7.3 Verlichte ideeën in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Zintuigelijke waarneming vaak onbetrouwbaar, omdat ze subjectief zijn. Methode waarbij men vanuit logica en intuïtie tot kennis komt.

Zintuigelijke waarneming zijn wel nuttig.Door veel waarnemingen te vergelijken en te combineren ontstaat betrouwbare kennis

René Descartes

John Locke

Koppel de methodes aan de juist omschrijvingen:

Rationalisme

Empirisme

Volgens Immanuel Kant is de kernspreuk van de Verlichting: Sapere Aude (Durf te denken).

Verklaar op welke manier de essentie van de Verlichting tot uiting komt in deze uitspraak.

Voltaire

Montesquieu

Descartes

Hobbes

Locke

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Kennis komt tot stand door het gebruik van verstand (ratio)

De mens is altijd in oorlog; de overheid bestaat om orde te brengen. Men gaat een sociaal contract aan in ruil voor natuurlijke rechten

Kennis komt tot stand door middel van experimenten en waarnemingen

Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen

Wat is het verlicht absolutisme?

1. Regeerwijze waarop absoluut vorsten zelf verlichtingswerken schrijven en uitbrengen
2. Regeerwijze waarop absoluut vorsten streven naar het bevorderen van het welzijn van het volk
3. Regeerwijze waarop absoluut vorsten zich laten leidden door verlichtingsdenkers
4. Regeerwijze waarop verlichtingsdenker absoluut vorsten worden

Welke invloed had de verlichting bij abolotionistische bewegingen?

Korte samenvatting

Situatie na de Gouden Eeuw (1672-1784)

• Belangrijke bestuursfuncties in handen van de regenten

• Stadhouder Willem V gaat zich steeds meer als een koning gedragen

• Economie en militaire situatie verslechteren met de dag

• Koloniale gebieden worden overgenomen door de Britten
  

Beredeneer op welke wijze de zojuist geschetste situatie lijnrecht tegenover de principes van de Republiek staan.

(Hint: bij wie hoort de macht te liggen?)

Patriotten

• Vanuit verlichtingsideeën van vrijheid en gelijkheid ontstaan de patriotten.

• Vooral in de steden en onder de normale burgerij vind men veel aanhangers van de patriotten

• Ook Willem V kan op aanhangers rekenen de: Oranjegezinden.
  

Uit welke bevolkingslaag zouden de aanhangers van Willem V vooral komen?

1. De edelen
2. De boeren
3. De rijke burgerij
4. De regenten

Vluchten uit NL

• Patriotten richtten vrijkorpsen op en dwingen stadsbesturen af te treden.

•  Willem V vlucht naar Nijmegen; zijn vrouw prinses Wilhelmina wordt echter gevangen genomen door de patriotten.

• De broer van Wilhelmina (koning van Pruisen) komt Wilhelmina te hulp en verdrijft de patriotten naar Frankrijk.
  

Zouden de patriotten in Frankrijk steun ontvangen?

1. Ja
2. Nee

Terug naar NL

• De revolutionairen willen de democratische revolutie exporteren

• De gevluchte patriotten keren met een Frans leger terug naar de republiek.

• Willem V vlucht naar Engeland

• De Bataafse republiek wordt gesticht
  

in werkelijkheid hadden de Fransen de macht, permanente aanwezigheid van Frans leger in de republiek

Homework

Lezen:

Maken: