Lezen H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Tekstverbanden

Tussen woorden, zinnen en alinea's bestaat een verband. Dit noemen we een tekstverband.
Zonder tekstverbanden is je tekst niet 'stevig'.

Welke tekstverbanden ken je nog?

De soorten tekstverbanden:

      1. Chronologisch tekstverband

  2. Opsommend tekstverband

     3. Tegenstellend tekstverband

4. Toelichtend tekstverband

5. Concluderend tekstverband

6. Samenvattend tekstverband

7. Vergelijkend tekstverband

Vergelijkend verband

Een vergelijkend verband geeft aan

dat er dingen met elkaar vergeleken worden.

Er wordt een verschil of overeenkomst genoemd.

Vergelijkend verband

signaalwoorden	voorbeeld
net zoals, evenals, vergeleken met	Ik ga op vakantie naar Frankrijk, net zoals Liesje.

Samenvattend verband

Een samenvattend verband geeft informatie uit de tekst op een verkorte manier.

signaalwoorden: kortom, samengevat, met andere woorden etc.

Samenvattend verband

signaalwoorden	voorbeeld
kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al	Kortom, ik ga naar de supermarkt.

Welk tekstverband herken je? 'Kortom, dit was de herhaling over tekstverbanden en signaalwoorden.'

1. Doel-middelverband
2. Vergelijkend verband
3. Samenvattend verband
4. Concluderend verband

Chronologisch verband

geeft de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde aan.

Gisteren zijn we eerst naar de supermarkt gegaan om boodschappen te doen. 

Chronologisch verband 

Signaalwoorden

daarna, dan, eens, eerst, inmiddels, intussen, later, nadat, nu, ooit, terwijl, toen, uiteindelijk, vervolgens, voordat, vroeger

Voorbeeld

Toen we terugkwamen van vakantie, bleek dat er was ingebroken

Concluderend verband

trekt de auteur een conclusie uit eerdere informatie in de tekst.

Kortom, stop met vapen, want dan ben je veel cooler. 

Concluderend verband

al met al, concluderend, daarom, dat houdt in, dus, kortom 

Opsommend verband

worden bepaalde zaken achter elkaar beschreven.

Opsommend verband

bovendien, daarnaast, en, niet alleen ... (maar) ook, om te beginnen, ook (nog), ten eerste, ten tweede, ten slotte, verder, vervolgens

Ik vind dat we hier goed naar moeten kijken. Ten eerste heeft het invloed op de sfeer in de klas. Bovendien zorgt het voor veel onrust. 

Tegenstellend verband

laat tegenovergestelde zaken zien.

Tegenstellend verband

aan de ene kant … aan de andere kant, (daar staat) tegenover, daarentegen, echter, hoewel, maar, ofschoon, ondanks dat, toch

Hoewel de Tweede Kamer hier nog over moet debatteren, lijkt er een meerderheid voor dit wetsvoorstel te zijn.

Toelichtend verband

wordt extra informatie bij een onderwerp gegeven, vaak in de vorm van een voorbeeld.

Toelichtend verband

als, bijvoorbeeld, denk (maar) aan, neem nou, zo, zoals

Dat hebben we in het verleden al eerder gezien. Denk maar aan 9/11. 

Toch vrezen wij voor onze banen.
Welk tekstverband is het?

1. Chronologisch
2. Samenvattend
3. Tegenstellend
4. Opsommend

Ter illustratie wil ik u het volgende laten zien.
Welk tekstverband is dit?

1. Toelichtend
2. Opsommend
3. Tegenstellend
4. Chronologisch