5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden

5. Ontdekkers en Hervormers

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Europese landen ontdekkingsreizen maakten.

Reconquista = Herovering van Spanje/Portugal op de Islam

• In de 8e eeuw begon de ‘Arabische’ verovering van Spanje en Portugal

• Vanaf de 10e eeuw veroveren Christelijke koninkrijken gebied op de Arabieren

Het Aljafería in Zaragoza (Spanje) is een Moors paleis. Het is een overblijfsel uit de periode van de Arabische overheersing. 

Video

https://www.youtube.com/watch?v=1Q2QoWyXSzM

Na de Reconquista gaat Spanje/Portugal verder met veroveringen op de Arabieren maar dan buiten het nu veroverde schiereiland.

Portugal 15e eeuw

• De scheepvaart werd gestimuleerd door Prins Hendrik:   "De zeevaarder"

Hendrik de Zeevaarder

I. Sticht een zeevaartschool. 

II. Ondersteunt scheepswerven 

III. Organiseert expedities langs de Afrikaanse kust. 

De route naar Indië

• 1488 Diaz: Kaap de Goede Hoop

• 1498 Da Gama:  Zeereis naar India 
  

De Carreira da India is strikt geheim

https://www.youtube.com/watch?time_continue=154&v=G_eh42mhSHg

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, 'medicijn'.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

De verschillende handelsroutes vanuit Azië

Handelskolonisatie

•  Doel van de kolonie: Handeldrijven. 
  

• Aanwezigheid Europeanen:
  

Beperkt tot factorijen aan de kust.

Maken 5.2

Opdracht: 1, 2ab, 3

Spanje volgt Portugal

Na de reconquista:

• Christoffel Columbus
  

       krijgt opdracht om Indië te           bereiken via het westen.

Columbus

• Het idee van een ronde aarde was niet nieuw

• Columbus schat de omvang van de wereld te klein in

Waarom steun voor Columbus?

• Zeer winstgevende handelscontacten in Indië
  
• De tussenhandel van de Arabieren kapot concurreren
  
• Eerder in Indië zijn dan de Portugezen

Steun voor Columbus

• Verspreiding van Rooms Katholieke geloof 
  
• Voortzetting zijn van de strijd tegen de Islam.
  
• Columbus maakte een zeer betrouwbare indruk
  

Amerigo Vespucci

• Ontdekt dat het eerder ontdekte land een ’Nieuwe Wereld’ is: Amerika  
  

1494 Verdrag van Tordesillas

• Spanje en Portugal trekken denkbeeldige lijn.
• Westen van de lijn  Spanje (Amerika)
• Oosten Portugal (Afrika en Azie)

De reconquista betekent ( meerder antwoorden mogelijk)

1. dat de Franken de islamieten verslaan in 732
2. dat Spanje islamitisch werd
3. dat Spanje weer christelijk werd
4. de herverovering in 1492

Welke vorst staat bekend om zijn Zeevaartschool, waarmee hij de opkomst van een wereldhandel stimuleerde?

1. De Spaanse koning Lodewijk de Zeevaarder
2. De Portugese koning Hendrik de Zeevaarder
3. De Franse koning Frederik de Zeevaarder
4. De Nederlandse koning Willem de Zeevaarder

Welke ontdekkingsreiziger bereikt als eerste Indië via zee?

1. Vasco da Gama
2. Christoffel Columbus
3. Willem Barentsz
4. Bartholomeus Diaz

Hoe heet de ontdekkingsreiziger die de route bij cijfer 1 heeft gevaren?

1. Vasco de Gama
2. Vespucci
3. Bartholomeüs Diaz
4. Maghelhaes

Hoe heet de ontdekkingsreiziger die de route bij cijfer 2 heeft gevaren?

1. Bartholomeüs Diaz
2. Columbus
3. Cornelis de Houtman
4. Maghelhaes

Hoe heet de ontdekkingsreiziger die de route bij cijfer 3 heeft gevaren?

1. Christoffel Columbus
2. Hendrik de Zeevaarder
3. Marco Polo
4. Vespucci

Welke Europese ontdekkingsreiziger vaarde als eerste om Afrika heen?

1. Christoffel Columbus
2. Vasco da Gama
3. Bartholomeüs Diaz
4. Amerigo Vespucci

wanneer ontdekte Columbus Amerika?

1. 1416
2. 1492
3. 1694
4. 1542

Maken

5.2 Spanjaarden in Amerika

Lesdoel

• Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe de verovering van Zuid- Amerika door de conquistadores verliep. Ook leer je wat de gevolgen van de kolonisatie waren. 
  

Na Columbus

Gelukzoekers staken de Atlantische oceaan over--> Conquistadores: Veroveraars

Zij bezetten gebieden in naam van de Spaanse koning. 

Inca's 

Rijk van Equador tot diep in Chili. 

De Spaanse veroveraar Francesco Pizarro legde in 1526 contact met de Inca's--> Uiteindelijk veroverde hij het Incarijk. 

De Inca's stonden bekend om hun goed geregelde infrastructuur. Ze hadden ca. 15.000 km aan verharde wegen aangelegd om over te kunnen reizen. 

Spanje neemt bezit van Amerika, vestigingskolonie, hacienda's en encomienda's 

- Vestigingskolonien

- Hacienda: Boerderij met grond, waarover belasting werd betaald.

- Encomienda: grondgebied waarover een Spanjaard de baas was.

Hoger doel

• Andere volken bekeren
  
• Missionarissen gingen naar Amerika
• Bekeerde indianen mochten geen dwangarbeid verrichten
• De Las Casas

Kolonisatie

-Spanjaarden stichten kolonies in de nieuwe wereld

-Ecomienda: (rijke)spanjaarden krijgen grond in Amerika inclusief indianen.

-Haciendas: Grote landgoederen in Amerika, Indianen werken hier als slaven

Behandeling indianen door Spanjaarden.

• Indianen te werk gesteld in mijnen en landbouwbedrijven=> haciëndas.
• Indianen gratis arbeiders, arbeid als belasting.
• Indianen werden slecht behandeld, mishandeld, werden ziek door Europese ziektes (mazelen, pokken, griep, typhus) en stierven massaal daaraan.
• Las Casas had als priester veel kritiek op de behandeling van de indianen=> 1542 Nieuwe Wetten. 

De behandeling van Indianen

• Indianen slecht behandeld, daarnaast ook veel Europese ziektes. 
• Hierdoor ontstaan van De Nieuwe Wetten in 1542 > Indianen mochten niet meer mishandeld worden en kregen rechten.
  
• Door deze wetten vervangen door Afrikanen > ontstaan Trans-Atlantische slavenhandel > Driehoekshandel.

Maken

5.2 opdracht 

4, 5, 6 & 8