Les 4: Eiwitsynthese

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Planning

• Wat ook alweer leren voor de toets?
• Leerdoelen eiwitsynthese
• Theorie Transcriptie 
• Splicing
• Translatie

toets biologie

Maandag a.s.

Hst 3 (celcyclus + mitose)

Hst 5 paragraaf 5.6 nucleïnezuren

Hst 12 paragraaf 12.2

Leerdoelen

• Je kan het proces van eiwitsynthese in eigen woorden uitleggen.
• Je kunt de volgende begrippen en  verbanden ertussen uitleggen: transcriptie, translatie, DNA, gen, RNA, RNA-polymerase, mRNA, tRNA, r-RNA, promotor,  triplet, startcodon, stopcodon, anticodon, splicing
• Je kan een DNA basesequentie vertalen naar een RNA basensequentie
• Je kan een RNA basensequentie vertalen naar een aminozuurvolgorde m.b.v. een tabel met de genetische code 

DNA kan niet de cel uit en moet overgeschreven worden naar mRNA (messenger RNA of boodschapper RNA).

Startcodon

Een promotor is een basevolgorde van 3 basen waardoor het RNA polymerase weet dat het vanaf deze plek moet starten met overschrijven naar mRNA.  Deze codeert niet voor een aminozuur.

Het startcodon (AUG) codeert altijd voor Methionine (eukaryoten) of een aangepaste vorm van Methionine (prokaryoten) en is het eerste codon wat omgezet wordt in een aminozuur. Hiermee start begint een eiwit altijd. 

stopcodon

Het stopcodon is ook een vaste basevolgorde. 
Voor DNA kan dit zijn:

TAA, TAG of TGA. Onthoudt deze codes!

Hoe heet de 3-delige basenvolgorde die er voor zorgt dat RNA-polymerase bindt aan de DNA streng?

1. Promotor
2. Start-codon
3. Stop-codon

Wat is de code voor het startcodon?

1. AAG
2. UUG
3. AUG
4. UAG

Transcriptie opdracht. Kies de juiste woorden en zet ze op de juiste plek.

Waar?

Matrijs

Wat

Product

Kern

Cytoplasma

DNA

RNA

Ribosomen

RNA-polymerase

mRNA

Eiwit

Hoe heet de DNA-keten waarop de mRNA streng gebouwd wordt?

1. Coderende streng
2. Matrijsstreng

De juiste volgorde van transcriptie is dus eigenlijk:

DNA--> pre-mRNA --> mRNA

Leg in eigen woorden uit wat er bij splicing gebeurt.

Transcriptie samenvatting

Transcriptie vindt plaats in de kern. DNA wordt door RNA-polymerase gekopieerd naar pre-mRNA en vervolgens 'afgemaakt' tot mRNA d.m.v. splicing.

Zijn er vragen?

Maken hst 12 vraag 

6, 7 en 8

Terugblik vorige les

- Wie kan me uitleggen wat transcriptie is?

- Wat is splicing ook alweer?

transfer-RNA 

- stukje op een bepaalde manier 

gevouwen RNA. 

- Bevat anti-codon die 

  complementair is aan het codon 

  op het mRNA

- Draagt het aminozuur dat hoort 

  bij het codon op het mRNA

Welk type RNA zorgt voor transport van de aminozuren naar het ribosoom?

Voor welke aminozuurvolgorde codeert deze streng:
mRNA 5' AUGCUUCGCAUCUAA 3'

Wat is de aminozuurvolgorde in dit eiwit?

mRNA '5 UUUCAGAUGAGUGUUUGA 3'

Vragen?

Maak vraag 9 t/m 20