Les 5: ITCZ

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• Telefoon en oortjes weg
• aantekeningen op tafel 

Planning

Wat gaan we doen?

Programma

• Terugblik 
  
  
• Uitleg en aantekeningen maken
  
  
• Oefenen
  
  
• Les afsluiting
  
  
• Wat moet je leren voor SO?

Periode planning

Terugblik opdracht

 Dit hebben we al besproken: 

• Welke klimaten voorkomen in de VS
• Waarom deze klimaten daar voorkomen
• Hoe je een klimaatgrafiek afleest
• Welke kenmerken horen bij de klimaten (van köppen) en de bijbehorende landschappen. 
• Hoe de grote windsystemen werken aan de hand van de Wet van Buys Ballot

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Terugblik opdracht

• Maak True / False vragen op de voorkant van het werkblad

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Terugblik opdracht

• Teken de windrichting op de achterkant van je werkblad 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Versimpelde model

L

L

L

H

H

H

H

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Schrift open voor nieuwe aantekeningen

      Lesdoel

Aan het einde van de les:

• Weet je wat de ITCZ is
  
  
• kan je de invloed van het windsysteem uitleggen voor Noord & Zuid-Amerika. 
  

Belangrijke begrippen: hogedrukgebied - lagedrukgebied - wind - wet van buys ballot - corioliseffect - ITCZ

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen weten wat wind is.

2. De leerlingen kennen de Wet van Buys Ballot

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

LEZEN 10 min

Lezen

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

• Versimpeld model van de 
  werkelijkheid
• de evenaar is niet echt
  het lagedrukgebied!  

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

ITCZ

=intertropische convergentiezone
Lage drukgebied rondom de evenaar
Ligt niet altijd exact op dezelfde plek.

Lagedrukgebied
1. stijgende lucht, wolkenvorming door condensatie en neerslag
2. wind waait hiernaar toe!

1. door de scheve stand van de aardas verandert de breedtegraad waar de zon loodrecht instraalt. 

2. op de plek waar maximale instraling is, wordt de lucht warm, stijgt hij op en dus lage drukgebied

      Lesdoel

Aan het einde van de les:

• Weet je wat de ITCZ is
  
  
• kan je de invloed van het windsysteem uitleggen voor Noord & Zuid-Amerika. 
  

Belangrijke begrippen: hogedrukgebied - lagedrukgebied - wind - wet van buys ballot - corioliseffect - ITCZ

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Toepassen

Wat voor invloed heeft de verschuiving van de hogedrukgebieden op de VS?

Toepassen

Noord-Amerika:
- Orkanen 

Orkanen in de VS

L

www.google.com

Invloed windsystemen op de VS

• in juli         op de VS, dit is het oorkaanseizoen
• Orkaan = tropische storm

L

Tornado's in de VS

ontstaat door botsing sterk verschillende luchtsoorten: droge, koude lucht en vochtige, warme lucht

bij zo’n front: warme lucht stijgt snel, waterdamp condenseert, lucht gaat wervelen

Verschil tornado's en orkanen

Tornado's	Orkanen
- Wervelwind - Ontstaat boven het land waar veel verschillende luchtsoorten bij elkaar komen (front)	- Tropische storm - Begint boven zee waar veel water verdampt - ontstaat door verschuiving L en H

Toepassen

Wat voor invloed heeft de verschuiving van de hogedrukgebieden  op Zuid-Amerika?

Toepassen

Zuid-Amerika

- nat en droogseizoen rondom evenaar door verschuiving ITCZ

L

= neerslag!

L

L

H

H

H

      Lesdoel

Aan het einde van de les:

• Weet je wat de ITCZ is
  
  
• kan je de invloed van het windsysteem uitleggen voor Noord & Zuid-Amerika. 
  

Belangrijke begrippen: hogedrukgebied - lagedrukgebied - wind - wet van buys ballot - corioliseffect - ITCZ

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Volgende week SO

• Begrippen op quizlet
• LessonUp lesson staan in onze klas + aantekeningen
• De Geo 1.1, 1.2 en 3.1

Aw: Dit klimaat komt voor in het zuidelijke deel van Florida.

BS: Het bijbehorende landschap bij het BS-klimaat is de steppe, een droge grasvlakte.

Oefenen

Kahoot !

Aw: Dit klimaat komt voor in het zuidelijke deel van Florida.

BS: Het bijbehorende landschap bij het BS-klimaat is de steppe, een droge grasvlakte.

Begrippen quizlet

https://quizlet.com/join/A5xDxSXpV?i=1fo1jg&x=1bqt

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com

Extra oefenen

Aw: Dit klimaat komt voor in het zuidelijke deel van Florida.

BS: Het bijbehorende landschap bij het BS-klimaat is de steppe, een droge grasvlakte.

Meerkeuze vragen

Antwoorden

B                A                D                B        

Landschapszones 

Tropische zone

Aride zone

Subtropische zone

Gematigde zone

Boreale zone

Polaire zone

Een klimaatdiagram brengt de gemiddelde temperatuur en neerslag van een plaats in beeld.

Welke foto zal bij klimaatgrafiek horen? 

Klimaatzone	Landschapszone
Aw
Cf
Cs
BS
BW
Df
EH

Terugblik

Savanne

Gematigd loofbos

Mediterrane vegetatie

Steppe

Woestijn

Taiga

Hooggebergte

Waar de nacht het grootste deel van het jaar regeert, en de hemel soms oplicht met dansende kleuren, daar strekt zich een ijskoude wereld uit waar het leven zich aanpast aan de bittere omstandigheden.

Een land van eeuwige kou, waar de zon weigert te stijgen in de winter en in de zomer niet ondergaat. Een wereld van ijzige stilte, waar de grond bevroren is en het water in vaste vorm heerst.

Een land van verzengende hitte, waar de zon ongenadig schijnt en het zand tot de horizon reikt. Een wereld van schaarse waterbronnen, waar het leven hardvochtig en taai moet zijn om te overleven.

Tropische zone

Aride

zone

Sub-tropische zone

Gematigde zone

Boreale
zone

Polaire 

zone

droogte

orkanen

tornado

branden

blizzards

Juist of onjuist?

Controle van begrip

Vraag 1

Uitspraak 1: Juist

Uitspraak 2: Juist

Uitspraak 3: Onjuist (de wind draait tegen de klok in rond een lagedrukgebied op het noordelijk halfrond)

Vraag 2

Uitspraak 1: Onjuist (op het zuidelijk halfrond buigt de wind naar links af volgens de wet van Buys Ballot)

Uitspraak 2: Juist

Uitspraak 3: Juist

Vraag 3

Uitspraak 1: Onjuist (de wet van Buys Ballot gaat over de afwijking van de windrichting door de draaiing van de aarde, niet over de richting van de luchtstroom van hoge naar lage druk)

Uitspraak 2: Juist

Uitspraak 3: Onjuist (een hogedrukgebied zorgt voor stabiel weer, niet voor regenbuien)

Vraag 4

Uitspraak 1: Juist

Uitspraak 2: Onjuist (in een hogedrukgebied stroomt de lucht naar buiten, maar dit leidt niet tot wolkenvorming en regen, eerder tot helder weer)

Uitspraak 3: Onjuist (lucht stroomt van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied)

 Vraag 1

Reproductie

Hogedrukgebieden worden vaak geassocieerd met stabiel en droog weer. In een lagedrukgebied stijgt de lucht en ontstaat vaak neerslag.

-> Geef aan wat het effect is van stijgende lucht in een lagedrukgebied op 

      het weer.

Aw: Dit klimaat komt voor in het zuidelijke deel van Florida.

BS: Het bijbehorende landschap bij het BS-klimaat is de steppe, een droge grasvlakte.

Vraag 2 

Toepassing 1

De wet van Buys Ballot verklaart hoe winden afbuigen door de draaiing van de aarde. Op het noordelijk halfrond buigt de wind naar rechts af, en op het zuidelijk halfrond naar links.

-> Noem de richting waarin de wind op het noordelijk halfrond afbuigt 

     volgens de wet van Buys Ballot.

Loefzijde: De loefzijde ontvangt meer neerslag omdat de lucht wordt opgestuwd door de bergen, afkoelt, en condenseert, wat leidt tot regen.

Lijzijde: De lijzijde is droger omdat de lucht, nadat het zijn vocht heeft verloren aan de loefzijde, daalt en opwarmt, wat zorgt voor een droog, woestijnachtig klimaat (regenschaduw).

Vraag 3 

Inzicht

Hogedrukgebieden ontstaan vaak door dalende lucht, terwijl lagedruk-gebieden worden veroorzaakt door stijgende lucht.

-> Welke beweging van lucht leidt tot de vorming van een hogedrukgebied?

BW: Het BW-klimaat draagt bij aan het ontstaan van woestijnen in de VS door extreem lage neerslag en hoge temperaturen, die verdamping versterken.

Cf: De ligging aan zee beïnvloedt het Cf-klimaat door milde winters en gematigde zomers te brengen, dankzij de nabijheid van de oceaan, die temperatuurverschillen dempt.