Grammatica leerjaar 1 MHV: voorzetsel

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Nederlands

Thema 4 - Grammatica

Woordsoorten - Voorzetsel

Lesdoel

• Na deze les kunnen jullie de voorzetsels in een zin herkennen
• VWO-leerlingen kunnen voorzetsel van bijwoorden onderscheiden

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Deze les 

• Instructie voorzetsel
  
• Samen oefenen
• Zelfstandig werken

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Woordsoorten

• Lidwoord
• Zelfstandig naamwoord
• Bijvoeglijk naamwoord
• Werkwoorden 
• Voorzetsel

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Zinsdelen

• Persoonsvorm
• Onderwerp
• Gezegde (wg & ng)
• Lijdend voorwerp

Voorzetsel (VZ)

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Een voorzetsel geeft vaak plaats, tijd of reden/oorzaak aan en staat vaak vóór een lidwoord of een voornaamwoord. 

• plaats -> onder de stoel, op de fiets, achter onze deur
  
  
• tijd -> over een kwartier, tijdens die lunch, vanaf 16 mei
  
  
• reden/oorzaak -> door de toespraak, vanwege de regen, dankzij jouw hulp

Voorzetsel (VZ)

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Soms is een voorzetsel deel van een vaste combinatie.

• door middel van
  
  
• naar aanleiding van
  
  
• met uitzondering van

Voorzetsel (VZ)

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Let op: delen van scheidbare werkwoorden noem je geen voorzetsel. Ze maken deel uit van het werkwoord (en je noemt ze bijwoord).

• Hans kijkt mij aan. -> aankijken
  
  
• Ik nodig je uit voor het feest. -> uitnodigen
  
  
• Zinedine geeft nooit op. -> opgeven

Ezelsbruggetje. Kijk of je het woord voor de kast of de vakantie kan zetten. Kan dat? Grote kans dat je met een voorzetsel te maken hebt!

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

• op de kast
• onder de kast
• boven de kast
• achter de kast
• voor de kast
• naast de kast

• tijdens de vakantie
• na de vakantie
• gedurende de vakantie
• voor de vakantie
• dankzij de vakantie
• vanwege de vakantie

Plaats

Tijd & reden/oorzaak

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Samen oefenen

Beeld een voorzetsel uit!

• Je mag je tafel/stoel gebruiken
  
• Gelukt? Wijs de volgende aan
• Ieder voorzetsel mag maar 1x
• Wees creatief

Minstens 10 voorzetsels!

Aan de slag!

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Je kunt nu verder aan de opdrachten in Nieuw Nederlands. Dit is ook het huiswerk voor volgende week!

MAVO           H6 / TAALVERZORGING / VOORZETSEL 

HAVO           H5 / GRAMMATICA / VOORZETSEL (startopdracht/opdracht 1/opdracht 2)

VWO             INSTRUCTIE VERVOLG
                            

                     

Klaar?

• Laat zien aan je expert dat je alle opdrachten hebt gemaakt.
• Werk verder aan je opdrachten fictie
• Lees verder in je leesboek.

VWO: Voorzetsel vs bijwoord

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Voorzetsels zeggen iets over plaats & tijd. Bijwoorden kunnen dat ook doen, alleen zij staan qua tijd en plaats op zichzelf. Ze worden niet ergens vóór geplaatst, zoals het voorzetsel.

Voorzetsel

   

Onder

Boven

Achter
Op
Naast

Bijwoord

   

Daar

Hier

Ergens
Overal
Er

Voorzetsel

   

Tijdens
Sinds
Na
Voor

Bijwoord

   

Gisteren
Morgen
Straks
Laatst
Onlangs

Plaats

Tijd

Bijwoord

Een bijwoord kan naast plaats en tijd nog veel meer aangeven. Bekijk de instructievideo op Nieuw Nederlands! 

Aan de slag!

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

Je kunt nu verder aan de opdrachten in Nieuw Nederlands. Dit is ook het huiswerk voor volgende week!

MAVO           H6 / TAALVERZORGING / VOORZETSEL

HAVO           H5 / GRAMMATICA / VOORZETSEL (startopdracht, opdr. 1 & 2)

VWO             H6 / GRAMMATICA / VOORZETSEL & BIJWOORD (startopdracht, opdr. 1 & 2)
                            

                     

Klaar?

• Laat zien aan je expert dat je alle opdrachten hebt gemaakt.
• Werk verder aan je opdrachten fictie
• Lees verder in je leesboek.

Noem twee dingen die je hebt geleerd over voorzetsels.

Dat was 'm!

Grammatica - woordsoorten - voorzetsel

MAVO           H6 / TAALVERZORGING / VOORZETSEL

HAVO            H5 / GRAMMATICA / VOORZETSEL (startopdracht, opdr. 1 & 2)

VWO              H6 / GRAMMATICA / VOORZETSEL & BIJWOORD (startopdracht, opdr. 1 & 2)

                            

                     

Volgende week:

• Opfrissen voornaamwoorden
• Bijwoord
• Afronden oefeningen grammatica