AFP 2.4.9

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 9

Periode 4

Leerjaar 2

Vorige les

Vorige les hebben we het gehad over de ziekte Multipele Sclerose.

• Wat houdt deze ziekte in?
• Welke symptomen ontstaan er bij deze ziekte?
• Wat kunnen we eraan doen?

Aanvulling: De exacerbaties die tot restverschijnselen leiden, noemen we ook wel 'Schubs' (spreek uit: sjoebs)

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. Pathologie zenuwstelsel (15 min.)
   
   
5. Ganzenbord (30 min.)
   
   
6. Vervolg pathologie zenuwstelsel (30 min.)

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Vertellen welke oorzaken, symptomen en behandelingen horen bij de aandoeningen ALS, Essentiele tremor, Polyneuropathie, Carpaletunnelsyndroom en Hernia nuclei pulposi

ALS

ALS: Amyotrofische Laterale Sclerose (zenuw-/spierziekte)

• 1500 mensen in Nederland
• Meestal gediagnosticeerd tussen 40 en 60 jaar
• Gemiddelde levensverwachting is 3 jaar na diagnose 
• Slechts 20% leeft langer dan 20 jaar

Oorzaak en daarmee ook de behandeling is onbekend...

Myo = Spier

Atrofisch = afsterven

Lateraal = aan de buitenkant

Sclerose = littekens

ALS (2)

ALS: Amyotrofische Laterale Sclerose (zenuw-/spierziekte)

• Motorische zenuwcellen sterven langzaam af
• Spieren krijgen steeds minder aansturing (spierzwakte)
• 'Use it or lose it' -> spieren worden dunner en kleiner (atrofiëren)
• Uiteindelijk raakt de patiënt verlamd

Alleen de zintuigen, spijsvertering en hart

blijven vaak intact.

In de anatomie is het zo je lichaam zich aanpast naar jouw activiteit. Sport je veel, dan zal je grotere spieren krijgen, een beter uithoudingsvermogen en een sterkere hartspier. Gebruik je de hersenen veel (door te leren), dan krijg je meer en effectievere verbindingen tussen zenuwcellen. Gebruik je een lichaamsstructuur NIET, dan zal het kleiner of dunner worden, of minder effectief.

Samenvatting ALS

ALS staat dus voor Amyotrofische Laterale Sclerose en is een zenuw-/spierziekte waarbij zenuwcellen langzaam afsterven en spieren door een gebrek aan prikkels atrofiëren (dunner en kleiner worden).

Patiënten overlijden uiteindelijk binnen 3 tot 5 jaar omdat de longspieren niet meer werken.

Polyneuropathie

Polyneuropathie: Zenuwaandoening in armen en benen

Uiteinden van zenuwen zijn aangetast door:

• Onbekende oorzaak (idiopathisch)
• Diabetes Mellitus
• Alcoholmisbruik
• Chemotherapie
• Erfelijkheid, infecties etc.

Poly = Veel/meerdere

Neuropathie = ziekte aan de zenuwen

Polyneuropathie (2)

Symptomen: Beginnen bij de tenen en vingers (symmetrisch)

• Gevoelsstoornissen: Prikkelingen, doof gevoel, pijn, tintelingen, branderig gevoel, 'lopen op kussens of watten'. 
• Evenwichtsproblemen: vooral in het donker
• Spierzwakte in armen en benen: soms met atrofie

Onderzoek: Bloedonderzoek, lumbaalpunctie en spier-/zenuwonderzoek

Behandeling: Afhankelijk van oorzaak

Hernia Nuclei Pulposi

Hernia nuclei pulposi (HNP): rughernia 

Onze wervelkolom:

• Zorgt voor stabiliteit van het lichaam
• Beschermt het ruggenmerg
• Bevat tussenwervelschijven, die zorgen
    voor flexibiliteit en bescherming tegen stoten

Voordat je de klachten van een HNP kunt begrijpen, zal je de anatomie van de wervelkolom moeten kennen.

Hernia Nuclei Pulposi (2)

Oorzaken: Door ouderdom/slijtage en erfelijkheid slijt de tussenwervelschijf en kan de inhoud hiervan gaan uitpuilen

Symptomen: 

• Ischias: Schietende rugpijn met
    uitstraling door bil, bovenbeen en knie
• Gevoelsstoornissen
• Krachtsverlies in benen

Hernia Nuclei Pulposi (3)

Diagnose: 

• Op basis van klachten
• MRI-scan
• Proef van Lasègue

Behandeling:

• Gaat in 80% vanzelf over
• Eventueel operatie

Carpale tunnelsyndroom

Carpale tunnelsyndroom: vorm van RSI (Repetitive Strain Injury)

• Vooral bij vrouwen
• Zenuw zit bekneld in carpale tunnel in pols
• Gevoelsstoornissen en pijn in hand

Behandeling:

• Rust, eventueel met spalk
• Injectie met corticosteroïden
• Operatie

Essentiële tremoren

Tremoren: Trillingen

Essentieel: Zonder bekende oorzaak

Symptomen:

• Beginnen vaak op jongvolwassen leeftijd
• Worden erger bij vermoeidheid, spanning en bepaalde bewegingen
• Aan handen, armen, benen en soms het hoofd

Behandeling: Eventueel propranolol of botoxinjecties.

Huiswerk

• Maken: alle modules van Expert College uit de planning tot nu toe (hou dit bij!)
• Herhalen van alle informatie tot nu toe