Medicatie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Medicatie

Wat zijn medicijnen?

Medicijnen noem je ook wel geneesmiddelen of medicamenten. In een medicijn zit een werkzame, chemische stof. Deze stof wordt altijd heel precies beschreven, zodat een apotheker of chemicus het medicijn kan maken. Als een apotheker een medicijn zelf maakt, is het vaak goedkoper dan een medicijn van een bekend merk. Veel ziektekostenverzekeringen vergoeden dan ook alleen het medicijn met de laagste prijs, oftewel het goedkopere ‘eigen merk’ van de apotheek, dat precies dezelfde werking heeft als het duurdere medicijn. Zo’n eigen merk noem je een locopreparaat.

Medicijnen hebben vaak drie soorten namen:

Chemische naam of soortnaam: de chemische naam verwijst naar de groep medicijnen waartoe dit medicijn behoort op basis van de chemische samenstelling. Een voorbeeld van een dergelijke naam is de groep benzodiazepine.

Stofnaam of generieke naam: de stofnaam verwijst naar het werkzame bestanddeel van het middel. Stofnamen van medicijnen uit dezelfde groep lijken vaak op elkaar. Zo eindigen medicijnen uit de groep benzodiazepines meestal op ‘pam’, bijvoorbeeld oxazepam of diazepam.

Merknaam of handelsnaam: de merknaam is de beschermde naam van de producent. Een merknaam begint met een hoofdletter en wordt gevolgd door het teken ®. Het teken ® betekent dat het een merknaam is die in Nederland is geregistreerd. Voor diazepam is dit bijvoorbeeld: Valium® of Stesolid®.

Je hebt vast weleens medicatie gebruikt. Beantwoord de volgende vragen:
Was de medicatie op voorschrift of heb je deze zonder recept gekocht?
Heb je de bijsluiter van de medicijnen gelezen? Leg uit waarom wel of niet.
Heb je toen last gehad van bijwerkingen van het medicijn?
Kun je een voorbeeld geven van vervelende bijwerkingen van medicijnen, bijvoorbeeld van iemand uit je familie?

1. Voorschrijven van medicatie
2. Ter hand stellen
3. Opslag en beheer van medicijnen
4. Klaarmaken
5. Toedienen en registreren
6. Evaluatie

Veelvoorkomende oorzaken van medicatiefouten?

https://www.zorgvoorbeter.nl/medicatieveiligheid/materialen

Zo maar wat missers!

• Een verzorgende vraagt aan de familie die op bezoek is of zij de
  

medicijnen aan de cliënt willen geven. Zij controleert niet of dit ook

daadwerkelijk gebeurt. Een collega vindt tijdens de volgende dienst de

medicijnen nog naast het bed.

• De dagdienst rapporteert niet dat bij een cliënt vandaag een kies is
  

getrokken. Die krijgt bloedverdunnende medicatie en daardoor ernstig

bloedverlies.

•   Een verzorgende doet alle medicatie van één cliënt bij elkaar en ver-
  

 maalt ze tegelijk, maar de medicijnen hebben een negatief effect op

elkaar.

• Een verzorgende geeft capsules die zijn bedoeld om mee te vernevelen
  

aan de cliënt om met een glas water in te nemen

www.zorgvoorbeter.nl

Dubbele controle

bij opiaten?

www.zorgvoorbeter.nl

hulpmiddelen medicatie

Wat is een GDS?

www.zorgvoorbeter.nl

GDS

www.zorgvoorbeter.nl

signaal kaart medicatie

Opzoeken van een medicijn.

Medicijnen hebben meestal drie soorten namen. Dit zijn de chemische naam (soortnaam), de generieke naam (stofnaam) en de handelsnaam (merknaam).

Seresta® is een medicijn dat vaak voorkomt, met name in de ouderenzorg. Om meer informatie over dit medicijn op te zoeken kun je het Farmacotherapeutisch Kompas gebruiken.

Wat is de generieke naam van Seresta®?

Onder welke chemische naamgroep valt Seresta®?

Zoek in het Farmacotherapeutisch Kompas op wat de interacties zijn met Seresta®. Noteer deze interacties.

www.farmacotherapeutischkompas.nl

De bijsluiter

Wat beteken de pictogrammen?

U mag autorijden als u dit medicijn gebruikt.

Let op! Niet gebruiken als u zwanger bent.

Dit medicijn is slecht voor de baby in uw buik

Wees voorzichtig met alcohol drinken.

U kunt erg duizelig worden als u dit medicijn

gebruikt en alcohol drinkt

Mevrouw Damsma heeft een blaasontsteking. Ze heeft van de huisarts een antibioticakuur voorgeschreven. Ze moet deze drie keer per dag per os (via de mond) innemen. Na twee dagen merkt mevrouw Damsma dat ze een rode plekjes op haar arm krijgt.

Waar heeft mevrouw Damsma last van?

1. Gewenning
2. Verslaving
3. Bijwerkingen
4. Placebo-effect

Indicatie en werking van medicijnen

Wat zijn bijwerkingen?

www.lareb.nl

Toedieningswegen

Enteraal 

parenteraal

Lokaal

enteraal, dat wil zeggen via het maag-darmkanaal

parenteraal, dat wil zeggen via een andere weg.

www.medicijnen-op-maat.nl

1. analgetica
   
2. antibiotica
   
3. anticoagulantia
   
4. antidiabetica
   
5. ant-epileptica
   
6. corticosteroiden
   
7. cytostatica
   
8. diuretica
9. hormonen
10. laxantia
11. maagmiddelen
12. antihypertensiva

1. middelen tegen diarree
2. medicijnen tegen overgevoeligheidsreacties
3. middelen om bloedarmoede te behandelen
4. inhalatiemedicatie
5. anti-aritmica
6. parkinsonmiddelen
7. psychofarmaca
8. slaapmiddelen

Zoek met hulp van het FK de uitleg en vertaling van de bovenstaande groepen.

Tekst

Toedieningswijze

Tablet

Poeder

Dragee

Zalf

Capsules

Pleister

Drank

Zetpil

inhalatie

inhalatorgebruik.nl

www.apotheek.nl

www.vilansprotocollen.nl

transdermale pleister aanbrengen

Mag je alle medicatie vermalen bij zorgvragers met slikproblemen?

kennisconnect.nl

Wat doe je als zorgvragers medicijnen weigeren?