H3 - P1 - week 5 - Les 1 - H4 beslisboom + H5 stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Aanwezig op: maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag (SWS)

- Welkom

- Stillezen

- Lezen H4 - Beslisboom bespreken

- H5 - Stijlfiguren

- Aan de slag

Doel:

- Je maakt aannemelijk waarom een auteur betrouwbare informatie geeft. 

- Je bepaalt of een uitspraak letterlijk of figuurlijk bedoeld is

- Je benoemt de figuurlijke termen die een herhaling of opsomming aangeven

Vandaag in de les:

Stillezen

Leg je boeken + schema opdracht 7 op tafel

Op verschillende manieren deskundig

- Achtergrond in het werk- onderzoeksveld van het onderwerp

- Ervaringsdeskundig

- is de deskundigheid relevant?

H4 - Deskundigheid van de auteur

Beslisboom - voorwaarden betrouwbare tekst = opdracht 7

Voorwaarden: iets dat nodig is of dat je eist dat gebeurt, voordat iets anders gebeurt. 

Verschillende schema's doornemen

H4 - Deskundigheid van de auteur

Letterlijk of figuurlijk

Jacco gooit er met de pet naar.

Letterlijk: Jacco gooit met de pet naar iets.

Figuurlijk: Jacco doet niet goed zijn best.

Letterlijk of figuurlijk

Geef bij de volgende zinnen telkens aan of de zin serieus bedoeld is of als grapje.

Let op: Je hebt maar 10 seconden!

'Moet je je haar niet eens knippen?', vroeg Gijs aan Jet, die net van de kapper kwam.

1. Serieus
2. Niet serieus

'Misschien willen jullie een momentje stilte?', zei de leraar tegen de drukke klas.

1. Serieus
2. Niet serieus

Mijn broer heeft de kapotte kraan gerepareerd. Hij is echt heel handig.

1. Serieus
2. Niet serieus

Anton heeft een aardig centje gewonnen bij de Staatsloterij.

1. Serieus
2. Niet serieus

'Wat heb ik het toch slecht', zei Martha, toen ze heerlijk lag te zonnen in haar tuinstoel.

1. Serieus
2. Niet serieus

Floris heeft zijn werkstuk al snel ingeleverd; hij weet van wanten.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Het wordt morgen koud dus ik neem mijn wanten van de McDonalds mee als ik naar school fiets.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Het regende vanmorgen heel hard. Nu is het weer droog.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Het regende klachten op het reisbureau, omdat de reis naar Bali was geannuleerd.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Haar ontslag was de druppel die de emmer deed overlopen.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Haar ontslag was de druppel die de emmer deed overlopen.

1. De emmer water stroomde over
2. de aanleiding tot een langverwachte uitbarsting
3. ze moest erg huilen toen ze werd ontslagen
4. de vloer werd nat toen ze ontslagen werd

Soumia heeft een emmer onder een druppelende kraan gezet.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De cake heeft te lang in de oven gestaan. Nu is hij verbrand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Als John niet meteen zijn zin krijgt, reageert hij aangebrand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Als John niet meteen zijn zin krijgt, reageert hij aangebrand.

1. reageert hij nogal verontwaardigd
2. reageert hij nogal vriendelijk
3. reageert hij nogal zachtaardig
4. reageert hij helemaal niet

Elke schrijver heeft zijn eigen manier van schrijven:
de schrijfstijl.

Stijlfiguren

Elke schrijver heeft zijn eigen manier van schrijven:
de schrijfstijl.

Sommige schrijvers houden ervan om voorbeelden te gebruiken, anderen overdrijven graag en weer anderen vinden het leuk om dingen minder groot voor te stellen dan ze zijn.

Stijlfiguren

Elke schrijver heeft zijn eigen manier van schrijven:
de schrijfstijl.

Sommige schrijvers houden ervan om voorbeelden te gebruiken, anderen overdrijven graag en weer anderen vinden het leuk om dingen minder groot voor te stellen dan ze zijn.

Sommige van deze 'trucjes' noem je stijlfiguren.

- MAAK AANTEKENINGEN VAN DE VOLGENDE DRIE SLIDES!

Stijlfiguren

repetitio: 

herhaling

-Om de finish te halen moet je rennen, rennen en nog eens rennen.

anafoor: 

herhaling van een woord of woordgroep aan het begin van de zin

-Bedankt voor jullie komst, bedankt voor jullie input en bedankt voor jullie aandacht.

H5 Herhalingen en opsommingen

tricolon (drieslag): 

opsommingen in drieën

- Heerlijk, helder, Heineken

climax: 

steeds sterker wordende serie

- Het was een domper, een teleurstelling, een ramp.

anticlimax: 

steeds minder sterk wordende serie 

- Hij heeft hij een groot huis, een dik horloge, een dure auto en… een lege bankrekening.

H5 Herhalingen en opsommingen

Hyperbool: 

sterke overdrijving

- Ik heb jou nog nooit op tijd zien komen

Eufemisme: 

Verzachtende uitdrukking

- Hij blies zijn laatste adem uit

Understatement: 

afgezwakte uitdrukking

- Dat had je wel wat aardiger mogen zeggen.

H5 overdrijven en nuanceren

Altijd november, altijd regen.
Altijd dit lege hart, altijd.

J.C. Bloem - November

1. repetitio
2. eufemisme
3. hyperbool
4. anafoor

De directeur heeft een leuk salarisje.

1. repetitio
2. eufemisme
3. understatement
4. tricolon

Deze wijk heeft te maken met probleemjongeren.

1. understatement
2. hyperbool
3. anticlimax
4. eufemisme

De regen viel met bakken uit de lucht.

1. understatement
2. hyperbool
3. eufemisme
4. repetitio

Geld, ja, geld is het enige wat hem bezig houdt.

1. repetitio
2. tegenstelling
3. eufemisme
4. hyperbool

We kopen wijn, kaas en brood.

1. repetitio
2. tricolon
3. anticlimax
4. hyperbool

Repetitio

Een woord of woordgroep wordt herhaald

Nooit, maar dan ook nooit, zal ik jou begrijpen.

"Nee, nee, nee", zei moeder boos.

Anafoor

Herhaling van hetzelfde woord of dezelfde woordgroep aan het begin van opeenvolgende zinnen of zinsdelen.

Niemand zag iets, niemand deed iets, niemand wist iets.

Opsomming

Opsomming van namen, feiten of andere dingen

Er zijn 3 bijzondere gevallen:

1.  de tricolon
2.  de climax
3.  de omgekeerde climax

Tricolon

Opsomming van 3 woorden, 3 zinsdelen of 3 zinnen

Ik wil weg, ik wil naar huis, ik wil naar bed

Climax

Steeds sterker wordende reeks woorden

Je hebt goed, je hebt beter, je hebt het beste.

Hij voldoet, nee... doet het goed, nee... uitstekend, nee... hij is de allerbeste.

Welk stijlfiguur kan dit nog meer zijn?

Anticlimax

Steeds zwakker wordende reeks woorden

Vorige week zag ik een fantastische film, nou ja, hij was mooi, ach, best wel goed eigenlijk.

Wat heb je nodig:

Boek (pagina 22 - 25 ) 

Schrift + pen

Wat ga je doen:

- Maak opdracht 1, 2, 3a, 5, 6 en 7

Je schrijft de antwoorden (zo netjes mogelijk) in je schrift. 

Leren:

leer de stijlfiguren uit H5

Stijlfiguren 1 - aan de slag

Meenemen:

- Leesboek meenemen (uit de mediatheek)

- Kern meenemen

Maken:

- Kern H5 - opdracht 1, 2, 3a, 5, 6 en 7

Leren:

Stijlfiguren H5

Tot dan!

Volgende les: