Basisstof 9.2 Stengels en bladeren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga  rustig op je stoel zitten.

Leg je boek/ laptop/ etui op je tafel.

Log vast in bij LessonUp.

Thema 9

Basisstof 2 Stengels en wortels

Aan het eind van de les

• kun je in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.
• kun je beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.
  
• kun je beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden

+

+

+

energie

gas

gas

Formule fotosynthese

water

koolstofdioxide

licht

glucose

zuurstof

Stengels en wortels

Waar gaat deze basisstof over?

• Transport door vaten
  
• Stevigheid door houtcellen en vezels
  
• Functies van wortels

Transport

Een plant heeft water nodig voor fotosynthese en stevigheid

Transport door vaten 

- Vaatbundels

- Houtvaten: water en mineralen

(van wortels naar stengels enz.)

- Bastvaten: water en energierijke stoffen 

(van bladeren naar alle delen van plant)

TRANSPORT door VATEN

Vaatbundels -> Lange dunne buisjes van de wortel tot het blad

1. Houtvaten - vervoeren stoffen omhoog

2. Bastvaten - vervoeren stoffen naar beneden

Houtvaten

Vaten in een blad

Aan welke zijde zullen bladluizen voornamelijk zitten: de boven- of onderkant van een blad?

(Bovenkant)

(Onderkant)

Vervoeren water en mineralen van de wortels via de stengels naar de bladeren.

Vervoeren water en energierijke stoffen van de bladeren naar alle delen van de plant.

1

2

3

4

Houtvaten

Bastvaten

Omhoog

alle richtingen

water en mineralen

Energierijke stoffen

Stevigheid door houtcellen en vezels

vezels --> lange dode cellen

dikke celwand

steviger dan houtcellen 

stevigheid niet afhankelijk van water

vezels productie touw

Stevigheid door houtcellen en vezels

Houtcellen en vezels zijn stevig door:

• cellulose 
• houtstof

vezels:  lange dode cellen

dikke celwand  steviger dan houtcellen 

Stevigheid blad afhankelijk van water in vacuolen van de cellen.

vezels productie touw

Functies wortels 

• De plant vastzetten in de bodem.
• Het opnemen van water met mineralen (voedingszouten)
  uit de bodem.
• Opslag van reservestoffen in de  wortels.

Wortelharen

Vooral de celwanden van de wortelharen nemen het water met opgeloste mineralen op

Dat water gaat naar de houtvaten en naar de cellen van de wortel zelf

Worteldruk

• De wortels persen het water omhoog, dit noem je worteldruk
• Bij een hoge worteldruk ontstaan er druppels aan de rand van de bladeren --> de druk is hoger dan de verdamping

Transport

• Worteldruk

• Zuigkracht blad

1

2

3

4

5

6

Houtachtige planten

Kruidachtige planten

krijgen hun stevigheid door vocht in de vacuole

stevige stengels door houtstof

Aan de slag

• Lezen: basisstof 9.2
• Maken: 1 t/m 7 in boek
• Klaar? Maak test jezelf of oefen op biologiepagina.nl (link op volgende dia)

biologiepagina.nl

Afsluiting

• kun je in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.
  
• kun je beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.
  
• kun je beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden