Taalverzorging D hoofdletters en leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Taalverzorging D hoofdletters en leestekens

Programma

-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Herhalen samenstellingen	5 min
-Hoofdletters en leestekens	15 min
-Oefenen	45 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet wanneer je een hoofdletter schrijft en wanneer je welk leesteken gebruikt;
• Je kan in een zin of tekst de juiste hoofdletters en leestekens invullen;
• Je kan bijzonderheden met hoofdlettergebruik en interpunctie uitleggen;
• Je kan zelf goede zinnen maken of voorbeelden vinden van bijzonderheden met hoofdlettergebruik en interpunctie. 

Huiswerk controleren + nakijken

Open je schrift. 

Ga naar Google Classroom. 

In de map "Nederlands h3u" vind je een kopje met "Antwoorden". 

Daarin staan de antwoorden van Taalverzorging meervoudsvorming.

Kijk je gemaakte opdrachten na.  

Maak een samenstelling van "stad+trip".

Maak een samenstelling van "aan+uit+knop".

Maak een samenstelling van "cyber+crime+aanpak".

Samenstellingen

Aaneenschrijven	Spaties	Tussen-s
Samengestelde woorden met één klemtoon. Feestbeest, limonadeglazen.	In een eigen naam. Anne Frankhuis. Dode Zeezout.	Als je een extra s hoort. Koningsdag, buitenshuis.
Meerdere woordsoorten mogelijk. Lichtgeel, derdewereldlanden.	Soms afhankelijk van de betekenis. Uitzicht en uit zicht. Meedoen en mee doen.	Soms begint het rechterdeel met een s waardoor je de tussen-s niet hoort. Vervang. Dorpsstraat, levensstijl.
Afgeleid van een werkwoord. lesgegeven, kampeeruitrusting.
Bijwoorden. Hierheen, daarvandaan.
Engelse leenwoorden. Flatscreen, feelgoodmovie.
Eigennaam. TikTokdansje.

Samenstellingen

Tussen-en	Tussen-e	Tussen-er
Als het linkerdeel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en. Boekenweek, krantenbezorger, sterrenstelsel.	Als het linkerdeel van de samenstelling: - meervoud heeft op -s. Lentekriebels. - meervoud heeft op -s en -en. Keuzestress. - geen meervoud. P lattegrond. - uniek is. Zonneschijn. - een bijvoeglijk naamwoord verstrekt. Apetrots, pikkedonker.	Bij woorden in het meervoud eindigen op -eren. Eierdop, kinderfiets.

Koppelteken

Als klinkers botsen.	zee-eend, auto-onderdelen, lente-ui.
Bij gelijkwaardige combinaties, zoals bij combinaties van titels en beroepen.	chef-kok, rood-wit-blauwe vlag, kaas-uienpizza.
Tussen alle woorden van een vaste woordgroep.	een-op-een, kant-en-klaarmaaltijd.
Bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan afgeleid zijn.	West-Terschelling, Nieuw-Zeelander.
Na afkortingen, letters, cijfers en speciale tekens.	PvdA-leden, L-vormig, 65-plusser. MAAR havoklas en pincode.
Na voorvoegsels: adjunct, aspirant, assistent, bijna, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud, sint, substituut.	Meester-metselaar, kandidaat-astronauten, Sint-Janskathedraal.
Volgende deel begint met hoofdletter.	Oud-Hollands, Pro-Frans, Anti-AliExpress.
Anderstalige woorden die normaal los geschreven worden.	Déjà-vugevoel, out-of-the-boxdenken.

Hoofdletters en leestekens

Lees zelfstandig de theorie door op bladzijde 188-191 van je handboek. 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	HAVO: Taalverzorging D hoofdletters en leestekens, opdracht 2, 3, 4abhi, 5 en 6. VWO: Taalverzorging D hoofdletters en leestekens, opdracht 3, 4, 5abhi, 6 en 7.
Hoe?	HAVO: Oefenboek blz 134-135. VWO Oefenboek blz 142-143. Handboek blz 188-191.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 11:10.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	-Huiswerk gisteren, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer. -Huiswerk volgende week, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet wanneer je een hoofdletter schrijft en wanneer je welk leesteken gebruikt.

Je kan in een zin of tekst de juiste hoofdletters en leestekens invullen.

Je kan bijzonderheden met hoofdlettergebruik en interpunctie uitleggen.

Je kan zelf goede zinnen maken of voorbeelden vinden van bijzonderheden met hoofdlettergebruik en interpunctie.