Hoofdstuk 2 'Industriële revolutie in Nederland'

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Toetsstof pww 1

Hoofdstuk 2

Paragraaf 1, 2 en 3

Deze les en volgende week --> Aantekeningen of/en goed opletten. 

Vandaag

1. De industriële revolutie

2. Nieuwe samenleving

3. Socialisten en liberalen

Energie

Energie is wat je nodig hebt om iets te 

laten bewegen. 

Welke simpele vormen van energie kan

ik gebruiken om dit wiel te laten draaien? 

Stoommachine = Industriële revolutie

Industrialisering 

Aantekeningen

Schrijf voor jezelf op

industralisering + Betekenis

Volgende vraag: Hoe ging dit in onze regio?

Niet overal tegelijk

Welke 'grondstoffen' heb je nodig voor industrialisering?

• Water (om te koken)
• Kolen (om het water mee te koken)
• ijzer (om spoor/fabrieken/ machines te maken)

Het zuiden van de Nederlanden 

begint eerst te industrialiseren

Waarom was het noorden niet geïndustrialiseerd? 

Geen kool

Nog altijd vertrouwend op windenergie

Geen spoorwegen

Arme mensen

Oh, oh Nederland in de problemen

1830 België wordt onafhankelijk

Koning Willem I

na verlies België heeft hij alleen nog het arme Nederland........ 

Wat te doen? Wat te doen?

Wat kan die doen? 

Willem I gaat Nederland industrialiseren

- Aanleg spoorwegen

- Aanleg kanalen 

- Bouwfabrieken

(Enschede, Tilburg, Eindhoven)

Dusss... Aantekeningen !

Nederland is laat met het industrialiseren. 

Vanaf 1860 begint het pas echt!

Maar heeft dit ook gevolgen? 

• ja

Leerdoelen:

Je kunt de arbeidsomstandigheden en woonomstandigheden van ondernemers en arbeiders in de 19e eeuw beschrijven.

Je kunt uitleggen waarom arbeiders weinig macht hadden en hoe zij toch hun positie probeerden te verbeteren.

De samenleving veranderd

Hoe was het eerst? 

95% van de Nederlanders waren boer

Maken eigen eten

wonen op de boerderij

Industralisatie

Rijke boerderijen krijgen machines = minder boeren nodig

Waar kunnen de overige boeren nu 

gaan werken? 

• Fabrieken

Verstedelijking

Massale trek naar de steden.

Fabrieken bouwen wijken 

Arbeiders

Mensen die voor loon werken in een fabriek en wonen in de stad

Waarom hebben deze mensen het slechter dan de boeren? 

Arbeiders

• Lagen lonen
• lange dagen
• Gevaarlijk werk
• Vervangbaar

Niet voor iedereen is deze periode verschrikkelijk

Ondernemers!

Eigenaren van de Fabrieken

Stinkend rijk

Proberen steeds meer te verdienen.

Arbeiders versus Ondernemers

Arbeiders

- Arm, kansloos

- Grote groep

- Werken voor ondernemers

Ondernemers

- Rijk, bezit

- Kleine groep

- Zijn de baas van de fabrieken

Wat hebben we nu gezien?

Nederland is laat met industrialiseren

Als het gebeurd ontstaat er een grote groep 'arbeiders' die het slecht hebben. 

Wat kunnen die arbeiders doen aan hun positie? 

Politiek

Wie maakt de regels? Wie heeft de macht?

Nederland is een democratie

MAAAR je mag alleen stemmen als je

•  rijk bent

Liberalen

Rijke mensen hebben zich in de politiek verenigd als liberalen

Liberalen willen vrijheid! en dat betekend:

- De staat(regering) moet zo min mogelijk regels en wetten

 maken

- De staat moet zorgen voor veiligheid en vrijheid 

(leger en politie)

Duss..

Dus je mag alleen stemmen als je rijk bent

Liberalen willen dat de regering zich niet bemoeit met de economie (en dus arbeidsomstandigheden)

Wat kunnen de Arbeiders nog doen? 

Lees nu voor jezelf

Arbeiders werken samen en Politieke partijen 

Bladzijde 60

Aan de slag met opdracht 3 en 4

Huiswerk

Lees bladzijde 62

Maak opdrachten

6, 7 en 8