Les 10

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

WATER

Programma

Binnenkomst + absentie (3 min)

Introductie (5 min)

Leerdoelen (2 min)

Uitleg (15 min)

Aan het werk (10 min)

Nakijken (10 + 5 min)

Afsluiting (10 min)

Introductie: welk woord kom je het vaakst tegen op de kaart?

Zoek op internet op wat het woord 'polder' betekent.

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. uitleggen wat een polder is;

2. de opbouw van een rivier tekenen en toelichten;

3. uitleggen wat het plan 'ruimte voor de rivier' inhoudt en waarom dit plan nodig is;

4. voorbeelden noemen van maatregelen uit het plan 'ruimte voor de rivier'

Nederland: altijd te maken met water

Nederland is een bijzonder land als het gaat om water ->

1. Ongeveer 1/3 van het land ligt onder de zeespiegel. 

   Zonder duinen en dijken zou dit land zee zijn.

    

2. Een groot deel van Nederland bestaat uit polders.

Polders zijn stukken land die laag liggen en vroeger water waren (bijvoorbeeld meren) en die door mensen zijn drooggelegd. Bijvoorbeeld: Buikslotermeerpolder, Haarlemmermeerpolder, Bijlmermeerpolder, enz.

3. Twee grote rivieren eindigen in Nederland in de Noordzee, namelijk de Rijn en de Maas.

De doorsnede van een rivier

Rivieren en hun water

Rivieren komen op drie manieren aan hun water:

1. Van smeltwater uit de bergen

2. Van regenwater (bijvoorbeeld de Maas)

3. Een combinatie van beiden (bijvoorbeeld de Rijn)

Wanneer het in het voorjaar of de winter hard regent of  als het in de zomer warm is in de bergen, komt er meer water in de Maas en de Rijn terecht. Al dat water eindigt uiteindelijk in Nederland waar het uitstroomt in de Noordzee.

Let op: uiteindelijk komt al het water via Nederland in de zee terecht, dus veel water in de rivier is ook veel water(overlast) in Nederland!

Hoe komt een rivier aan zijn water denk je?

nos.nl

Bedenk oplossingen om situaties zoals die in de video te voorkomen.

Ruimte voor de rivier

Vroeger probeerden wij ons tegen het water in de rivieren te beschermen door dijken aan te leggen/ te verhogen en te verbreden.

Tegenwoordig proberen we het water in de rivier meer ruimte te geven.

Ruimte voor de rivier

Voorbeelden van oplossingen uit het plan Ruimte voor de rivier ->

1. Uiterwaarden afgraven -> er past in de winter meer water in de uiterwaarden

2. Weghalen van beplanting en bebouwing in de uiterwaarden -> er past in de winter meer water in de uiterwaarden

3. Weghalen van de kribben die de rivier op de plaats houden -> het water kan sneller wegstromen naar zee omdat het niet wordt afgeremd

4. Uitgraven van de rivierbedding -> de rivier wordt dieper en zo kan er meer water in

5. Aanleggen van een nevengeul -> het aanleggen van een 'extra rivier' naast de al bestaande

6. Verschuiven van dijken -> de uiterwaarden worden groter zodat er in de winter meer water in past

Aan het werk- groep 1

Wat: 

- Examenvragen 1 tm 6 + Bonusvraag A + B

Hoe: alleen (binnen de groep van 3) 

Hulp: lessonup + groepsgenoten 

Tijd: 10 minuten

Klaar: Beantwoord de leerdoelen

Aan het werk- groep 2

Wat: 

- Examenvragen 1 tm 6

Hoe: met de groep + alleen

Hulp: docent + lessonup+ groepsgenoten

Tijd: 5 min uitleg + 5 minuten zelfstandig werken

2X

Nakijken

Hoe: In groepjes van 3 leerlingen bespreek je de examenopdrachten.

Komen jullie er onderling niet uit dan gebruik je je boek. Kom je er echt niet uit, dan roep je de juf!

Tijd: 10 minuten

Wat? Examenvragen 1 tm 6 (+ extra vraag A + B)

Klaar? Beantwoord de leerdoelen van les 10 (= je samenvatting)

Tot slot: we kijken een aantal vragen gezamenlijk na!

Afronding

Wat hebben we geleerd?

Hoe hebben we meegedaan?

Huiswerk

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

1. uitleggen wat een polder is;

2. de opbouw van een rivier tekenen en toelichten;

3. uitleggen wat het plan 'ruimte voor de rivier' inhoudt en waarom dit plan nodig is;

4. voorbeelden noemen van maatregelen uit het plan 'ruimte voor de rivier'

Wat moeten we nu echt weten?

Nederland is een bijzonder land als het om water gaat ->

a.  1/3 van Nederland ligt onder ......

b. Nederland kent een groot aantal ..... Dit zijn meren die door mensen zijn drooggelegd.

c. De rivieren .... en .... eindigen in Nederland in de Noordzee.

In de zomer staat het water van de rivier tussen de .... Er grazen dan koeien op de ....

In de winter staat het water van de rivier tussen de .... De koeien staan dan in de stal en de .... staan onder water.

Om ons te beschermen tegen overstromingen van de rivier bouwden/ verhoogde en verbrede we vroeger de ....

Tegenwoordig geven we de rivier meer ...

Voorbeelden van oplossingen die in dit plan genoemd worden zijn bijvoorbeeld a..... b...... en c.....

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Doornemen lessonup les 7 tm 10