H2 Herhaling

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Economie 

3KADER

H2 Thuis in geldzaken

Herhaling

Ruilen: Direct of indirect

• Vroeger geen geld
  
• Door ruilen kon je in je behoefte voorzien

Direct of indirect

• Direct is ook in natura: Goederen en diensten ruilen tegen goederen en diensten
• Indirect: extra stap, namelijk met geld

De functies van geld

Ruilmiddel

Rekenmiddel

Spaarmiddel

De functies van geld

• Ruilmiddel: producten kopen
• Spaarmiddel: geld sparen
• Rekenmiddel: een trui kost €40 en een broek €50

Wat is giraal en wat is chartaal??

Chartaal

Giraal

Munten

Betaalpas

Credit card

Briefjes van €20,-

Veranderingen op je bankrekening

• Mutaties in je saldo
• Je kunt rood staan 
• Met internetbankieren kan je dat snel zien
• Tikkie

Veranderingen op je bankrekening

• Mutaties in je saldo
• Rood staan heet DEBETSALDO

• Positief saldo heet CREDITSALDO

Geld laten groeien: Sparen of beleggen

• Sparen: je geld op de bank en daar rente op ontvangen 

Sparen of beleggen

• Beleggen: je geld gebruiken om bijvoorbeeld aandelen te kopen
• Of om obligaties te kopen 

Spaardoel

• Grote uitgaven
• Uit voorzorg
• Voor rente

Je brengt je geld naar de bank

• Normaal krijg je rente 
• Hoe langer op de bank hoe meer rente
• Je schuift je koopkracht vooruit

Inflatie

• Je geld wordt dus minder waard
• Je kunt minder kopen
• Bijvoorbeeld door stijging van prijzen

Beleggen in aandelen

• Je koopt een stukje van een bedrijf
• Je wordt dus eigenaar
• Je eigendom, de aandelen, kunnen meer waard worden
• En, omdat je geld steekt in een bedrijf, krijg je een beloning
• Deze beloning heet DIVIDEND

Aandelen

• Ook het verkopen van je aandelen kan rendement opleveren
• Je verkoopt je aandelen voor meer dan je hebt betaald in het verleden = koerswinst

Obligaties

• Je leent geld uit aan een bedrijf of de overheid
• Hiervoor krijg je ook een beloning, de rente
• Je lening krijg je altijd terug naar een bepaalde tijd
• In de tussentijd kan je de obligatie verkopen

Overzicht

Opbrengst aandelen:

Dividend, koersstijging (waardestijging) van een deel

Rendement obligaties:

Rente

Rendement

Opbrengst (= winst)

Rendement spaarrekening:

Rente

Lenen in plaats van sparen

• Je hebt direct beschikking over geld
• Over een lening moet je rente betalen
• De lening moet je aflossen

Rol van de bank

Het geld wat gespaard wordt bij de bank, wordt weer uitgeleend. De bank betaalt de spaarders rente, en ontvangt van de leners rente. De rente die de bank ontvangt is hoger, zo verdient de bank geld.

Krediet = duur woord lening

Kredietvormen                       - Persoonlijke lening

(soorten leningen)                - Doorlopend krediet

                                                   

Koop op afbetaling              Je koopt iets bij de winkelier

                                                      Je krijgt het product al mee

                                                      Je betaalt elke maand een beetje

                                                      Je betaald terug + kredietkosten

 

Koop op afbetaling twee afspraken

• Eerste afspraak ( koop op afbetaling)
  - betaalt aankoop bij winkel in termijnen.
  - je wordt eigenaar van product op moment van levering.
  
  
• Huurkoop:
  - betaalt aankoop bij winkel in termijnen
  - winkelier blijft eigenaar tot betaling van laatste termijn.

Leasing is een vorm van huur

Leasing:

Je wordt GEEN eigenaar, alleen gebruiker

Verkoper vraagt vergoeding voor gebruik

Verhuurder vraagt vergoeding omdat

* geld geïnvesteerd heeft in verhuurde product

* onkosten zoals reparatie

* waardevermindering van product

Oppassen met lenen

Rekenen met %

Of:

• je deelt het bedrag in €'s door 100 en doet dat x het %
• 20% van € 125,00 = 125,00/100 = 1,25 x 20 = € 25,00

Of:

• je gebruikt de verhoudingstabel

Rekenen met %

• Je gebruikt de verhoudingstabel - 20% van € 125,00
  

€'s	125,00		??
%	100%		20%

Rekenen met %

• Je gebruikt de verhoudingstabel - 20% van € 125,00
  
• Op de rij met de meeste gegevens zet je 1

€'s	125,00		??
%	100%	1	20%

Rekenen met %

• Op de rij met de meeste gegevens zet je 1
• Van 100 naar 1 door te delen door 100
• Dus boven ook delen door 100 --> 125 : 100 = 1,25

€'s	125,00	1,25	??
%	100%	1	20%

Rekenen met %

• Van 1 naar 20 door te vermenigvuldigen met 20 
• Dus ook boven x 20
• ?? = 1,25 x 20 = € 25,00

€'s	125,00	1,25	??
%	100%	1	20%

Oefenen

Wat wordt het nieuwe banksaldo? Geef de berekening en

geef aan of het een debetsaldo of creditsaldo is.

• Je staat € 88 positief en je betaalt € 114.

€ 88 – € 114 =– € 26 (debetsaldo)

• Je staat € 178 rood en je ontvangt € 214.

– € 178 + € 214 =+ € 36 (creditsaldo)