Les 1: Paragraaf 4.1 en 4.2: Inkomen hoog of laag

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H4 Inkomen

4.1 + 4.2: Inkomensverschillen

Van welke drie beroepen zou je willen weten hoeveel men verdient?

Wat verdien je dan?

Zoek op deze website de zojuist genoteerde drie beroepen op en noteer voor jezelf het gemiddelde bruto maandsalaris. 

Vul in bij: 

"zoek je beroep" --> het beroep wat je wilt weten

"aantal gewerkte jaren sinds eerste baan" --> 0

loonwijzer.nl

Soorten inkomens

- door arbeid :   Loon / salaris

- bezit: rente / pacht / huur

- zonder tegenprestatie: overdrachtsinkomen

Verschil in inkomen

- opleiding

- verantwoordelijkheid / functie

- vraag naar het beroep

- ervaring

- leeftijd

- talent

- risico / ploegendienst

Gemiddeld of modaal

Gemiddeld inkomen in Nederland= Totale inkomen : werkenden

Modaal inkomen = het inkomen dat de meeste mensen  

                                        verdienen (het inkomen dat het meeste  

                                                                                                               voorkomt)

Lorenzcurve 

Lorenzcurve gelijke verdeling

Lorenzcurve 

Inkomens- verschillen

Aan de groene, digitale lijn zie je dat de inkomens precies gelijk zijn verdeeld over de bevolking. 30% van alle personen verdient ook 30% van het inkomen.

In een land met een ongelijke inkomensverdeling krijg je een gebogen lijn. Aan de paarse lijn zie je dat 70% van de bevolking slechts 40% van het totale inkomen verdient. 

Verschillen veranderen

NIVELLEREN; het verschil tussen 'arm' en 'rijk' verkleinen

DENIVELLEREN: het verschil tussen 'arm' en 'rijk' wordt groter

Manieren van nivelleren

- progressief belastingstelsel

- (extra) heffingskortingen voor lagere inkomens

- subsidies / uitkeringen voor de mensen met laag inkomen

- aftrekposten

Sociale zekerheid

Sociale zekerheid

Sociale zekerheid

AKW = kinderbijslag (sociale voorziening)

WW = werkeloosheidswet (werknemersverz.)

WIA = wet inkomen naar arbeidsvermorgen (werknemersverz.)

AOW = Algemene Ouderdomswet (volksverzekering)

Vergrijzing

PROBLEEM VERGRIJZING:

De beroepsbevolking die de premies betaalt wordt steeds kleiner en moet een steeds grotere groep 67-plussers onderhouden!

Gé en Arie Temmes praten, op de dag na Prinsjesdag 2016, over de
plannen van de regering. Gé en Arie ontvangen beiden een AOW uitkering.
Maak van onderstaande zinnen een economisch juiste tekst door de juiste woorden te kiezen.
Doe het zo: Noteer de nummers (1), (2) en (3) op je antwoordblad. Vul bij de nummers de juiste woorden in. Kies uit de woorden die tussen haakjes staan.
De AOW-uitkering is een …(1)… (particuliere / sociale) verzekering en
behoort tot de …(2)… (volksverzekeringen / werknemersverzekeringen).
De AOW wordt betaald uit …(3)… (belastingen / sociale premies).

Welk verschijnsel of welke verschijnselen bepalen de ontwikkeling van de
koopkracht?

1. verandering inkomen
2. verandering inkomen en verandering van de prijzen
3. verandering prijzen
4. verandering prijzen en wisselkoersen

Het bedrag van een AOW-uitkering stijgt in 2017, terwijl de verwachte inflatie voor 2017 uitkomt op 0,6%. Daardoor verandert in 2017 de koopkracht van een AOW-uitkering.
Bereken in één decimaal de procentuele verandering van de koopkracht van een AOW-uitkering in 2017. Gebruik indexcijfers en schrijf je berekening op.

Arie wordt niet vrolijk van de regeringsplannen: “En dan krijg ik vanaf 2017 ook nog te maken met progressieve vermogensrendementsheffing (VRH) in box 3.”

Leg uit dat er vanaf 2017 sprake is van een progressief tarief in box 3.

Gé zegt tegen Arie: “Ik vind het goed dat de vermogens in Nederland meer genivelleerd worden. Belasting betalen over je vermogen naar draagkracht, prima.”

Leg het beginsel ‘belasting betalen over je vermogen naar draagkracht’ uit.

HUISWERK

4.1: 1, 2, 3, 6, 7, 11

4.2: 1, 2, 6, 7, 8

Basisinkomen

Het basisinkomen is een gegarandeerd geldbedrag

voor iedereen en wordt verstrekt door de overheid.

Iedereen mag het naar eigen inzicht besteden. Over

de hele wereld is men er al mee aan het

experimenteren. Historicus Rutger Bregman denkt

dat we aan de vooravond staan van een definitieve

doorbraak van het basisinkomen

Leg uit wat met een basisinkomen bedoeld wordt?

Volgens onderzoek zouden door het basisinkomen
de zorgkosten omlaag gaan en de mentale gezondheid van mensen verbeteren. Leg dit uit.

Bregman noemt het basisinkomen ‘durfkapitaal voor de gewone man’. Wat bedoelt hij hiermee?

Het basisinkomen zou de overheid zowel geld kosten als opleveren. Sleep naar de juiste plek: Van welke onderdelen gaan de kosten van de overheid omlaag gaan en van welke onderdelen gaan de baten van de overheid zullen omhoog:

Kosten overheid gaan omlaag

Baten van de overheid stijgen

Uitkeringen voor ouderen, zieken en werklozen

Misdaad, stress en verslavingen

 Geld voor controleurs en administratie

 Opleidingsniveau van mensen

 Geestelijke gezondheid

Innovatie en creativiteit  

Wat wordt er bedoeld met een ‘bullshitjob’?

1. Een baan waarbij je een hoop ‘shit’ moet oplossen.
2. Een baan waarin iemand niet daadwerkelijk iets toevoegt aan de maatschappij.

Stel dat jij na je middelbare school een basisinkomen zou krijgen, wat zou je dan doen? Zou je andere keuzes maken dan zonder basisinkomen?