Grammatica: zinsontleding, pv, wwg, ond & lv

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

	Vak: Taalvaardigheid Hoofdstuk: Grammatica: zinsontleding
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen
3.	Arrangementen
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Je hebt op dit moment nog even niks nodig op tafel. 

Het enige wat je nodig hebt is je iPad. 

Huiswerk controle:

-

2. Lesdoelen 

Aan het eind van deze les:

- kun je een zin verdelen in zinsdelen

- kun je de persoonsvorm vinden in een zin

- weet je wat het werkwoordelijk gezegde is

- kun je het onderwerp vinden in een zin

- kun je het lijdend voorwerp vinden in een zin

3. Arrangementen

- Verdiept: kijk of je zelfstandig aan de slag kunt of dat je mee wil doen aan de instructie na het benoemen van de lesdoelen en het lezen van de theorie. 

Jessica & Jochem

- Basis: doe mee aan de mini-check. Alles goed? Zelfstandig aan de slag. Niet alles goed? Instructie volgen, daarna aan de slag. 

Jaysen, Gijs & Jamie.

- Intensief: doe mee aan de mini-check. Instructie volgen, kom aan de groepstafel zitten. 

Niek & Krystian

Verdiept arrangement:

Verdiept: Jochem & Jessica

Huiswerk noteren + maken:

les: zinsontleding, pv & wwg. 

blz: -

opdr: drie werkbladen

Mini-check

Leerlingen in het basis en intensief arrangement doen mee met de mini-check. 

Zet in zinsdelen, gebruik / voor de zinsdelen.

De Nederlandse voetballer doet mee aan het WK.

Noteer het onderwerp

Mijn vader werd gisteren erg boos op mij. 

Wat is het lijdend voorwerp? 

werkwoordelijk gezegde

Alvaro

zit

met zijn haar

te

spelen

Wie maakt wat:

3 vragen goed? Ga zelfstandig aan de slag:

Je maakt zelfstandig drie werkbladen over de grammatica: zinsontleding

De rest doet mee met de instructie.

4. Instructie

Lees en kijk mee naar de volgende dia. 

Persoonsvorm

1. De zin vragend te maken. 
Het eerste woord is de persoonsvorm.

Ik mag geen tv kijken voor schooltijd.   PV= ____________________  

2. De zin in een andere tijd te zetten. 

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

De jongen valt van zijn fiets.  PV= ________________________

3. De zin veranderen van enkelvoud naar meervoud of andersom:

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm. 

De hond slaapt in zijn mand. PV= _________________________

LET OP! 

De persoonsvorm is altijd een werkwoord! 

• mag

• valt
  

• slaapt
  

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde is een zinsdeel.
  
• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.
  
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of ‘overkomt’.

Let op: het woordje te voor een heel werkwoord hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde!

• Ik heb veel te doen.
  

--> werkwoordelijk gezegde: heb te doen

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

Het onderwerp (ond)

Je kunt het onderwerp vinden door de vraag:

Wie of wat + het werkwoordelijk gezegde?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Als onderwerp koos hij pooldieren.

Wie of wat koos?

Antwoord: hij

LET OP! 

Iedere zin heeft een onderwerp

Onderwerp (ond)

Lijdend voorwerp (lv)

Het lijdend voorwerp is een apart zinsdeel

Bij het lijdend voorwerp 'overkomt iemand' iets of 'ondergaat een onderwerp' iets. 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp!

Wie/wat + wwg + ond = lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (lv)

Lijdend voorwerp (lv)

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Verdeel de zin in zinsdelen

Stap 3: Zoek het werkwoordelijk gezegde 

Stap 4: Zoek het onderwerp

Stap 5 : Zoek het lijdend voorwerp

Stappenplan zinsontleding

LET OP! 

Deze volgorde is verplicht!

5. Begeleid inoefenen

Wie kan zelfstandig aan de slag (basis)?

Jaysen, Gijs & Jamie: jullie gaan zelfstandig de werkbladen maken over de zinsontleding.

Wie heeft nog extra instructie/leeshulp nodig (intensief)?

Krystian & Niek of had je alle vragen van de mini-check fout?  Wij maken samen de eerste 4 zinnen. 

6. Zelfstandig werken

Kijk terug in LessonUp of pak je boek van Nederlands erbij.

Je maakt de twee werkbladen. 

Je mag het hulpblad gebruiken voor zinsontleding

Ben je klaar? 

1. Nakijken en verbeteren

2. Lezen in een leesboek. 

 

7. Evaluatie

Hoe ging de les? 

Heb je nog ergens vragen over?

Evaluatie leerdoelen: 

- kun je een zin verdelen in zinsdelen?

- kun je de persoonsvorm vinden in een zin?

- weet je wat het werkwoordelijk gezegde is?

- kun je het onderwerp vinden in een zin?

- kun je het lijdend voorwerp vinden in een zin?

8. Huiswerk & Toetsen

Huiswerk:

Woensdag 13 december

Werkbladen zinsontleding

 

Toetsen: