Gladiatorenspelen

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Waar doet het woord gladiator je aan denken?

Wat waren de gladiatorenspektakels?

'Wat waren Brood en Spelen' echt?

Universiteit van Nederland, Fik Meyer

Gladiatoren

• Gevechten op leven en dood komen voor, maar niet zo vaak.
  Een gladiator is namelijk duur, en ook zijn training heeft heel wat gekost.
  Hen te snel laten sterven zou teveel verlies geven.
  
• Gladiatoren worden opgeleid door een  lanista in een gladiatorenschool.
  
• Gladiator komt van Gladius en dat betekent 'kort zwaard'.

Op gladiatorenscholen leefden en trainden gladiatoren samen. 

• Morituri te salutant?
  

Waar of niet?

• Gladiatoren waren duur!
• Er was enorm geïnvesteerd om een gladiator te trainen.
• Een dode gladiatior was een groter verlies dan een gewonde.
• 'Vechten tot de dood' is dus een fabel, versterkt door Hollywood.'

'Zij die sterven gaan, groeten u!'

'Morituri te salutant'
= 'Zij die sterven gaan, groeten u.'
Is deze uitspraak echt gebruikt
bij ALLE gladiatoren gevechten?

1. Waar
2. Niet waar

Duim?! 

Waar of niet?

• Het volk mocht zijn mening geven.
• Zo kregen ze het idee van 'inspraak'.
• De keizer had het laatste woord. 
• Ook beetje hollywoodfabel dus
  
  

Duim besliste over leven of dood?

1. Waar
2. Niet waar

Gladiatorengevechten!

Waarom organiseerde de keizer spelen?

• Populariteit bij het volk:
• Gratis voor arme plebs.Hoe meer spektakel, hoe geliefder.     
• Netwerken:
• Sociale contacten onderhouden en versterken
• Macht:

• Keizer kon tonen waar hij toe in staat was.

Waar of niet waar?
De meeste gladiatoren waren slaven.

1. Waar
2. Niet waar

Waar hielden de Romeinen hun gladiatorengevechten?

1. Colosseum
2. Circus Maximus
3. Forum Romanum
4. Thermen

Het Colosseum

Het bekendste amfitheater: Colosseum

• Oorspronkelijk 'Amphitheatrum Flavium', naar de familie van keizer Vespasianus en Titus.

• Colosseum komt van de colossus (een enorm beeld van keizer Nero)
  
• Vespasianus begon met de bouw, Titus maakte het af. Bij de opening (na 10 jaar bouwen!) organiseerde hij 100 dagen feest.
  

Net als bij een modern stadion was (een deel van) de tribune overdekt met zonneschermen (velum). Soms waren er de hele dag spelen, en dan moet je wel bescherming kunnen zoeken tegen de zon.

Er konden ongeveer 50.000 toeschouwers plaatsnemen in het Colosseum. Ze konden binnengaan via 1 van de 75 ingangen! Die ingangen waren ook genummerd.

Vlakbij het Colosseum lagen vier gladiatorenscholen. Eén van deze scholen stond met een ondergrondse gang in verbinding met het Colosseum.

Naast gladiatorengevechten waren er soms ook zeeslagen. De arena werd dan gevuld met miljoenen liters water, en schaalmodellen van de schepen speelden de zeeslag dan na. Later werd een planken vloer gelegd, bedekt met zand.

De loge van de Keizers

In de catacomben onder de arena-vloer wachtten de gladiatoren en de wilde dieren tot ze mochten vechten.

De plaatsen waren niet genummerd, maar er was wel een zekere rangorde. Hoe meer geld je bezat, hoe dichter bij de arena je zat. Vrouwen zaten helemaal bovenaan.

00:12

Waar zijn jullie nu? (Meerdere antwoorden mogelijk)

1. Amphitheatrum Flavium
2. Forum Romanum
3. Colosseum
4. Circus maximus

00:43

Welk beeld zie je hier?

03:13

Van wie was de plaats die nu wordt aangeduid met het blauwe bolletje?

1. Armen
2. Vrouwen
3. Keizer
4. Speciale genodigden

04:21

Hoe wordt deze bescherming in het Latijn genoemd?

1. velum
2. zeil
3. parasol
4. colossus

05:13

Hoe wordt deze zandvlakte genoemd?

Amfitheaters buiten Rome

Verona                                   Arles                                   Trier

Een dagje spelen

Voormiddag

Tijdens de middag

Namiddag

Op de afbeelding van de vorige slide zie je het volledige dagprogramma. Noteer hier wat er wanneer gebeurde.

Voormiddag

Tijdens de middag

Namiddag

Tijdens de middag

De executies gebeuren op wrede wijze. Wat jullie hier zien, wordt 'condemnatio ad bestias' genoemd. (Veroordeling tot de wilde beesten)

Gladiatorengevechten
Drie types vechters.

Retiarius

Retiarius

blootshoofds

drietand

net

Thraex

klein schild

opvallende helm

beenbeschermers

kromzwaard

Murmillo

groot, zwaar schild

ook opvallende helm

meestal 1 beenplaat

recht zwaard

Thraex

Murmillo

Retiarius

Weetje

Romeinse vrouwen kochten zelfs parfums die het zweet van de gladiatoren bevatten...

Heerlijk!

Vrouwelijke gladiatoren?

Die waren er waarschijnlijk niet want er zijn geen bronnen over. 

Vrouwen gingen wel naar het spektakel. Ze zaten niet naast hun man maar bovenaan in het gebouw. 

Dat was een soort galerij en niet echt een tribune.

Wat verklaart volgens jou dat vrouwen NIET in de gewone tribune zaten? Zie volgende slide...

Welke verklaring voor het feit dat vrouwen in de galerij helemaal bovenaan verbleven tijdens het spektakel?

1. Het interesseerde hen gewoon niet. Ze zaten liever te kletsen en zich mooi te maken.
2. Het was allemaal te bloederig en vrouwen konden daar niet tegen.
3. Gladiatoren waren mooi en gespierd en 'gewone' Romeinen waren bang dat hun vrouw in de ban zou komen van zo'n gladiator.
4. Ik heb nog een andere theorie.

Heb jij nog een andere mogelijke verklaring? Schrijf ze hier.

Om af te sluiten:

Een doordenkertje

waar ik het nog wel eens met jou wil over hebben.