstellingen

Vaak is het tegenovergestelde van een woord het woord + een voorvoegsel

handig --> onhandig

rationeel --> irrationeel

typisch --> atypisch

Andere 'negatieve' voorvoegsels: in-, il-, im-

Betekenen allemaal: niet...

'Voor deze klus kun je poreus maar ook waterdicht materiaal gebruiken.'

Wat betekent 'poreus'?

Tegenstellingen (2)

In een tekst zie je een tegenstelling ook vaak aan signaalwoorden

maar, anderzijds, daarentegen, hoewel, etc.

Roy is tegenwoordig erg recalcitrant, terwijl zijn broer meegaand en gehoorzaam is. 

'Deze ziekte veroorzaakt zowel psychische als somatische klachten.'

Wat is het tegenovergestelde van 'somatische'?

'Roy is tegenwoordig erg recalcitrant, terwijl zijn broer meegaand en gehoorzaam is.'

Wat betekent 'recalcitrant'?

Aan de slag!

Je maakt opdracht 2 en 4.

Je gebruikt je boek (blz.115 en 116) en je schrijft in je schrift.

Je maakt deze opdracht in individueel. Ik loop rond voor vragen.

10 minuten.

Je weet wat de woorden betekenen en kunt tegenstellingen noemen.

Ga individueel verder met 5, 6 en 7

Zelf aan de slag

Leerlingen worden aan de slag gezet door middel van een visueel WHHTUK-model.

Lesdoel

Wat heb je geleerd?

• Aan het eind van de les weet je hoe je de betekenis van een woord kunt raden door gebruik van een tegenstelling.
• Je kent nieuwe woorden en uitdrukkingen

Volgende keer

Volgende week

Spreken en gesprekken: Vragen stellen

*