VT Ouderenzorg MV les 2: pathologie bewegingsstelsel

• pathologie
• MBO
• Studiejaar 1,2

Ziekten van het bewegingsstelsel:

Reumatoïde artritis

Arthrosis deformans

Osteoporose

Collumfractuur 

Jicht

Hoofdleerdoelen

De student:

Beschrijft de ligging, bouw, functie en werking van het bewegingsstelsel (botten en gewrichten).

Beschrijft de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen van ziekten van het bewegingsapparaat, in het specifiek van:

  o Reumatoïde artritis

  o Artrose (Arthrosis deformans)

  o
Osteoporose

  o Collumfractuur

  o  Jicht

Reuma

Artrosis deformans 

Reumatoïde artritis 

Osteoporose

Jicht

Oorzaken

Artrosis deformans

Reumatoide artritis

Osteoporose

Jicht

Degeneratie van het gewrichtskraakbeen. 
Ouder worden

Overgewicht

Overbelasting 

Auto immuunziekte 

Botontkalking Bot verliest steeds meer botmineralen en kalk

Een overschot aan urinezuur

Dit kan komen door:

Te hoge productie van urinezuur van het lichaam zelf

Te hoge intake via dieet

Hoge leeftijd en DM

Reumatoïde artritis (RA)

• Chronische aandoening die op alle leeftijden kan ontstaan 
• Valt onder de auto-immuunziekten (het lichaam maakt antistoffen tegen bepaalde eigen weefsels in het lichaam/overgevoeligheid voor eigen lichaamseiwitten) 
• Er ontstaat een ‘steriele ontsteking” in het gewrichtskapsel 
• Er ontstaat zwelling en het kraakbeen in de gewrichten wordt aangetast en verdwijnt uiteindelijk 
• Na verloop van tijd wordt ook het botweefsel aangetast 

Verschijnselen (symptomen)

• Wisselend verloop  inactieve en actieve perioden 
• Kleine gewrichten in handen en voeten worden als eerste aangetast 
• Pijn  
• Stijfheid  
• Minder kracht en beweeglijkheid 
• Contracturen 
• Ochtend stijfheid en altijd pijn staan op de voorgrond 
• Verder komt gebrek aan eetlust voor en bloedarmoede 
  

Behandeling

• Ziekte kan niet genezen worden 
• Behandeling richt zich op symptoombestrijding 
• Arts/reumatoloog schrijft al vaak in beginfase medicatie voor 
• Medicatie: ontstekingsremmer (prednison) en pijnstilling 
• Tijdens de “inactieve” fase wordt fysiotherapie toegepast en behandelingen met warmte (zwemmen/handbad

Aandachtspunten bij de
zorgverlening

Aandachtspunten bij de  zorgverlening

• Zorgplan moet goed afgestemd worden op de fase waar de zorgvrager zich in bevindt 
• bedhouding bij bedrust 
• lichaamshouding, waarvoor eventueel stoelaanpassingen nodig zijn 
• contractuurpreventie 
• voeding 
• schoeisel 
• temperatuur en vochtigheid 

Ziekte van Bechterew

• Begint vaak tussen het 25e en 35e levensjaar 
• De oorzaak is grotendeels onbekend 
• Erfelijkheid kan een rol spelen 
• Deze ziekte kenmerkt zich door ontstekingen in de gewrichten van rug/bekken/knieën/schouders  
• Kraakbeen verdwijnt en botdelen groeien aan elkaar 
• Wervelkolom en het bekken krijgen een afwijkende stand 

Verschijnselen

• De ziekte van Bechterew begint met pijn en stijfheid laag in de rug, in combinatie met moeheid 
• De zorgvrager heeft met name ’s nachts en ’s ochtends pijn of als hij lang in dezelfde houding heeft gezeten. Door te bewegen nemen de pijn en de stijfheid af 
• Soepel bewegen en draaien lukt niet meer als eenmaal de botten aan elkaar zijn gegroeid en het kraakbeen is verdwenen 

Typische lichaamsstand 

Behandeling

• Symptoombestrijding 
• Ontstekingsremmers 
• Pijnbestrijding 
• Fysiotherapie 
• Behandeling is gericht op mobiliteit bevorderen 
• Ergotherapie (aanpassingen in woonomgeving) 

Aandachtspunten bij de zorgverlening

• Ondersteuning bij adl  
• Ondersteunende hulpmiddelen  
• Sta op stoel 
• Zorgplan is gericht op het aanbieden van activiteiten 

Arthrosis deformans  (Artrose)

• Ontstaat op hogere leeftijd 
• In de volksmond wordt deze ziekte vaak slijtage genoemd, maar het is een beschadiging van een gewricht door verkeerde belasting/houding 

Verschijnselen (symptomen)

• In het gewrichtskraakbeen ontstaan kleine scheurtjes, spleten en groeven 
• Het gewrichtskapsel raakt geïrriteerd en gaat zwellen en op sommige plaatsen verdwijnt het gewrichtskraakbeen 
• Door het verdwijnen van het kraakbeen gaan de botuiteinden over elkaar schuren en veroorzaakt dat veel pijn 

Behandeling

• Er bestaan geen medicijnen die artrose kunnen voorkomen of die het verloop van de ziekte vertragen 
• Voorkomen van verkeerde belasting en overbelasting van een gewricht, bijvoorbeeld door overgewicht tegen te gaan of met een stok te lopen 
• Fysiotherapie 
• Pijnstilling  
• Soms operatie van het gewricht (knie/plastiek) 

Aandachtspunten bij de zorgverlening

• Aanpassingen in de woonomgeving (beugels/verhoogd toilet) 
• Geen rek en trek bewegingen laten uitvoeren 
• Wandelstok/rollator/rolstoel 
• Warme kleiding 
• Zorgvrager heeft vaak “startproblemen” bij het opstaan, hou daar rekening mee 

Osteoporose (botontkalking)

• Typische ouderdomsziekte 
• Wordt bepaald door leefstijl en erfelijkheid 
• Osteoporose komt het meest voor bij vrouwen na de overgang 
• Laag lichaamsgewicht (BMI lager dan 20) 
• Weinig lichaamsbeweging 
• Slechte mobiliteit  
• Te weinig zonlicht (tekort aan vitamine D)  
• Veel roken en veel alcoholgebruik 

Verschijnselen

De meeste mensen merken niets van osteoporose. Het komt vaak pas aan het licht als iemand een bot breekt. Daarna beginnen de klachten: pijn, houdingsveranderingen of standsveranderingen van botten. Vaak krijgen mensen met osteoporose breuken in een ruggenwervel, pols of heup. 

Behandeling

• Voor de juiste behandeling is het belangrijk dat de oorzaak van de osteoporose bekend is.   Afhankelijk daarvan kan de behandeling ingesteld worden 
• Leefstijl aanpassen 
• Voedingssupplementen (calcium en vit. D) 

Aandachtspunten bij de zorgverlening

• Pijnbestrijding 
• Evenwichtige dagindeling 
• Valpreventie 
• Door ingezakte wervels kan er incontinentie ontstaan (schaamte) 
• Voeding in balans 
• Zonlicht (buiten wandelen)

Welke onderzoeken vinden ALTIJD plaatst tijdens de diagnostiek van een aandoening?

1. Anamnese en algemeen lichamelijk onderzoek
2. Anamnese en röntgenonderzoek
3. Algemeen lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek
4. Anamnese, algemeen lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek

Bij welke aandoening hoort de volgende behandeling: Pijnstilling
Oefentherapie
Behandelen van factoren die klachten doen toenemen (afvallen)
gewricht vervangen (prothese)

1. Artrosis deformans
2. Reumatoïde Artritis
3. Osteoporose
4. Jicht

Bij welke aandoening kan de volgende behandeling horen: Medicatie; pijnstillers en ontstekingsremmers
Leefstijladvies

1. Artrosis deformans
2. Reumatoïde Artritis
3. Osteoporose
4. Jicht

Artrosis deformans

Reumatoïde artritis 

Osteoporose

Jicht 

Symptomen

Artrosis deformans 

Reumatoide artritis 

Osteoporose

Jicht

Pijn in de gewrichten/botten met name tijdens bewegen/belasten

Stijfheid (m.n. na rust)

Pijnlijke, warme, rode en gezwollen gewrichten

Algehele malaise, koorts, slechte eetlust en gewichtsverlies.

Stand afwijkingen van gewrichten en verminderde functie van de gewrichten

Botbreuken

Kleiner worden

Ademhalingsmoeilijkheden

 Pijn in de botten/spieren

Neuropatische pijn

Zeer pijnlijke rode gewrichten. Warm en gezwollen

Soms daardoor ook minder bewegelijk.

Soms ontstaan jichtknobbels

Bij welke aandoening is de diagnostiek: Anamnese, lichamelijk onderzoek, röntgenfoto, botdichtheidsmeting (dexa scan)

1. Artrosis deformans
2. Reumatoïde Artritis
3. Osteoporose
4. Jicht

Fractuur

Wat is een collumfractuur?

1. Een botbreuk in het onderste deel van het dijbeen
2. Een botbreuk in het bovenste deel van het dijbeen
3. Een scheur in het bekken
4. Een botbreuk in het bovenste deel van de bovenarm

Wat kunnen symptomen zijn bij een collumfractuur?

1. Het aangedane been is langer maar men kan er nog goed op staan
2. Het aangedane been is langer en staat naar binnen gedraaid
3. Het aangedane been is korter maar men kan er nog goed op staan
4. Het aangedane been is korter en staat naar buiten gedraaid

Waar bestaat de behandeling bij een collumfractuur uit?

Behandeling 

• De behandeling bestaat uit het weer in de juiste stand brengen van de beide botdelen 
• De behandeling bestaat uit het weer in de juiste stand brengen van de beide botdelen 
• Gips  
• Interne of externe fixatie (de bekende schroeven/pennen) 
• Operatie  
• Gips  
• Interne of externe fixatie (de bekende schroeven/pennen) 
• Operatie  

volgende week: uitscheiding

Boek persoonlijke verzorging 

HS 17 maak de e-learning urine en ontlasting 

😒🙁😐🙂😃