4 leestekens hoofdletters

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Taalverzorging

Toets - spelling en formuleren hoofdstuk 1 t/m 4

Toetsonderdelen

• hoofdletters en leestekens
  
  
• woorden aan elkaar schrijven / tussenletter gebruiken
  
  
• meervouden en verkleinwoorden
  
  
• werkwoordspelling

Regel 1: begin van een zin

Aan het begin van een zin:

• Je begint een zin met een hoofdletter.

Als de zin met een afgekort woord begint, verschuift de hoofdletter naar het tweede woord:

• 's Ochtends sta ik vroeg op.
• 't Was vanochtend wel erg koud.

Regel 1: begin van een zin

Als de zin met een cijfer of symbool begint, schrijf je geen hoofdletter aan het begin van de zin.

• €15 betaalde hij voor het boek.
• 86 jaar geleden werd mijn opa geboren.

Wat is goed geschreven?

1. 't is niks voor mij.
2. 'T is niks voor mij.
3. 't Is niks voor mij.
4. 'T Is niks voor mij.

Regel 2: namen van personen

Je schrijft een hoofdletter bij voor- en achternamen, doopnamen en voorletters:

• Elisabeth Sarah Jansen

Aanspreektitels (mevr.) en tussenvoegsels (van der) krijgen geen hoofdletter.

• fam. Berkmans
• Bert van den Brink

Regel 2: namen van personen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Wat is goed geschreven?

1. meneer J. van Dijk
2. meneer J. Van Dijk

Wat is goed geschreven?

1. Lisa de Vries
2. Lisa De Vries

Regel 3: organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Apple
• Verenigde Naties

Soms gebruiken bedrijven de hoofdletters afwijkend, je neemt dit dan over.

• iPhone

Wat is goed geschreven?

1. Coca Cola
2. Coca cola
3. coca cola

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Eindhoven
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• Fransman
• Limburgs dialect

Let op:

Bij een windstreek gebruik je geen hoofdletter.

• Er komt vandaag een noordelijke wind.

Als de windstreek onderdeel is van een naam, gebruik je wel een hoofdletter.

• Noordelijke IJszee

Wat is goed geschreven?

1. Noord-Brabant
2. noord-brabant
3. Noord-brabant
4. noord-Brabant

Wat is goed geschreven?

1. Italiaanse pizza
2. italiaanse pizza

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Historische gebeurtenissen en feestdagen schrijf je met een hoofdletter.

• Koude Oorlog
• Vaderdag

Maar bij samenstellingen met feestdagen schrijf je geen hoofdletter:

• dus Kerstmis - tweede kerstdag / Pasen - paasontbijt

Let op!

Seizoenen, maanden en gewone dagen krijgen geen hoofdletter.

• zaterdag
• januari

Ook een historische periode krijgt geen hoofdletter.

• renaissance
• prehistorie

Wat is goed geschreven?

1. tweede wereldoorlog
2. Tweede Wereldoorlog

Wat is goed geschreven?

1. Middeleeuwen
2. middeleeuwen

Oefenen

Boek blz. 30 opdracht 1

Groene kaart = hoofdletter

Rode kaart = geen hoofdletter

Waarom zijn leestekens belangrijk?

- Katten, spinnen, ijsberen, vissen, gieren, vliegen en honden slapen

- Katten spinnen, ijsberen vissen, gieren vliegen en honden slapen

Waardoor komt het verschil in betekenis?

Interpunctie - komma

Waar zet je de komma? Noteer alleen het woord voor de komma met de komma erachter.

Nu ik er langer over nadenk vind ik het geen gek idee.

Waar zet je de komma?

Ik heb de azijn weggelaten omdat ik de dressing zo al zuur genoeg vond.

Waar zet je de komma?

Oma had een mooie oude donkere linnenkast.

Waar zet je de komma?

In de kiosk zijn de Volkskrant het NRC en Trouw te koop.

Waar zet je de komma?

Wat zij bereikt heeft is vooral te danken aan haar doorzettingsvermogen.

Waar zet je de komma?

Jeroen is er nog nieuws te melden over de brand in de fabriek?

Interpunctie: dubbele punt en aanhalingstekens

citaat - voorbeelden

– Marthe zei: ‘ Ik haal wel even croissantjes bij de bakker. ’

– Na de repetitie vroeg de dirigent: ‘ Kunnen jullie morgenavond allemaal om zeven uur aanwezig zijn?’

citaat 

Als het citaat vooraan staat, gebruik je geen dubbele punt. Je zet achter het citaat een komma, vraagteken of uitroepteken:

‘De roosterwijzigingen staan op de website’, zei meneer Van Dam.

‘We zijn kampioen!’ joelde Ferry, toen de stand 6-2 was.

Maken

opdracht 3 blz. 31