1V - Grammatica woordsoorten - H6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag: afronden H5 Grammatica woordsoorten, start H6.

Theorie H5

Aanw.vnw, vr.vnw en onbep.vnw

Aanwijzend voornaamwoord

Een aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw) wijst iets aan. Voorbeeld:

– Die rode mountainbike zou ik eerder kopen dan zo’n groene.

Aanwijzende voornaamwoorden: 

deze, die, dit, dat, zulk(e), zo’n, dergelijk(e), zelf, dezelfde, hetzelfde

Vragend voornaamwoord

Een vragend voornaamwoord (vr.vnw) staat meestal aan het begin van een vraag of aan het begin van een zin die gemaakt is van een vraag:

– Naar welke film ben je gisteren geweest?

– Monica vroeg met wie ik gisteren naar de film ben geweest.

Vragende voornaamwoorden: 

wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Onbepaald voornaamwoord

Een onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw) duidt een persoon of een zaak aan, maar zegt niet precies wie of wat bedoeld wordt. Voorbeeld:

– Er was vanmiddag iemand aan de telefoon die jou iets wilde vragen.

Onbepaalde voornaamwoorden:

 iemand, niemand, iedereen, men, menigeen, het, (zo)iets, niets, alles, elk(e), ieder(e), menig(e), wat, ene, (een) zekere, een of ander(e)

3 Lastige gevallen bij een onbepaald voornaamwoord

•  Het woord je is onbepaald voornaamwoord als het men betekent:
  

 – Zulke goedkope schaatsen kun je (kan men) maar beter niet kopen.

• Het woordje wat is onbepaald voornaamwoord als het iets betekent:

 – Heb je nog wat (iets) gekocht bij de Primark?

• Het woordje het is een onbepaald voornaamwoord als het niet naar iets verwijst, maar tijd, weersomstandigheden of sfeer aangeeft:
  

 – Het is vier uur en buiten is het guur, maar binnen is het heel gezellig. 

Bespreken huiswerk

Opdracht 1 van H5 Grammatica Woordsoorten

Pak je huiswerk erbij!

Noteer aanw.vnw, vr.vnw, onbep.vnw

• Wie zou er nog iets geven voor zulke oude barbiepoppen?
• Wie – vr.vnw, iets – onbep.vnw, zulke – aanw.vnw 
• Men vraagt zich af of die paddenstoelen wel gezond zijn, maar menigeen eet ze ondanks de twijfel toch.
• Men – onbep.vnw, die – aanw.vnw, menigeen – onbep.vnw
• Ik moet iemand om hulp vragen, want dit klusje kan ik zelf niet aan.
• iemand – onbep.vnw, dit – aanw.vnw, zelf – aanw.vnw

Noteer aanw.vnw, vr.vnw, onbep.vnw

• Mevrouw, heeft u misschien wat over voor de Nierstichting?
• wat – onbep.vnw
• Weten jullie voor welke artiest iedereen hier in de rij staat? 
• welke – vr.vnw, iedereen – onbep.vnw
• Jos probeerde alles om ook zo'n leuke vriendin te krijgen, maar niets werkte. 
• alles – onbep.vnw, zo’n – aanw.vnw, niets – onbep.vnw

Vragen over deze stof? 

H6 Grammatica woordsoorten:

Bijwoorden en voorzetsels 

Voorzetsels

Voorzetsels

• Voorzetsels staan meestal voor een lidwoord of een voornaamwoord met een zelfstandig naamwoord. (achter die kast, naast mij, onder de boeken). Ze kunnen ook achter een zelfstandig naamwoord staan, meestal geeft het dan een richting aan. (Ik viel de sloot in, hij liep de weg op. ) 

• Let op! Delen van scheidbare werkwoorden zijn geen vz. 
• Bv. opbellen. Hij belt mij op. op = geen vz

Eigenschappen vz

• Ze geven een plaats, tijd of reden aan.
  
  
• Trucje!
• ... de kast (achter, op, voor)
• ... het feest (tijdens, na, gedurende)

het bijwoord

het geeft extra info...

-over een werkwoord

-een ander bijwoord

-over een bijvoeg. nw

-de plaats

-de tijd

• Hij loopt hard.
• Het bijwoord is hard -> het zegt iets over het werkwoord lopen.
• (Hoe loopt hij?)

• Hij loopt heel hard.
• het bijwoord is heel -> het zegt iets over het andere bijwoord hard.
• (Hoe hard loopt  hij?)

• Het is een ontzettend mooi huis!
• Het bijwoord is ontzettend -> het zegt iets over
• het bijv nw mooi

• 's Morgens ga ik altijd naar de wc.
• bijwoord is 's morgens -> het zegt iets over de tijd
• (wanneer)

• Hier heb ik het gevonden!
• Het bijwoord is hier -> het zegt iets over de plaats.
• (waar?)

Aan de slag

Maak opdracht 1, 2 en 4 van H6 Grammatica woordsoorten (voorzetsel en bijwoord).