V1H 31 maart - Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Welkom bij Nederlands

V1H 31 maart - Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Nodig: tekstboek + wisbordje

Sterk werkwoord

zwak werkwoord

bidden

fietsen 

worden

zijn

hebben

schrijven

lachen

dansen

Woordenboekvorm. Eindigt vaak op '-en', behalve 'gaan', 'slaan', 'staan', 'zijn'. Deze vorm volgt ook na de woorden 'aan het' en 'te'. 

Begint vaak met 'ge-', maar niet altijd. Verandert niet als de tijd van de zin verandert. Als deze werkwoordsvorm in de zin staat, staat er ook een werkwoordsvorm van 'hebben', 'zijn' of 'worden' in de zin. 

Woorden die een toestand of voortgang aangeven (terwijl het onderwerp ondertussen ook met iets anders bezig is). Verandert niet als je de tijd van de zin verandert. 

Een zin die in deze vorm staat, drukt een bevel of opdracht uit. In deze zinnen staat geen onderwerp. 

Deze vorm kun je vinden door de zin van tijd te veranderen. Woorden die dan veranderen, zijn deze werkwoordsvorm. 

Persoonsvorm 

Gebiedende wijs

Heel werkwoord / Infinitief

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Om een werkwoord goed te schrijven moet je eerst bepalen wat de ______________ is.

Er zijn vijf werkwoordsvormen: ________, ________, __________,  ___________, __________.

De regel van het ex-kofschip gebruik je bij ______________________ .

Het _________________ schrijf je altijd zo kort mogelijk.

De _______________ is hetzelfde als het hele werkwoord.

Het _______________  schrijf je altijd hetzelfde: hele werkwoord + d. Je hoeft hier dus niet te letten op ____________

werkwoordsvorm

tijd en getal

od

pv, vd, inf

od, bn

de verleden tijd en het voltooid deelwoord

bn

infinitief

    Plaats de werkwoordsvorm in de goede kolom.

infinitief

voltooid deelwoord

glimmen

draaien

gedacht

vragen

gewezen

gefloten

worden

voorspeld

Sleep het werkwoord naar de juiste werkwoordsvorm. Er is maar één antwoord goed.

PVTT

PVVT

VD

OD

biedt

gemonopolyd

heringericht

onderhandeld

hees

Besteedt

schud

dichtend

opgeschreven

speelde

tackelend

gebeurt

Bij deze vraag -1 punt eraf per fout. 

Zal zij de zak chips weggegooid hebben?

Sleep het werkwoord naar de goede werkwoordsvorm toe.

pvtt

voltooid deelwoord

infinitief

zal

weggegooid

hebben

Vandaag gaan wij samen met mijn moeder cupcakes bakken. 

Sleep het werkwoord naar de goede werkwoordsvorm toe.

pv

voltooid deelwoord

infinitief

gaan

bakken

Zet de juiste werkwoordsvorm bij het bijbehorende werkwoord. 

Waarom moet jij zo lachen?

persoonsvorm (pv)

voltooid deelwoord

(vd)

hele werkwoord

(hele ww)

Pak je wisbordje!

• Schrijf eerst de werkwoordsvorm op (vd, od, bn).
• Schrijf daarachter het werkwoord.

voorbeeld:       bn - gelopen

Het … (pesten) meisje meldde zich … (huilen) bij haar mentor.

Het … (pesten) meisje meldde zich … (huilen) bij haar mentor.

      bn - gepeste

      od - huilend

Met een tang werd de … (verroesten) spijker uit het … (verweren) kozijn … (halen).

Met een tang werd de … (verroesten) spijker uit het … (verweren) kozijn … (halen).

bn - verroeste

bn - verweerde

vd - gehaald

Is de … (verwijderen) leerling … (lachen) het lokaal uit … (wandelen)?

Is de … (verwijderen) leerling … (lachen) het lokaal uit … (wandelen)?

bn - verwijderde

od - lachend

vd - gewandeld

Op dit pas … (aanleggen) bospad zijn vandaag al tientallen … (fietsen) toeristen … (passeren).

Op dit pas … (aanleggen) bospad zijn vandaag al tientallen … (fietsen) toeristen … (passeren).

bn - aangelegde

bn - fietsende

vd - gepasseerd 

Aan de slag!

• Controleer of jouw bonustaak af is.
• Ga oefenen bij 'Trainen' met de moeilijke stukken. 
• Maak een oefentoets.

Pak je wisbordje!

• Schrijf steeds de hele zin over.
• Zet streepjes tussen de zinsdelen.
• Zet bij ieder zinsdeel de 'code' (ow, wg, ng, lv, mv) - Je hebt niet altijd alle zinsdelen! 

Vanavond zal de directeur de geslaagden hun diploma’s uitreiken.

Vanavond / zal / de directeur / de geslaagden / hun diploma’s / uitreiken.

Zal dat schilderij van Mondriaan door de gemeente Den Haag worden verkocht?

Zal / dat schilderij van Mondriaan / door de gemeente Den Haag / worden verkocht?

Op de A28 staan twee motoragenten bekeuringen uit te delen aan snelheidsduivels.

Op de A28 / staan / twee motoragenten / bekeuringen / uit te delen / aan snelheidsduivels.

Naamwoordelijk gezegde

• Schrijf het gezegde op.
• Vergeet de vierkante haken om het naamwoordelijk deel niet!

In Nederland zullen de liedjes van André Hazes altijd bekend blijven.

In Nederland zullen de liedjes van André Hazes altijd bekend blijven.

ng = zullen [bekend] blijven 

Later wordt Heleen van Velsen vermoedelijk een beroemde danseres.

Later wordt Heleen van Velsen vermoedelijk een beroemde danseres.

ng = wordt [een beroemde zangeres]

Grammatica §6

Woordsoorten: Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Grammatica

Twee manieren van ontleden:

> zinsdelen (ow, wg/ng, lv, mv)

> woordsoorten (blw/olw, azn/czn/zn-e, bn/st.bn)

Ik hou van dunne frietjes met mayo en lust geen ketchup.

Ik hou van dunne frietjes met mayo en lust geen ketchup.

Wat hoort er bij zinsontleding/ woordsoorten?

lidwoord

werkwoord

persoonsvorm

zelfstandig naamwoord

werkwoordelijk gezegde

bijvoeglijk naamwoord

zinsdelen

woordsoorten benoemen

Kijk naar de volgende zin. Welke woorden horen bij de onderstaande woordsoorten? Je moet sommige woordsoorten vaker gebruiken en je kunt nog niet alle woorden plaatsen.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord

werkwoord

De

kabouter

zit

op

een

paddenstoel

grote

Kijk naar de volgende zin. Welke woorden horen bij de onderstaande woordsoorten? Je moet sommige woordsoorten vaker gebruiken en je kunt nog niet alle woorden plaatsen.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord

werkwoord

De

dj

draait

op

het

festival.

leuke

Het persoonlijk voornaamwoord

ik, mij, me

jij, je, jou

hij, hem

zij, haar

u

het

Het persoonlijk voornaamwoord

wij, we, ons

jullie

zij, ze

hen, hun

Let op!

Het woordje 'het' is een persoonlijk voornaamwoord als het niet voor een znw staat, maar zelfstandig in de zin voorkomt. Het is dan een ding of zaak (iets) en het is een apart zinsdeel als je de zin ontleedt.

Ik geef het cadeau aan haar.

Ik geef het aan haar.

In de tweede zin is het een persoonlijk voornaamwoord, het is dan iets, het is een apart zinsdeel en er staat geen lw achter.

Wat is het persoonlijk voornaamwoord in deze zin:
Ik kijk televisie met mijn broertje.

1. ik
2. mijn
3. televisie
4. broertje

Wat is het persoonlijk voornaamwoord in deze zin:
Zij geeft mij altijd complimentjes.

1. zij
2. mij
3. zij én mij
4. altijd

Wat is het persoonlijk voornaamwoord in deze zin:
Ik geef het op.

1. ik
2. het
3. ik én het
4. op

Is HET een lidwoord of een persoonlijk voornaamwoord in de volgende zin:
Ik wacht HET nog even af.

1. lidwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. geen van beide
4. allebei

Het bezittelijk voornaamwoord

mijn

jouw, je

zijn

haar

uw

Het bezittelijk voornaamwoord

onze, ons

jullie

hun

Let op!

Bij de woorden 'hun' , 'jullie' en 'ons' moet je goed kijken of het persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord is.

Ik geef hun een compliment.                                 = pers. vnw

Het is namelijk hun eigen verdienste.                = bez. vnw

Wie wil ons huis kopen?                                            = bez. vnw

Zij willen het huis van ons overnemen.              = pers. vnw

Is 'ons' persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord:
Zij kijkt ons indringend aan.

1. pers.vnw
2. bez.vnw
3. geen van beide
4. allebei

Is 'ons' persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord:
Ons idee is om een taart te bakken.

1. pers.vnw
2. bez.vnw
3. geen van beide
4. allebei

Aan de slag:

• Maak in je boek opdracht 1 (blz. 215) - TIP: gebruik kleurtjes!
  
  
• Klaar? Begin dan met de taak 'Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord' in Planning.