Werkwoordspelling - extra oefenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Werkwoordspelling

Doel 1

Je kent de verschillende werkwoordsvormen en kunt vaststellen welke vorm een werkwoord heeft.

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Hele werkwoord/infinitief

Wij willen daar graag lopen.

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is het werkwoord dat aangeeft dat 

iets is afgelopen. 

Je herkent het voltooid deelwoord aan het volgende: 

• Omdat je de persoonsvorm (PV) al uit de zin hebt gehaald, weet je dat de andere vervoegde werkwoorden voltooid deelwoorden zijn.
• De zin bevat een vorm van hebben, zijn of worden
• Er staat ge-, be-, ont- of ver- voor het werkwoord.
• Het werkwoord geeft aan dat iets/het is afgelopen. 

Infinitief

Een infinitief is een werkwoordsvorm waarin het werkwoord zich niet heeft aangepast aan het getal of de tijd van de zin. 

Het hele werkwoord is het infinitief. 

Je herkent een infinitief aan het volgende: 

• Je hebt de persoonsvorm (PV) al uit de zin gehaald.
• Het is het hele werkwoord (de wij-vorm).
• Er staat soms 'te' of 'aan het' voor.

Doel 2

Je kent de regels voor het schrijven van de persoonsvorm en kunt die toepassen.

Persoonsvorm

• De persoonsvorm kan voorkomen in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd. Bij deze tijden horen verschillende regels.
  
  
• Daarnaast bestaan er sterke (onregelmatig) en zwakke (regelmatig) werkwoorden.

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik, .... jij 

jij 

hij/zij/het 

meervoud 

ik-vorm

ik-vorm + t

ik-vorm + t

'infinitief' 

fiets      word      loop 

fietst    wordt      loopt

fietst     wordt      loopt

fietsen  worden  lopen

werkwoorden die eindigen op dt komen dus alleen voor bij de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd van jij + hij/zij/het. De stam van het werkwoord moet dan wel op een d eindigen.

Persoonsvorm VT

Twee soorten werkwoorden:

1. Sterke werkwoorden: de onregelmatige werkwoorden moet je kennen. Er komt in de verleden tijd nooit meer een -t of -d achter!
   
2. Zwakke werkwoorden: werkwoorden +te(n) of + de(n)
   
   Bij regelmatige werkwoorden moet je bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden. Gebruik daarvoor 't ex- Kofschip.

'T EX-KOFSCHIP

• Om te bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden, gebruik je 

't ex-kofschip.

• Dit is eigenlijk een ezelsbruggetje om de medeklinkers te kunnen onthouden.
  
  
  
• Zit de laatste letter van de stam van het werkwoord wel of niet in 't ex-kofschip?
  
• wel > ik-vorm + te(n)
  
• niet > ik-vorm + de(n) 

Doel 3

Je kent de regels bij het voltooid deelwoord en kunt die toepassen.

Werkwoordspelling Schema 

Is het werkwoord een persoonsvorm?

Ja

Nee

   TT                    VT                      VD                BV          INF 

ik, ...jij: ik-vorm

jij, hij, zij, het : ik-vorm +t

MV: 'infinitief'

Onregelmatig

ik-vorm +te(n)

ik-vorm +de(n)

(kofschip!)

D of een T?

't ex kofschip

hele werkwoord

Zo kort mogelijk bij zwakke ww

Doel 5

Je kent de regels van de Engelse werkwoorden en kunt deze toepassen. 

Engelse werkwoorden

• Engelse werkwoorden vervoeg je zoveel mogelijk als Nederlandse werkwoorden!
  Je gebruikt dus dezelfde regels.
  
  
  
• Engelse werkwoorden hebben soms een afwijkende ik-vorm:
  

paintball, delete, race (vanwege de uitspraak)
scoor, promoot -(vanwege de o-klank)

Hoe zit dat?

• Bij het werkwoord saven eindigt de stam op een -e
• -> save
• De v van save zit niet in het 'T eX KoFSCHiP
• Daarom krijg je in de verleden tijd -de of - den

Ik save                 Ik savede                Ik heb gesaved

Hij savet             Wij saveden

Bij de meeste werkwoorden  werkt het dus hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

Maar..... let op goed de uitspraak!

Casper (branden) zijn vingers gisteren.

1. brande
2. brandde
3. brandden
4. branden

Maar iedereen heeft weleens (falen).

1. gefaald
2. gefaalt
3. gefalen

(Vinden) je deze les ook leuk?

Afgelopen weken (besteden) we veel tijd aan werkwoordspelling

1. besteden
2. besteede
3. besteedden
4. besteeden

Als Lisa nu eens een beetje (opschuiven).

Meneer Kalis (vinden) het hopelijk wel wat.

1. vind
2. vint
3. vindt

Dan kan Tim zijn woord beter (verspreiden).

1. verspreide
2. verspreiden
3. verspreidde
4. verspreidden

Heeft iedereen zijn naam op Julius' schoenen (vermelden)?

Mevrouw Jansen (zetten) die van haar er gisteren nog op.

1. zet
2. zetten
3. zette
4. zat

Sommige leerlingen (roken) stiekem in het park.

1. rookte
2. rookten
3. rookde
4. rookden

Maar ze zijn daarvoor flink (straffen).

Nu (gebeuren) het gelukkig niet meer.

1. gebeurt
2. gebeurd
3. gebeurdt

De gymleraar (timen) bij de hardloopwedstrijd.

1. timt
2. timet
3. timed

Wij (daten) vorige week.

De leerling heeft het document (deleten).

De (vergroten) foto's heb ik ingelijst.

1. vergrote
2. vergroten
3. vergrootte
4. vergrootten

De (redden) jongen was heel erg bang geweest.